Χάρτης - Μόσχα (Moscow)

Η Μόσχα (ρωσικά: Москва́ ) είναι η πρωτεύουσα και μία από τις τρεις ομοσπονδιακές πόλεις της Ρωσίας. Είναι επίσης διοικητικό κέντρο (χωρίς να υπάγεται σε αυτήν) της Περιφέρειας Μόσχας.

Με πληθυσμό 12.576.879 κατοίκους, είναι η μεγαλύτερη πόλη της Ρωσικής Ομοσπονδίας και της Ευρώπης. Βρίσκεται στις όχθες του ποταμού Μόσκοβα, παραποτάμου του Βόλγα, στο δυτικό μέρος της χώρας. Είναι απ' τα μεγαλύτερα διοικητικά, πολιτιστικά, συγκοινωνιακά και βιομηχανικά κέντρα της χώρας. Στη Μόσχα παράγεται σημαντικό ποσοστό του συνόλου των βιομηχανικών προϊόντων της Ρωσίας και εδώ βρίσκονται εργοστάσια κατασκευής αυτοκινήτων, ηλεκτρικών ειδών, χαρτιού, ρολογιών, χημείας κ.ά.

Διαθέτει εξήντα-επτά πανεπιστήμια ινστιτούτα και εκπαιδευτικά ιδρύματα, ανάμεσά τους το Πανεπιστήμιο Λομονόσοφ. Ως πρωτεύουσα και διοικητικό κέντρο είναι και το σπουδαιότερο συγκοινωνιακό κέντρο. Από αυτήν ξεκινούν και σε αυτήν καταλήγουν πάμπολλες σιδηροδρομικές και οδικές αρτηρίες, που οδηγούν όχι μόνο στα πέρατα της ατέλειωτης χώρας αλλά και στις σημαντικότερες πόλεις της Ευρώπης. Έχει τέσσερα αεροδρόμια, από τα οποία τα τρία είναι επιβατικά και εξυπηρετούν τις εξωτερικές αερογραμμές.

Σημεία αναφοράς στην καρδιά της πόλης αποτελούν το κτιριακό συγκρότημα του Κρεμλίνου και η Κόκκινη Πλατεία, με τα γειτνιάζοντα μνημεία της Νεκρόπολης του Τείχους του Κρεμλίνου και του Ναού του Αγίου Βασιλείου.

Η ονομασία της πόλης προέρχεται από τον ποταμό Μοσκβά (εξελληνισμένα Μόσκοβας) που τη διαρρέει, ενώ η πρώτη αναφορά στη ρωσική ιστορία για την πόλη χρονολογείται το 1147, όταν ο Γιούρι Ντολγκορούκι, πρίγκηπας του Ροστόφ, αναφέρεται στον πρίγκηπα του Νόβγκοροντ-Σεβέρσκι και τον προσκαλεί στη Μόσχα.

Εννιά χρόνια αργότερα, το 1156, ο πρίγκηπας του Ροστόφ διέταξε την κατασκευή ενός ξύλινου τείχους, το οποίο κατασκευάστηκε αρκετές φορές, για να προστατεύσει την αναπτυσσόμενη πόλη. Μετά την καταστροφική διετία του 1237-38, όταν οι Μογγόλοι πυρπόλησαν την πόλη και σκότωσαν τους κατοίκους της, η Μόσχα αναβίωσε και φιλοξένησε την πρωτεύουσα του ανεξάρτητου πριγκιπάτου Βλαντίμιρ-Σούζνταλ το 1327. Η ευνοϊκή θέση της στο παραποτάμιο δίκτυο του Βόλγα συνέβαλε στη σταθερή της ανάπτυξη. Η πόλη εξελίχθηκε σε ένα σταθερό και ευήμερο πριγκιπάτο, γνωστό με την ονομασία Μεγάλο Δουκάτο της Μόσχας, για αρκετά χρόνια, προσελκύοντας μεγάλο αριθμό μεταναστών από όλη τη Ρωσία.

Την εποχή της βασιλείας του Ιβάν Α΄ η πόλη διαδέχθηκε το Τβερ ως πολιτικό κέντρο του πριγκιπάτου Βλαντίμιρ-Σούζνταλ και έγινε ο μοναδικός συλλέκτης φόρων για τους ηγεμόνες των Μογγόλων και των Τατάρων. Με την καταβολή ιδιαίτερα υψηλού τιμήματος, ο Ιβάν κέρδισε μία σημαντική παραχώρηση από τον Μογγόλο χάνο: σε αντίθεση με άλλα πριγκιπάτα, η Μόσχα δε διαιρέθηκε μεταξύ των γιων του, αλλά περιήλθε στον μεγαλύτερο σε ηλικία. Η αντίθεση όμως της πόλης στην ξένη ηγεμονία συνεχώς αυξάνονταν και το 1380 ο πρίγκηπας Ντμίτρι Ντονσκόι οδήγησε έναν ενωμένο ρωσικό στρατό σε νίκη ενάντια στους Τατάρους στη μάχη του Κουλίκοβ. Δύο χρόνια αργότερα η πόλη καταλήφθηκε από τον χάνο Τοκταμίς, ενώ το 1480 ο Ιβάν ο Γ΄ κατάφερε τελικά να αποτινάξει τον ζυγό των Τατάρων, φέρνοντας τη Μόσχα στο επίκεντρο της ισχύος στη Ρωσία. Με την ηγεμονία του Ιβάν του Γ´ η Μόσχα έγινε η πρωτεύουσα μίας αυτοκρατορίας που τελικά επεκτάθηκε σε όλη τη σημερινή έκταση της Ρωσίας.

Αρκετές φορές υπέστη καταστροφές. Στα παλαιότερα χρόνια συχνά ξεσπούσαν πυρκαγιές (γιατί τα σπίτια ήταν ξύλινα), που μερικές φορές προκαλούσαν φοβερές καταστροφές. Επίσης καταστράφηκε από κατακτητές. Την πρώτη φορά το 1812, όταν, με διαταγή του Κουτούζοφ κάηκε, για να μην είναι σε θέση να φιλοξενήσει τα γαλλικά στρατεύματα του Ναπολέοντα (εμπρησμός της Μόσχας) και τη δεύτερη στη διάρκεια του Β΄ παγκοσμίου πολέμου, το 1941, όταν υπέστη καταστροφές από βομβαρδισμούς από τους Γερμανούς, οι οποίοι δεν κατόρθωσαν τελικά να την καταλάβουν. Το 1980 είχε στραφεί το ενδιαφέρον όλου του κόσμου στην όμορφη αυτή πόλη με την εκεί τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων.