Tagalog
Tagalog is een Austronesische taal die als moedertaal wordt gesproken door de etnische Tagalogbevolking (die een kwart van de bevolking van de Filipijnen uitmaakt) en als tweede taal door de meerderheid van het land. De gestandaardiseerde vorm, officieel Filipijns genoemd, is de nationale taal van de Filipijnen en is naast Engels een van de twee officiële talen.
Tagalog is nauw verwant aan andere Filipijnse talen, zoals de Bikoltalen, Ilokano, de Visayan-talen, Kapampangan en Pangasinan, en verder weg aan andere Austronesische talen, zoals de Formosaanse talen van Taiwan, Maleis (Maleisisch en Indonesisch), Hawaïaans, Maori en Malagasitalen.
Het Tagalog is wereldwijd bekend geworden door het nummer Anak (Tagalog voor 'kind'), van Freddie Aguilar.
Het woord Tagalog is afgeleid van het endoniem taga-ilog ("rivierbewoner"), samengesteld uit tagá- ("inwoner van" of "van") en ilog ("rivier"). Taalkundigen zoals Dr. David Zorc en Dr. Robert Blust speculeren dat de Tagalogs en andere Centraal-Filipijnse etnolinguïstische groepen hun oorsprong vonden in het noordoosten van Mindanao of de oostelijke Visayas.
Woorden van mogelijk Oudtagalog-oorsprong worden gevonden in de koperplaatinscriptie van Laguna uit de tiende eeuw, die grotendeels in het Oudmaleis is geschreven. Het eerste bekende complete boek dat in het Tagalog is geschreven, is de Doctrina Cristiana (Christelijke leer), gedrukt in 1593. De Doctrina is geschreven in het Spaans en twee transcripties van het Tagalog; een in het oude, toen gebruikte Baybayin-schrift en de andere in een vroege Spaanse poging tot een Latijnse spelling voor de taal. Gedurende de 333 jaar van Spaanse overheersing werden door de Spaanse geestelijken verschillende grammatica- en woordenboeken geschreven. In 1610 publiceerde de Dominicaanse priester Francisco Blancas de San Jose in Bataan het "Arte y reglas de la lengua tagala" (dat later werd herzien met twee edities in 1752 en 1832). In 1613 publiceerde de Franciscaanse priester Pedro de San Buenaventura het eerste Tagalog-woordenboek, zijn "Vocabulario de la lengua tagala" in Pila, Laguna.
Het eerste substantiële woordenboek van het Tagalog werd in het begin van de 18e eeuw geschreven door de Tsjechische jezuïet missionaris Pablo Clain. Clain sprak Tagalog en gebruikte het veel in een aantal van zijn boeken. Hij prepareerde het woordenboek, dat hij later overdroeg aan Francisco Jansens en José Hernandez. Verdere compilatie van zijn substantiële werk werd geprepareerd door P. Juan de Noceda en P. Pedro de Sanlucar en gepubliceerd als Vocabulario de la lengua tagala in Manilla in 1754 en vervolgens herhaaldelijk heruitgegeven, waarvan de laatste editie in 2013 in Manilla.
De inheemse dichter Francisco Balagtas (1788–1862) wordt beschouwd als de belangrijkste Tagalog-schrijver. Zijn meest opvallende werk is het vroege 19e-eeuwse epos Florante at Laura.
Tagalog is nauw verwant aan andere Filipijnse talen, zoals de Bikoltalen, Ilokano, de Visayan-talen, Kapampangan en Pangasinan, en verder weg aan andere Austronesische talen, zoals de Formosaanse talen van Taiwan, Maleis (Maleisisch en Indonesisch), Hawaïaans, Maori en Malagasitalen.
Het Tagalog is wereldwijd bekend geworden door het nummer Anak (Tagalog voor 'kind'), van Freddie Aguilar.
Het woord Tagalog is afgeleid van het endoniem taga-ilog ("rivierbewoner"), samengesteld uit tagá- ("inwoner van" of "van") en ilog ("rivier"). Taalkundigen zoals Dr. David Zorc en Dr. Robert Blust speculeren dat de Tagalogs en andere Centraal-Filipijnse etnolinguïstische groepen hun oorsprong vonden in het noordoosten van Mindanao of de oostelijke Visayas.
