Harita - Mauritius (Republic of Mauritius)

Mauritius bayrağı

Mauritius (, Mauritius Kreolü: Moris), Morityus, resmî adıyla Mauritius Cumhuriyeti, Hint Okyanusu'nda Afrika anakarasının yaklaşık 2000 km açığında bir ada ülkesidir. Afrika'nın güneydoğusunda, Madagaskar'ın doğusunda yer almaktadır. Ülke ana ada olan Mauritius ile Rodrigues, Agaléga ve Cargados Carajos adalarından oluşur. Mauritius ve Rodrigues adaları, Fransa'nın bir denizaşırı ili olan Réunion ile Mascarene Adaları'nı oluşturur. Birçok endemik türe ev sahipliği yapan Mauritius, insanlarca nesli tüketilmeden önce dodo kuşlarının bilinen tek yaşam alanıydı. Ülkenin başkenti ve en büyük şehri Mauritius adası üzerindeki Port Louis'dir. Mauritius yalnızca 2040 km² yüz ölçümüne karşın 2,3 milyon km² büyüklüğünde bir münhasır ekonomik bölgeye sahiptir.

Bazı kaynaklara göre o zamanlar ıssız olan Mauritius'u 975 yılında keşfeden Arap denizciler adaya Dina Arobi ismini verdiler, ancak bu iddia doğrulanmış değildir. Kesin olan ilk keşif 1507'de Portekizli denizcilerce yapıldı, ancak Portekizliler adaya ilgi göstermediler. Hollandalılar 1598'de adayı sahiplendiler ve 1710'a dek kısa ömürlü birçok yerleşim kurdular. 1715'de Mauritius'u kontrolüne alan Fransızlar adaya Isle de France ismini verdiler. 1810'da ada Büyük Britanya tarafından ele geçirildi ve dört yılın ardından Fransa Mauritius ve bağlı diğer adaları Britanya'ya devretti. Bir Britanya sömürgesi haline gelen Mauritius; Rodrigues, Agaléga, St. Brandon, Tromelin, Chagos Takımadaları ve 1906'ya dek Seyşeller'i içeriyordu. Tromelin Adası üzerindeki egemenlik Paris Antlaşması'nda açıkça belirtilmediğinden hâlen Fransa ve Mauritius arasında tartışma konusudur. Mauritius 1968'deki bağımsızlığına dek plantasyonlara dayalı bir sömürge olarak kalmıştır.

Mauritius'un bağımsızlığından üç yıl önce, 1965 yılında, Birleşik Krallık Chagos Takımadaları'nı Mauritius'tan; Aldabra, Farquhar ve Desroches adalarını da Seyşeller'den ayırarak Britanya Hint Okyanusu Toprakları'nı oluşturdu. Bu adalardaki yerel nüfus güç kullanarak sürüldü ve en büyük ada olan Diego Garcia Birleşik Devletler'e kiralandı. Birleşik Krallık Chagos Takımadaları'na turist, medya ve yerel halkın ulaşımını yasakladı. Mauritius Chagos üzerindeki hak iddialarını sürdürmektedir. 2019'da Uluslararası Adalet Divanı Mauritius'un dekolonizasyonunun tamamlanması için Birleşik Krallık'ın Chagos Adaları'nı Mauritius'a geri vermesi kararını içeren bir istişarî görüş yayımladı.

Coğrafi konumu ve yüzyıllar süren sömürge yönetimi nedeniyle Mauritius halkı etnik gruplar, kültür, dil ve din bakımından son derece çeşitlidir. Mauritius Hinduizmin en yaygın din olduğu tek Afrika ülkesidir. Ada yönetimi Westminster modelinde tasarlanmıştır. Ülkede demokrasi ile ekonomik ve siyasi özgürlükler üst seviyededir. Mauritius İnsani Gelişme Endeksi'nde "çok yüksek" kategorisindel, tek Afrika ülkesidir. Dünya Bankası ülkeyi yüksek gelirli ekonomi olarak sınıflandırmaktadır. Mauritius ayrıca Afrika'daki en rekabetçi ve en gelişmiş ekonomiler arasında gösterilmektedir. 2019'da ülke Küresel Barış Endeksi'nde en barışçıl Afrika ülkesi olmuştur.

Adanın varlığı ortaçağ döneminde Araplar tarafından bilindiği tahmin ediliyor olsa da, adaya 16.yy başlarında ilk gelen Avrupalılar olan Portekizli denizciler üzerinde yaşam olmayan adaya ayak basmış, adaya isim olarak adaya geldikleri geminin adı olan Cerne adını vermişlerdir. Bu olaydan daha sonra adaya gelen başka bir Portekizli denizci adayı gördüğü diğer adalar (Réunion ve Rodrigues) ile birlikte Mascarenes olarak adlandırmıştır. 1598 yılında Wybrand van Warwyck önderliğinde Grand Port'ta adaya çıkan Hollandalı denizciler adaya Felemenk Cumhuriyeti adına el koyarak adanın adını Oranj Beyliği prensi Maurice van Oranje şerefine Mauritius olarak isimlendirmişlerdir. 1715 yılında Fransa'nın eline geçen adanın adı Isle de France olarak değiştirilmiş, Napolyon Savaşları neticesinde ada üzerindeki hakimiyetini kaybeden Fransa adanın yönetimini Birleşik Krallık'a devretmek durumunda kalmış, bu devir sonrasında da adanın adı tekrar Mauritius olarak değiştirilmiştir.