Χάρτης - Μπουρστίν (Burshtyn)

Το Μπουρστίν (Буршти́н) είναι πόλη του Όμπλαστ Ιβάνο-Φρανκίβσκ, στη δυτική Ουκρανία, στα βόρεια του Χάλιτς. Είναι προσβάσιμο σιδηροδρομικώς. Ο πληθυσμός του είναι 14.866 κάτοικοι (εκτ. 2021).

Αναπτύχθηκε γρήγορα και αυξήθηκε σημαντικά σε πληθυσμό κατά τη σοβιετική περίοδο. Διοικητικά, το Μπουρστίν έχει ενσωματωθεί ως πόλη περιφερειακής σημασίας.

Η πόλη, η οποία ήταν ένα από τα εβραϊκά στετλ, και το όνομα της οποίας στα ουκρανικά και πολωνικά σημαίνει κυριολεκτικά κεχριμπάρι, έλαβε καθεστώς πόλης μόλις το 1993 και έχει ειδικό διοικητικό καθεστώς στο Ραγιόν Χάλιτς. Ως αστικοποιημένος οικισμός από το 1944 έως το 1962, ήταν η κύρια πόλη του Ραγιόν. Στο κέντρο της πόλης υπάρχει μια παλιά Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, η οποία αναστηλώθηκε στις αρχές του 21ου αιώνα.

Ένα από τα ορόσημα του είναι ο σταθμός παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα Burshtyn TES, ο οποίος βρίσκεται σε μια δεξαμενή περίπου 8 χλμ. σε μήκος και 2 χλμ. σε πλάτος. Ένα ιχθυοτροφείο βρίσκεται στη λίμνη κοντά στην περιοχή Μπιλσίβτσι. Η πόλη είναι γνωστή για την ποδοσφαιρική ομάδα Ενερχετίκ Μπουρστίν.

Η πρώτη αναφορά του Μπουρστίν ήταν σε ένα βιβλίο ιστορίας του Χάλιτς από το 1596, όπου αναφερόταν ως Nove Selo (Νέο Χωριό), αν και η ίδρυση της πόλης χρονολογείται από το 1554. Στο δεύτερο μισό του 16ου αιώνα, η πόλη ανήκε στον Πολωνό ευγενή Σκάρμπεκ. Τον Οκτώβριο του 1629, μια περίφημη μάχη έλαβε χώρα κοντά στην πόλη, στην οποία οι εγγεγραμμένοι Κοζάκοι και ο στρατός του στέμματος υπό τη διοίκηση του Στέφαν Χμιελέτσκι νίκησαν τους Τάταρους επιτιθέμενους με επικεφαλής τον Σάλαμετ-Γκέραϊ, οι οποίοι επέστρεφαν με λάφυρα από τη γη Μπελζ. Από το 1630, ιδιοκτήτης του Μπουρστίν ήταν ο μεγιστάνας Γιαμπουονόφσκι. Κατά τους πολωνοτουρκικούς πολέμους του 17ου αιώνα (1629, 1675), η πόλη καταστράφηκε επανειλημμένα από επιδρομές Τάταρων και Τούρκων.

Το 1809, ο Φραντς Ξάβερ Βόλφγκανγκ Μότσαρτ, γιος του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ, ζούσε στο Μπουρστίν, που εκείνη την εποχή ήταν μέρος της Αυστριακής Αυτοκρατορίας. Ήταν το κέντρο της Περιφέρειας Μπουρστίν: μέχρι το 1867, ήταν το διοικητικό κέντρο, μέχρι το 1919, ήταν το δικαστικό κέντρο. Την 1η Σεπτεμβρίου 1866, το πρώτο τρένο με διαδρομή Λβιβ-Τσερνιβτσί πέρασε από τον σταθμό Μπουρστίν.

Υπάρχει ένα παλιό εβραϊκό νεκροταφείο στο Μπουρστίν, η μόνη σωζόμενη μαρτυρία της κάποτε ακμάζουσας εβραϊκής κοινότητας στην πόλη. Το 1942, υπήρχαν περίπου 1.700 Εβραίοι που κατοικούσαν στο Μπουρστίν. Τα γερμανικά στρατεύματα εισήλθαν στο Μπουρστίν τον Ιούλιο, αλλά σε λίγες εβδομάδες η ουκρανική πολιτοφυλακή είχε τον έλεγχο. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ξεκίνησαν ένα πογκρόμ εναντίον των Εβραίων με πολλούς συλλήψεις, ξυλοδαρμούς και ληστείες. Μερικοί Εβραίοι ηγέτες συγκεντρώθηκαν στη συναγωγή, όπου τους ταπείνωσαν, τους ξυλοκόπησαν και τους έκοψαν τα γένια. Οι Ουκρανοί έπιναν και πανηγύριζαν όλη τη νύχτα, ενώ οι Εβραίοι ξυλοκοπήθηκαν στο δρόμο και οι περιουσίες τους λεηλατήθηκαν. Όταν οι Γερμανοί ανέλαβαν τον έλεγχο, ίδρυσαν ένα γκέτο και στρατολόγησαν Εβραίους για καταναγκαστική εργασία στην πόλη και αλλού. Οι Εβραίοι συνελήφθησαν τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του 1942. Πολλοί σκοτώθηκαν στην πόλη από τις γερμανικές υπηρεσίες ασφαλείας και την ουκρανική βοηθητική αστυνομία. Οι περισσότεροι στάλθηκαν στο στρατόπεδο εξόντωσης Μπέλζεκ όπου δολοφονήθηκαν αμέσως ή στο γκέτο του Ροχατίν, όπου αργότερα δολοφονήθηκαν ή στάλθηκαν στο Μπέλζεκ.

Το εβραϊκό νεκροταφείο ιδρύθηκε τον 18ο αιώνα με την τελευταία γνωστή χασιδική εβραϊκή ταφή να πραγματοποιείται τη δεκαετία του 1940.

Η πόλη ανήκε στο Ραγιόν Χάλιτς μέχρι τις 11 Μαρτίου 2014. Στη συνέχεια, μέχρι τις 18 Ιουλίου 2020, ενσωματώθηκε ως πόλη με σημασία περιφέρειας και κέντρο του Δήμου Μπουρστίν. Ο δήμος καταργήθηκε τον Ιούλιο του 2020 ως μέρος της διοικητικής μεταρρύθμισης της Ουκρανίας, η οποία μείωσε τον αριθμό των περιφερειών του Όμπλαστ Ιβάνο-Φρανκίβσκ σε έξι. Η περιοχή του δήμου Μπουρστίν συγχωνεύθηκε στο νεοσύστατο Ραγιόν Ιβάνο-Φρανκίβσκ.