Nyanja (taal)

Nyanja (taal)
Het Nyanja, Cinyanja, Chichewa of Chewa is een taal in de Bantoegroep van de Niger-Congotalen, voornamelijk gesproken in Malawi en daarnaast in delen van Mozambique, Zimbabwe en Zambia. In totaal spreken ruim 9,5 miljoen mensen de taal. Het Nyanja wordt geschreven in het Latijnse alfabet.

In Malawi, waar het onder de naam Chichewa een van beide officiële talen is, heeft de taal ongeveer 6,5 miljoen sprekers. In Zambia is het onder de naam Nyanja een van de zeven regionale talen die sinds 1977 erkenning genieten als national language Bij de volkstelling van 2000 gaf 30,2 % van de Zambianen het als eerste of tweede taal op, waarmee het daar na het Bemba op de tweede plaats komt. De sprekers wonen in de Eastern Province. Daarnaast fungeert het er, in een vorm die sterk door het Engels, het Bemba en andere talen beïnvloed is, als de lingua franca van de hoofdstad Lusaka. In Mozambique is het onder de naam Cinyanja een van de 23 nationale talen (línguas nacionais). Het wordt er gesproken in het noordoosten van de provincie Tete en in het westen van de provincie Niassa. In Zimbabwe wordt de taal Chewa genoemd en heeft de status van officiële taal, naast vijftien andere talen.

* Online Chichewa Engels woordenboek

Land (geografie)
  • Malawi
    Malawi (Nyanja: Malaŵi), officieel de Republiek Malawi (Engels: Republic of Malawi, Nyanja: Dziko la Malaŵi, ChiTumbuka: Charu cha Malaŵi), is een land in Afrika dat grenst aan Zambia, Tanzania en Mozambique. Malawi is de huidige naam voor het voormalige Britse protectoraat Nyasaland. Nyasa is de oude benaming voor het Malawimeer dat een groot deel van de grenzen van Malawi bepaalt. Malawi werd onafhankelijk in 1964 en heeft sinds 1994 verkiezingen met meerdere deelnemende partijen.

    Malawi is op 6 juli 1964 als onafhankelijke staat ontstaan uit het Britse protectoraat Nyasaland (sinds 1907; voor die tijd was het een British Central Africa Protectorate (= Brits Centraal-Afrikaans Protectoraat).
  • Zambia
    Zambia (soms ook wel aangeduid als Zambië en vroeger Noord-Rhodesië), officieel de Republiek Zambia (Engels: Republic of Zambia), is een land in Afrika dat grenst aan de Democratische Republiek Congo, Tanzania, Malawi, Mozambique, Zimbabwe, Botswana, Namibië en Angola. Zambia is een onafhankelijke republiek met als belangrijkste economische factor de mijnindustrie (koper).

    Er zijn bewijzen gevonden dat Zambia reeds 300.000 jaar geleden werd bewoond door mensachtigen. Waarschijnlijk waren Pygmeeënvolken de eerste bewoners van Zambia.