Αϊτινή κρεολή γλώσσα
Η αϊτινή κρεολή γλώσσα (kreyòl ayisyen του * créole haïtien) είναι κρεολική γλώσσα βασισμένη στα γαλλικά. Ομιλείται από 10 με 12 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως και είναι η μόνη γλώσσα των περισσότερων Αϊτινών. Είναι κρεολή γλώσσα που βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στα γαλλικά του 18ου αιώνα, με επιρροές από τα πορτογαλικά, τα ισπανικά, τα αγγλικά, τα ταΐνο και Δυτικοαφρικάνικες γλώσσες. Η γλώσσα προέκυψε από την επαφή μεταξύ Γάλλων αποίκων και Αφρικανών σκλάβων κατά το Ατλαντικό δουλεμπόριο στη γαλλική αποικία του Σεν-Ντομίγκ (τώρα Αϊτή). Οι Αϊτινοί είναι η μεγαλύτερη κρεολική κοινότητα στον κόσμο.
Η χρήση της και η εκπαίδευση στη γλώσσα—η οποία δεν είναι αμοιβαία κατανοητή με τη γαλλική—έχει ξεκινήσει τουλάχιστον από το 19ο αιώνα, όπου κάποιοι Αϊτινοί είδαν τα γαλλικά ως κληρονομιά της αποικιοκρατίας. Η κρεολική γλώσσα είχε δυσφημιστεί από τη γαλλόφωνη ελίτ ως τα γαλλικά του αγράμματου ή του φτωχού. Μέχρι τα τέλη του 20ου αιώνα, οι Αϊτινοί πρόεδροι μιλούσαν μόνο γαλλικά στους συμπολίτες τους και μέχρι τη δεκαετία του 2000 όλα τα μαθήματα στα δημοτικά σχολεία της Αϊτής ήταν στα γαλλικά, μια ξένη γλώσσα για τους περισσότερους από τους μαθητές.
Η χρήση της και η εκπαίδευση στη γλώσσα—η οποία δεν είναι αμοιβαία κατανοητή με τη γαλλική—έχει ξεκινήσει τουλάχιστον από το 19ο αιώνα, όπου κάποιοι Αϊτινοί είδαν τα γαλλικά ως κληρονομιά της αποικιοκρατίας. Η κρεολική γλώσσα είχε δυσφημιστεί από τη γαλλόφωνη ελίτ ως τα γαλλικά του αγράμματου ή του φτωχού. Μέχρι τα τέλη του 20ου αιώνα, οι Αϊτινοί πρόεδροι μιλούσαν μόνο γαλλικά στους συμπολίτες τους και μέχρι τη δεκαετία του 2000 όλα τα μαθήματα στα δημοτικά σχολεία της Αϊτής ήταν στα γαλλικά, μια ξένη γλώσσα για τους περισσότερους από τους μαθητές.
Χώρα
-
Αϊτή
Η Δημοκρατία της Αϊτής αποτελεί χώρα που καταλαμβάνει το δυτικό τμήμα του νησιού της Ισπανιόλας στην Καραϊβική. Στη δικαιοδοσία της περιλαμβάνει και τα μικρότερα νησιά Γκονάβ, Τορτούγα, Λε Καγιεμίτ, και Ιλ α Βας, ενώ το ακατοίκητο νησί Ναβάσα διεκδικείται τόσο από τη χώρα αυτή όσο και από τις ΗΠΑ. Η Αϊτή μοιράζεται το νησί της Ισπανιόλας με τη Δομινικανή Δημοκρατία. Το χερσαίο τμήμα της Αϊτής καταλαμβάνει 27.750 τ.χλμ.. Ο πληθυσμός της είναι 11.585.000 κάτοικοι, σύμφωνα με τη μέση εκτίμηση των Ηνωμένων Εθνών για το 2022.
Η πρωτεύουσα της Αϊτής είναι το Πορτ-ο-Πρενς (Port-au-Prince), που βρίσκεται στο κύριο νησί, την Ισπανιόλα. Πρώην γαλλική κτήση, η Αϊτή ήταν η δεύτερη χώρα στο δυτικό ημισφαίριο, μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, που διακήρυξε την ανεξαρτησία της το 1804. Η χώρα έγινε η πρώτη ανεξάρτητη δημοκρατία Αφροαμερικανών και το μόνο κράτος που γεννήθηκε έπειτα από επιτυχημένη επανάσταση των δούλων. Η ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της χώρας έγινε την 1η Ιανουαρίου 1804.