แผนที่ - เซนต์ปีเตอส์เบิร์ก (Sankt-Peterburg)

เซนต์ปีเตอส์เบิร์ก (Saint Petersburg) หรือ ซันคต์-เปเตียร์บูร์ก (Санкт-Петербург) หรือชื่อเดิมคือ เปโตรกราด (Петроград; ค.ศ. 1914–1924) ในเวลาต่อมาจึงเป็น เลนินกราด (Ленинград; ค.ศ. 1924–1991) เป็นนครที่ตั้งอยู่บนปากแม่น้ำเนวาริมอ่าวฟินแลนด์ในทะเลบอลติก และเป็นนครที่มีประชากรมากเป็นอันดับที่สองของประเทศรัสเซียรองจากมอสโก โดยมีประชากรมากกว่า 5.3 ล้านคน เซนต์ปีเตอส์เบิร์กเป็นนครที่มีประชากรมากเป็นอันดับที่สี่ของทวีปยุโรป เป็นนครที่มีประชากรมากที่สุดในแถบทะเลบอลติก และเป็นมหานครที่อยู่ทางทิศเหนือสุดของทวีปยุโรปและโลก ในฐานะที่เป็นเมืองท่าสำคัญริมทะเลบอลติก เซนต์ปีเตอส์เบิร์กจึงมีฐานะเป็นนครสหพันธ์

นครก่อตั้งขึ้นโดยซาร์ปีเตอร์มหาราชเมื่อวันที่ 27 พฤษภาคม ค.ศ. 1703 บนที่ตั้งของประภาคารของสวีเดนเดิม นครทำหน้าที่เป็นเมืองหลวงของอาณาจักรซาร์รัสเซียและจักรวรรดิรัสเซียระหว่าง ค.ศ. 1713–1918 (ย้ายไปมอสโกในช่วง ค.ศ. 1728–1730) หลังจากการปฏิวัติเดือนตุลาคม บอลเชวิคได้ย้ายรัฐบาลของพวกเขาไปที่มอสโก

ในยุคร่วมสมัย เซนต์ปีเตอส์เบิร์กถือเป็นเมืองหลวงของภาคเหนือ และเป็นที่ตั้งของหน่วยงานสหพันธ์บางแห่ง เช่น ศาลรัฐธรรมนูญรัสเซียและสภาโฆษกประจำประธานาธิบดีรัสเซีย นอกจากนี้ ยังเป็นที่ตั้งของหอสมุดแห่งชาติรัสเซีย และมีแผนจัดตั้งศาลฎีกาแห่งสหพันธรัฐรัสเซีย ศูนย์กลางประวัติศาสตร์เซนต์ปีเตอส์เบิร์กและกลุ่มโบราณสถานที่เกี่ยวเนื่องได้รับเลือกให้เป็นแหล่งมรดกโลกของยูเนสโก ในฐานะที่สื่อถึงการเป็นเมืองหลวงทางวัฒนธรรมของประเทศ เซนต์ปีเตอส์เบิร์กยังเป็นที่ตั้งของแอร์มิทาช หนึ่งในพิพิธภัณฑ์ศิลปะที่ใหญ่ที่สุดในโลก และศูนย์ลัคตา ตึกระฟ้าที่สูงที่สุดในทวีปยุโรป สถานกงศุลระหว่างประเทศ บริษัทนานาชาติ ธนาคาร และสถานประกอบธุรกิจหลายแห่ง ก็มีที่ตั้งในเซนต์ปีเตอส์เบิร์กด้วยเช่นกัน

จากการแบ่งเขตภูมิอากาศแบบเคิพเพิน เซนต์ปีเตอส์เบิร์กมีภูมิอากาศแบบชื้นภาคพื้นทวีปหรือ Dfb อิทธิพลของพายุหมุนจากทะเลบอลติก ส่งผลให้นครมีฤดูร้อนที่อบอุ่น ชื้น และสั้น และมีฤดูหนาวที่ยาวนาน ภูมิอากาศของเซนต์ปีเตอส์เบิร์กคล้ายคลึงกับของเฮลซิงกิ แม้ว่าฤดูหนาวจะหนาวกว่าและฤดูร้อนจะอุ่นกว่าอันเนื่องจากที่ตั้งของนครที่อยู่ทางตะวันออกกว่า

อุณหภูมิสูงสุดโดยเฉลี่ยในเดือนกรกฎาคมอยู่ที่ 23 C และอุณหภูมิต่ำสุดโดยเฉลี่ยในเดือนกุมภาพันธ์อยู่ที่ -8.5 °C (16.7 °F) อุณหภูมิสูงสุดคือ 37.1 C เกิดขึ้นในช่วงที่มีคลื่นความร้อนในซีกโลกเหนือปี 2010 ส่วนอุณหภูมิต่ำสุดคือ -35.9 °C (−32.6 °F) บันทึกได้ใน ค.ศ. 1883 อุณหภูมิโดยเฉลี่ยต่อปีคือ 5.8 C แม่น้ำเนวาที่ไหลผ่านนครเริ่มแข็งตัวในเดือนพฤศจิกายนถึงธันวาคม และละลายในเดือนเมษายน ระหว่างเดือนธันวาคมถึงมีนาคม มีวันที่มีหิมะตก 118 วัน โดยในเดือนกุมภาพันธ์ หิมะอาจสูงถึง 19 เซนติเมตรโดยเฉลี่ย ช่วงที่ปราศจากน้ำค้างแข็งโดยเฉลี่ยมีเพียง 135 วัน แม้ว่าที่ตั้งของนครจะอยู่ทางภาคเหนือ แต่ในฤดูหนาว นครกลับหนาวน้อยกว่ามอสโก เนื่องจากที่ตั้งริมอ่าวฟินแลนด์และอิทธิพลกัลฟ์สตรีมจากลมสแกนดิเนเวียที่ทำให้อุณหภูมิสูงกว่าจุดเยือกแข็งเล็กน้อย นครยังมีสภาพอากาศที่อบอุ่นกว่าชานเมือง สภาพอากาศในแต่ละช่วงของปีค่อนข้างแตกต่างกัน

ปริมาณหยาดน้ำฟ้าโดยเฉลี่ยต่อปีอยู่ที่ 660 มิลลิเมตร และจะขึ้นสูงสุดในปลายฤดูร้อน ความชื้นในดินมากจะสูงเนื่องจากการระเหยของน้ำในระดับความสูงต่ำที่เกิดจากอากาศเย็น ความชื้นสัมพัทธ์อยู่ที่ร้อยละ 78 โดยเฉลี่ย และวันที่ไม่พบแสงแดดมีอยู่ 165 วันโดยเฉลี่ยต่อปี