Χάρτης - Βύβλος (Jbaïl)

Η Βύβλος ή Τζουμπάιλ (αραβικά: جبيل) είναι πόλη του Λιβάνου στις ακτές της Μεσογείου. Πιστεύεται ότι πρωτοκατοικήθηκε μεταξύ 8800 και 7000 π.Χ. και σύμφωνα με αποσπάσματα αποδιδώμενα στον ημιθρυλικό φοίνικα ιστορικό Σαγχουνιάθων, χτίστηκε από τον Κρόνο ως η πρώτη πόλη στην Φοινίκη. Κατά τους φοινικικούς χρόνους ήταν μεγάλο ναυτιλιακό και εμπορικό κέντρο, κυρίως λόγω της εξαγωγής παπύρου. Σήμερα θεωρείται η παλαιότερη συνεχώς κατοικούμενη πόλη του κόσμου. Απότελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Η Βύβλος ήταν Χαναανίτικη πόλη κατά την εποχή του χαλκού με την ονομασία Gubal, ενώ την ίδια εποχή εμφανίζεται και ως Gubla στις επιστολές της Αμάρνα. Κατά την εποχή του σιδήρου η πόλη ονομάζεται Gebal στη φοινικική γλώσσα ενώ εμφανίζεται στην εβραϊκή βίβλο με το όνομα Geval (εβραϊκά:גבל). Πολύ αργότερα, κατά τις σταυροφορίες, η πόλη αναφέρεται Gibalet. Το χαναανικό/φοινικικό όνομα (GBL, ήτοι Gubal, Gebal κτλ) μπορεί να ετυμολογηθεί από το gb, που σημαίνει «πηγάδι» ή «πηγή/προέλευση», και El, το όνομα του ανώτατου θεού του πανθέου της Βύβλου. Η σύγχρονη πόλη είναι γνωστή με το αραβικό όνομα Jubayl ή Jbeil (جبيل), που συνδέεται άμεσα με το χαναανιτικό. Κατά μία άλλη άποψη το όνομα προέρχεται από τη φοινικική λέξη GBL που σημαίνει «όριο», «περιοχή» ή «κορυφή βουνού», όπως στην ουγκαριτική γλώσσα όπου το GBL σημαίνει «βουνό», παρόμοια με το αραβικό jabal.

Το όνομα Βύβλος είναι ελληνικό. Ο πάπυρος πήρε το αρχικό ελληνικό του όνομα (βύβλος, βυβλινός) από το γεγονός ότι εξάγωνταν στο Αιγαίο μέσω της Βύβλου, ενώ επίσης η λέξη βιβλίον, και «Βίβλος» έλκουν την καταγωγή τους από αυτό το όνομα.