Χάρτης - Αστάνα (Astana)

Η Αστάνα είναι η πρωτεύουσα και δεύτερη σε πληθυσμό πόλη του Καζακστάν (μετά το Αλμάτι). Βρίσκεται στις όχθες του ποταμού Ισίμ στο βόρειο-κεντρικό τμήμα του Καζακστάν, στην επαρχία Ακμόλα, αν και διοικητικά διαχωρίζεται από την υπόλοιπη επαρχία. Ο πληθυσμός της είναι 1.078.362 κάτοικοι (2019).

Ιδρύθηκε το 1830 με την ονομασία Ακμόλι (καζακικά: Ақмолы) ή Ακμολίνσκι Πρικάζ (ρωσικά: Акмолинский приказ) και υπηρέτησε ως αμυντική οχύρωση των Κοζάκων της Σιβηρίας. Το 1832 στον οικισμό χορηγείται καθεστώς πόλης και μετονομάζεται σε Ακμόλινσκ. Στις 20 Μαρτίου 1961 η πόλη μετονομάστηκε σε Τσελίνογκραντ για να σηματοδοτήσει την εξέλιξη της πόλης ως πολιτιστικό και διοικητικό κέντρο. Το 1992 μετονομάστηκε σε Ακμόλα, το τροποποιημένο αρχικό όνομα που σημαίνει «λευκός τάφος». Στις 10 Δεκεμβρίου 1997 η Ακμόλα αντικατέστησε την Αλμάτι και έγινε η πρωτεύουσα του Καζακστάν. Στις 6 Μαΐου 1998, μετονομάστηκε σε Αστάνα, που σημαίνει «η πρωτεύουσα» στα Καζακικά.

Η Αστάνα είναι μια σχεδιασμένη πόλη, όπως η Μπραζίλια στη Βραζιλία, η Καμπέρα στην Αυστραλία και η Ουάσινγκτον των ΗΠΑ. Το ρυθμιστικό σχέδιο της Αστάνα σχεδιάστηκε από τον Ιάπωνα αρχιτέκτονα Κίσο Κουροκάβα. Δεδομένου ότι είναι η έδρα της κυβέρνησης του Καζακστάν, στην Αστάνα βρίσκονται η Βουλή, το Ανώτατο Δικαστήριο, η προεδρική κατοικία και πολλές δημόσιες υπηρεσίες και οργανισμοί. Η Αστάνα φιλοξένησε την Expo 2017.

Στις 19 Μαρτίου 2019 η πόλη μετονομάστηκε σε Νουρ-Σουλτάν προς τιμήν του πρώτου προέδρου του Καζακστάν. Στις 17 Σεπτεμβρίου 2022 το όνομα της πόλης επανήλθε στο Αστάνα, άλλη μια ένδειξη της γενικότερης απομάκρυνσης της σημερινής κυβέρνησης από τον Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ, πρώτο πρόεδρο της χώρας.

Ο οικισμός Ακμόλι, επίσης γνωστός και ως Ακμολίνσκι Πρικάζ, ιδρύθηκε στον ποταμό Ισίμ το 1830 ως έδρα ενός οκρούγκ από μια μονάδα των Σιβηριανών Κοζάκων με επικεφαλής τον Φιόντορ Σούμπιν. Το όνομα δόθηκε ενδεχομένως μετά από ένα τοπικό ορόσημο (Ακμόλα σημαίνει κυριολεκτικά «ένας λευκός τάφος» στα Καζακικά), αν και αυτή η θεωρία δεν είναι καθολικά αποδεκτή. Το 1832 στον οικισμό χορηγείται καθεστώς πόλης και μετονομάζεται σε Ακμόλινσκ. Η αρκετά πλεονεκτική θέση της πόλης ήταν σαφής ήδη από το 1863 και αυτό φαίνεται σε μια περίληψη από το Γεωγραφικό και Στατιστικό Λεξικό της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο οι δρόμοι και οι γραμμές που συνδέουν το γεωγραφικό αυτό κέντρο με το Καργκάλι στην Ανατολή, το φρούριο Ακτάου στο νότο και μέσω του Ατμπασάρ με το Κοκσετάου στη Δύση. Το 1838, στο όνομα του μεγάλου εθνικού και απελευθερωτικού κινήματος με επικεφαλής τον Κενεσάρι Χαν, το φρούριο Ακμόλινσκ κάηκε. Μετά την καταστολή του απελευθερωτικού κινήματος, το φρούριο ξαναχτίστηκε. Στις 16 Ιουλίου 1863, το Ακμόλινσκ κηρύχθηκε επισήμως μια πόλη ουγιέζντ. Κατά την ταχεία ανάπτυξη της ρωσικής καπιταλιστικής αγοράς, οι τεράστιες περιοχές Σαργιάρκα εκμεταλλεύονταν ενεργά από την αποικιακή διοίκηση. Για να εκπονήσει τον κανονισμό που διέπει τη στέπα του Καζακστάν, η κυβέρνηση της Ρωσικής Αυτοκρατορίας σχημάτισε την Επιτροπή Στέπα το 1865. Στις 21 Οκτωβρίου 1868 ο Τσάρος Αλέξανδρος Β΄ υπέγραψε σχέδιο κανονισμού για τη διακυβέρνηση των περιοχών Τουργκάι, Ουράλ, Ακμόλινσκ και Σεμιπαλατίνσκ. Το 1869, η εξωτερική περιοχή του Ακμόλινσκ ακυρώθηκε και το Ακμόλινσκ έγινε το κέντρο της νεοσυσταθείσας επαρχίας Ακμόλινσκ. Το 1879, ο στρατηγός Ντουμπέλτ πρότεινε να δημιουργηθεί ένας σιδηρόδρομος μεταξύ Τιουμέν και Ακμόλινσκ στο Υπουργείο Συγκοινωνιών της Ρωσίας. Κατά τα πρώτα 30 χρόνια της ύπαρξής του, ο πληθυσμός του Ακμόλινσκ αριθμούσε γύρω στους 2.000 κατοίκους.

Ωστόσο, τα επόμενα 30 χρόνια, ο πληθυσμός της πόλης αυξήθηκε τρεις φορές σύμφωνα με τα επίσημα αρχεία της επαρχίας Ακμόλινσκ. Το 1893, το Ακμόλινσκ ήταν ένα ουγιέζντ με πληθυσμό 6.428 κατοίκων, 3 εκκλησίες, 5 σχολεία και κολέγια και 3 εργοστάσια. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το Ακμόλινσκ χρησίμευσε ως οδός για τη μεταφορά μηχανικών εργαλείων και εξοπλισμού από εκκενωμένα εργοστάσια της ΣΣΔ της Ουκρανίας, της ΣΣΔ της Λευκορωσίας και της Σοβιετικής Ρωσίας σε περιοχές της ΣΣΔ του Καζακστάν. Ρόλος των τοπικών βιομηχανιών ήταν να ανταποκριθούν στις ανάγκες του πολέμου, παράσχοντας στα μέτωπα του πολέμου όλα τα απαραίτητα υλικά. Στα μεταπολεμικά χρόνια, το Ακμόλινσκ έγινε ένας φάρος οικονομικής αναβίωσης στα δυτικά της Σοβιετικής Ένωσης που καταστράφηκε από τον πόλεμο. Επιπλέον, πολλοί Ρωσογερμανοί εγκαταστάθηκαν εδώ, αφού απελάθηκαν υπό την εξουσία του Ιωσήφ Στάλιν.

Τη δεκαετία του 1950, στο Βόρειο τμήμα του ΣΣΔ του Καζακστάν ξεκίνησε το φιλόδοξο πρόγραμμα για την σταδιακή μετατροπή των εκτάσεων του Καζακστάν σε σιτοβολώνα της ΕΣΣΔ υπό την ηγεσία του Νικίτα Χρουστσόφ, προκειμένου να μετατραπεί η περιοχή σε δεύτερο παραγωγό σιτηρών για τη Σοβιετική Ένωση. Τον Δεκέμβριο του 1960, η Κεντρική Επιτροπή πέρασε ένα ψήφισμα για τη δημιουργία του Τσελίνι Κράι, το οποίο περιλάμβανε πέντε περιοχές του Βορείου τμήματος της ΣΣΔ του Καζακστάν.

Η περιοχή Ακμόλινσκ εγκαταλείφθηκε ως ξεχωριστή διοικητική οντότητα. Οι επαρχίες του Ακμόλινσκ υπάγονταν άμεσα στο νέο Κράι και το Ακμόλινσκ έγινε η πρωτεύουσα του Κράι, καθώς και η διοικητική έδρα της νέας οικονομικής περιοχής των Παρθένων Εδαφών. Στις 14 Μαρτίου 1961, ο Χρουστσόφ πρότεινε να μετονομάσει την πόλη με μια ονομασία που να αντιστοιχεί στο ρόλο της στην εκστρατεία των Παρθένων Εδαφών. Στις 20 Μαρτίου 1961, το Ανώτατο Σοβιέτ της ΣΣΔ του Καζακστάν μετονόμασε το Ακμόλινσκ σε Τσελίνογκραντ. Στις 24 Απριλίου 1961, η περιοχή ανασυστάθηκε ως Περιφέρεια Τσελίνογκραντ. Στη δεκαετία του 1960, το Τσελίνογκραντ μεταμορφώθηκε εντελώς. Το 1963 άρχισαν οι εργασίες για τις τρεις πρώτες νέες συνοικίες με πολυώροφα κτίρια. Επιπλέον, η πόλη έλαβε μια σειρά από νέα μνημειώδη δημόσια κτίρια, όπως το παλάτι Παρθένες Γαίες, το Παλάτι της Νεολαίας, ο Οίκος των Σοβιέτ, ένα νέο αεροδρόμιο και αρκετές αθλητικές εγκαταστάσεις. Το 1971, καταργήθηκε το Τσελίνι Κράι και το Τσελινόγκραντ έγινε το κέντρο της περιοχής.

Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και την επακόλουθη ανεξαρτησία του Καζακστάν, η αρχική μορφή του ονόματος της πόλης αποκαταστάθηκε στην τροποποιημένη μορφή Ακμόλα. Στις 6 Ιουλίου 1994, το Ανώτατο Συμβούλιο του Καζακστάν δέχτηκε το διάταγμα «Περί της μεταβίβασης της πρωτεύουσας του Καζακστάν». Μετά την μετακόμιση της πρωτεύουσας του Καζακστάν στην Ακμόλα στις 10 Δεκεμβρίου 1997, η πόλη μετονομάστηκε σε Αστάνα το 1998. Στις 10 Ιουνίου 1998, η Αστάνα παρουσιάστηκε διεθνώς ως η νέα πρωτεύουσα του Καζακστάν. Στις 16 Ιουλίου 1999, η Αστάνα τιμήθηκε με το μετάλλιο και τον τίτλο της πόλης της ειρήνης από την Ουνέσκο.

Στις 19 Μαρτίου 2019 μετονομάστηκε σε Νουρσουλτάν προς τιμήν του Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ, από το νέο πρόεδρο Κασίμ-Τζομάρτ Τοκάγιεφ. Η παλαιότερη ονομασία της πόλης, Αστάνα, επανήλθε στις 17 Σεπτεμβρίου 2022.