Zoeloe (taal)

Zoeloe (taal)
Zoeloe (Zoeloe: isiZulu) is een taal van de Zoeloes met ongeveer 12 miljoen sprekers, waarvan de grote meerderheid (meer dan 95%) in Zuid-Afrika leeft. Het Zoeloe is de taal die het meest gesproken wordt in Zuid-Afrika, en werd aan het eind van de apartheid een van Zuid-Afrika's elf officiële talen.

Het Zoeloe maakt deel uit van de Ngunisubfamilie van de Bantoe-familie van talen. Karakteristiek is het gebruik van kliks. Dit kenmerk wordt gedeeld met verschillende andere talen in Zuidelijk Afrika. Er zijn drie basiskliks in het Zoeloe: Deze kunnen op verschillende manieren worden gerealiseerd, bijvoorbeeld met aspiratie en genasaliseerd, en zo zijn er 15 verschillende klikgeluiden in het Zoeloe. Net zoals in het nauw verwante Xhosa spelen de woordklassen van het Proto-Bantu en hun voorvoegsels een sleutelrol in de grammatica.

* c - dentaal

* q - alveolair

* x - lateraal

De geschreven vorm van de taal wordt gereguleerd door het "Zulu Language Board" van KwaZoeloe-Natal.

* isiZulu.net Zoeloe - Woordenboek

* Zoeloe - Woordenboek

Land (geografie)
  • Lesotho
    Lesotho (uitspraak: [ləˈsoto]) is een land in Afrika dat geheel wordt omsloten door Zuid-Afrika. Op 4 oktober 1966 verwierf de toenmalige Britse kroonkolonie Basutoland onafhankelijkheid en kreeg het de naam Koninkrijk Lesotho (Zuid-Sotho: Muso oa Lesotho, Engels: Kingdom of Lesotho). Een gekozen regering werd in ere hersteld in 1993. De hoofdstad van Lesotho is Maseru. Het land is lid van het Gemenebest.

    De geschiedenis van Lesotho begint in de 19e eeuw, als Moshoeshoe I tussen 1821 en 1823 de Basotho verenigt als verdediging tegen de Lifaqane, een periode van chaos en onrust tussen de inheemse volken van Zuid-Afrika. De Basotho vestigden zich in de Drakensbergen, waar ze onder leiding van Moshoeshoe de Lifaqane overleefden. Hierna kwamen ze in conflict met de Europeanen in Zuid-Afrika, onder wie de Britten van de Britse Kaapkolonie en de Boeren van de Boerenrepubliek Oranje Vrijstaat. Na drie Basotho-oorlogen met de Vrijstaat accepteerde de Britse koningin Victoria in 1868 een verzoek van Moshoeshoe om zijn land onder Britse bescherming te stellen. Basutoland werd ingelijfd door de Kaapkolonie, maar na een succesvolle opstand van de Basotho tijdens de Gewerenoorlog in 1884 tot aparte Kroonkolonie uitgeroepen.
  • Zuid-Afrika
    Zuid-Afrika, officieel de Republiek Zuid-Afrika, is een land dat aan de zuidpunt van Afrika ligt. Het land grenst in het noorden aan Namibië, Botswana en Zimbabwe, in het oosten aan Mozambique en Swaziland (Eswatini). De onafhankelijke staat Lesotho wordt in zijn geheel door Zuid-Afrika omsloten.

    Fossiele vondsten wijzen erop dat Zuid-Afrika al zeer vroeg bewoond werd. De San zijn al minstens 25.000 jaar in het gebied aanwezig, zo'n 2.500 jaar geleden gevolgd door de Bantoe. Nadat Portugese en Britse kolonisatoren het gebied aanvankelijk links lieten liggen, vestigden Nederlandse kolonisten in 1652 op de Kaap een verversingspost voor de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC). Na anderhalve eeuw werd de Nederlandse Kaapkolonie overgenomen door het Verenigd Koninkrijk. Hierop migreerde een groot aantal Nederlandstalige kolonisten, bekend als Boeren, met de Grote Trek naar het binnenland en stichtten verschillende Boerenstaten, waarvan uiteindelijk de Zuid-Afrikaansche Republiek en de Oranje Vrijstaat het belangrijkst waren. Deze republieken werden in 1902 door de Britten veroverd in de Tweede Boerenoorlog en samen met de Kaapkolonie en Natal in 1910 tot Zuid-Afrika verenigd. In de 20e eeuw werd Zuid-Afrika overschaduwd door de apartheid, een systeem van rassensegregatie waarmee de niet-blanke bevolking stelselmatig achtergesteld werd. In 1990 werd de apartheid afgeschaft en in 1994 werd Nelson Mandela tot de eerste zwarte president van Zuid-Afrika verkozen.