Kaart (cartografie) - Ambrolaoeri (stad) (Ambrolauri)

Ambrolaoeri (Georgisch: ამბროლაური) is een stad in het noorden van Georgië met 1.997 inwoners (2022), gelegen aan de rivier Rioni en tussen subgebergtes van de Grote Kaukasus. Het is het bestuurlijke centrum van de gelijknamige gemeente, regiohoofdstad van Ratsja-Letsjchoemi en Kvemo Svaneti en ligt hemelsbreed 160 kilometer ten noordwesten van Tbilisi. In de historie lag de plaats in het Hertogdom Ratsja. Ambrolaoeri heeft een regionale luchthaven.

De vroege geschiedenis van de plek van Ambrolaoeri is niet bekend, maar de naam werd voor het eerst beschreven in de 17e eeuw door een Russische diplomaat, Alexey Yevlev, die het Koninkrijk Imeretië bezocht. Hij schreef toen over een koninklijk kasteel in Ambrolaoeri bij de samenvloeiing van de Rioni en Krichoela rivieren. Van dit kasteel zijn alleen kleine restanten over. De naam van de stad is mogelijk afgeleid van de achternaam Amarolisdze, terwijl de nederzetting eerder mogelijk Metechara hette, een toponiem dat is vastgelegd in het 11e-eeuwse handvest van de Nikortsminda-kathedraal. De plek lag in die periode in het hertogdom Ratsja, onderdeel van het Koninkrijk Georgië.

Na het uiteenvallen van dat koninkrijk in de 15e eeuw kwam Ambrolaoeri en het hertogdom in het Koninkrijk Imeretië te liggen. In 1810 volgde de annexatie door het Russische Rijk, en werd Ambrolaoeri ingedeeld bij het Oejezd Ratsja, waarvan Oni de hoofdstad was, binnen het Gouvernement Koetais. In 1888 werd Ratsja vervolgens onderverdeeld in de districten (rajons) Ambrolaoeri en Oni. Sindsdien is Ambrolaoeri de zetel gebleven van de opeenvolgende bestuurseenheden. Tussen 1934 en 1937 werd Ambrolaoeri omgedoopt tot Jenoekidze, naar de Georgische Sovjetstaatsman Avel Jenoekidze (Georgisch: აბელ ენუქიძე, Abel Enoekidze); Russisch: А́вель Енуки́дзе, Ável Jenoekídze). Jenoekidze was de derde hooggeplaatste Georgiër in het Sovjet-leiderschap in deze periode, naast Stalin en Ordzjonikidze. Tijdens de Grote Zuivering werd hij in 1937 gearresteerd en geëxecuteerd, waarna Ambrolaoeri de oorspronkelijke naam terugkreeg. In 1966 verwierf Ambrolaoeri de status van stad.

Het Ratsjagebergte is een aardbevingsgevoelig gebied. Op 29 april 1991 werd de stad beschadigd door de zwaarste aardbeving in dit deel van de Kaukasus ooit gemeten, met een kracht van 7,0 op de schaal van Richter. In 1995 werd het de zetel van het regionale bestuur van Ratsja-Letsjchoemi en Kvemo Svaneti. Tussen 2014 en 2017 was de stad een zogenaamde "zelfbestuurde stad" (kalaki) en was het een aparte stadsgemeente naast de rest van de gemeente Ambrolaoeri. In 2017 werd deze stap voor alle zeven betrokken steden teruggedraaid omdat het te kostbaar en inefficiënt bleek.