Tswana (taal)

Tswana (taal)
Het Tswana (Tswana: Setswana) is een Bantoetaal, die wordt gesproken in Botswana door meer dan een miljoen en in het aangrenzende deel van Zuid-Afrika door meer dan drie miljoen Batswana. Kleinere aantal sprekers bevinden zich in Zimbabwe en in Namibië. Het is een van de elf officiële talen van Zuid-Afrika en een van de twee officiële talen van Botswana.

Het is naast het Afrikaans en het Engels een van de talen van de Zuid-Afrikaanse Noordwest Universiteit (Yunibesiti ya Bokone-Bophirima). Vroeger werd de taal Beetsjoeaans genoemd. Een spellingvariant van de zelfbenaming Setswana is Sechuana.

Binnen de Bantoetalen maakt het Tswana samen met het Noord-Sotho, het Zuid-Sotho en het Lozi deel uit van de Sotho-Tswanatalen.

* Ethnologue over het Tswana

Land (geografie)
  • Botswana
    Botswana, officieel de Republiek Botswana (Engels: Republic of Botswana, Tswana: Lefatshe la Botswana) is een land in het zuiden van Afrika met 2.098.000 inwoners. Het is geheel door land omgeven en grenst aan Namibië, Zimbabwe, Zambia en Zuid-Afrika. Het vroegere Britse protectoraat Beetsjoeanaland nam de huidige naam aan bij de onafhankelijkheid in 1966. De Botswanese economie – een van de meest robuuste van Afrika – wordt gedomineerd door de diamantindustrie. De hoofdstad en grootste stad van het land is Gaborone en ligt in het zuidoosten van Botswana.

    Beetsjoeanaland kwam in 1837 onder de bescherming van de Afrikaners te staan.
  • Zuid-Afrika
    Zuid-Afrika, officieel de Republiek Zuid-Afrika, is een land dat aan de zuidpunt van Afrika ligt. Het land grenst in het noorden aan Namibië, Botswana en Zimbabwe, in het oosten aan Mozambique en Swaziland (Eswatini). De onafhankelijke staat Lesotho wordt in zijn geheel door Zuid-Afrika omsloten.

    Fossiele vondsten wijzen erop dat Zuid-Afrika al zeer vroeg bewoond werd. De San zijn al minstens 25.000 jaar in het gebied aanwezig, zo'n 2.500 jaar geleden gevolgd door de Bantoe. Nadat Portugese en Britse kolonisatoren het gebied aanvankelijk links lieten liggen, vestigden Nederlandse kolonisten in 1652 op de Kaap een verversingspost voor de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC). Na anderhalve eeuw werd de Nederlandse Kaapkolonie overgenomen door het Verenigd Koninkrijk. Hierop migreerde een groot aantal Nederlandstalige kolonisten, bekend als Boeren, met de Grote Trek naar het binnenland en stichtten verschillende Boerenstaten, waarvan uiteindelijk de Zuid-Afrikaansche Republiek en de Oranje Vrijstaat het belangrijkst waren. Deze republieken werden in 1902 door de Britten veroverd in de Tweede Boerenoorlog en samen met de Kaapkolonie en Natal in 1910 tot Zuid-Afrika verenigd. In de 20e eeuw werd Zuid-Afrika overschaduwd door de apartheid, een systeem van rassensegregatie waarmee de niet-blanke bevolking stelselmatig achtergesteld werd. In 1990 werd de apartheid afgeschaft en in 1994 werd Nelson Mandela tot de eerste zwarte president van Zuid-Afrika verkozen.