Woorden van mogelijk Oudtagalog-oorsprong worden gevonden in de koperplaatinscriptie van Laguna uit de tiende eeuw, die grotendeels in het Oudmaleis is geschreven. Het eerste bekende complete boek dat in het Tagalog is geschreven, is de Doctrina Cristiana (Christelijke leer), gedrukt in 1593. De Doctrina is geschreven in het Spaans en twee transcripties van het Tagalog; een in het oude, toen gebruikte Baybayin-schrift en de andere in een vroege Spaanse poging tot een Latijnse spelling voor de taal. Gedurende de 333 jaar van Spaanse overheersing werden door de Spaanse geestelijken verschillende grammatica- en woordenboeken geschreven. In 1610 publiceerde de Dominicaanse priester Francisco Blancas de San Jose in Bataan het "Arte y reglas de la lengua tagala" (dat later werd herzien met twee edities in 1752 en 1832). In 1613 publiceerde de Franciscaanse priester Pedro de San Buenaventura het eerste Tagalog-woordenboek, zijn "Vocabulario de la lengua tagala" in Pila, Laguna.
Het eerste substantiële woordenboek van het Tagalog werd in het begin van de 18e eeuw geschreven door de Tsjechische jezuïet missionaris Pablo Clain. Clain sprak Tagalog en gebruikte het veel in een aantal van zijn boeken. Hij prepareerde het woordenboek, dat hij later overdroeg aan Francisco Jansens en José Hernandez. Verdere compilatie van zijn substantiële werk werd geprepareerd door P. Juan de Noceda en P. Pedro de Sanlucar en gepubliceerd als Vocabulario de la lengua tagala in Manilla in 1754 en vervolgens herhaaldelijk heruitgegeven, waarvan de laatste editie in 2013 in Manilla.
De inheemse dichter Francisco Balagtas (1788–1862) wordt beschouwd als de belangrijkste Tagalog-schrijver. Zijn meest opvallende werk is het vroege 19e-eeuwse epos Florante at Laura.
Land (geografie)
-
Filipijnen
De Filipijnen (of Filippijnen ) (uitspraak: [filiˈpɛɪnə(n)]), officieel de Republiek der Filipijnen (Filipijns: Republika ng Pilipinas, Engels: Republic of the Philippines), is een republiek in Zuidoost-Azië. De archipel bestaat uit 7641 eilanden, waarvan de grootste twee Luzon en Mindanao zijn. Deze beide eilanden beslaan samen zo'n twee derde van de oppervlakte van het land, dat met ongeveer 300.000 km² ruim zeven maal zo groot is als Nederland en ruim negen maal zo groot als België. De Filipijnen hadden bij de laatste officiële census in 2015 bijna 101 miljoen inwoners.
Door de locatie van de Filipijnen nabij de Pacifische Ring van Vuur en de evenaar zijn de Filipijnen gevoelig voor aardbevingen en tyfoons. Deze locatie zorgt echter ook voor relatief veel natuurlijke hulpbronnen en een grote biodiversiteit. -
Noordelijke Marianen
De Noordelijke Marianen (Engels: Northern Mariana Islands), officieel het Gemenebest van de Noordelijke Marianen (Engels: Commonwealth of the Northern Mariana Islands), zijn een Oceanische eilandengroep, onderdeel van de regio Micronesië. De Noordelijke Marianen (= 14 eilanden) bevinden zich in de Grote Oceaan ten noorden van het eiland Guam en ten zuiden van de Japanse Bonin- en Vulkaan-eilanden. De Noordelijke Marianen vormen het centrale en noordelijke deel van de Marianen; het zuidelijkste eiland is Guam, dat een apart territorium is.
De eilanden waren eerst een onderdeel van Spanje, maar Spanje moest in 1898 na de Spaans-Amerikaanse Oorlog het eiland Guam afstaan aan de Verenigde Staten (zie: Verdrag van Parijs). In 1899 verkocht Spanje de overige, meer noordelijk gelegen, Marianeneilanden aan het Duitse Rijk in het Duits-Spaans Verdrag van 12 februari 1899. De eilanden werden bestuurd vanuit de kolonie Duits Nieuw-Guinea.