Yidiş
Yidiş (, yīdish veya, idīsh, anlamı "Yahudi", : ), Aşkenaz Yahudileri tarafından tarihsel süreçler doğrultusunda, İbranice ve Almanca'nın karışımından oluşmuş Yüksek-Almanca dil grubunda bulunan bir dildir. Yidiş, Yahudi-Roma savaşlarının sonucu olarak, Romalılar tarafından Avrupa'ya sürülmüş Yahudiler tarafından ilk defa 9. yüzyılda şekillenmeye başladı. İbranice'ye çok benzeyen Aramice'den; Latince ve Doğu Avrupa'daki Slav dillerinden de etkilenmiştir. Yazılarında İbrani alfabesi kullanılır. 1990'lardan itibaren çoğunlukla Hasidik ve Haredi Yahudileri olmak üzere, 1,5–2 milyon konuşanı vardır.
Yidiş, ortaçağdan itibaren Avrupa'da Yahudîler'in zorunlu göçleri dolayısıyla öncelikle doğu Avrupa ve Rusya'da bugün doğu Yidiş olarak tanımlanan lisan yayılmış, 18. ve 19. yüzyıllardan itibaren Yahudîler'in batı Avrupa'ya göç etmesiyle de batı Yidiş ortaya çıkmıştır. 20;inci yüzyıl itibarıyla İsrail ve Amerika kıtalarına da taşınmıştır.
Yidiş, Aşkenaz Yahûdileri'nin kullandığı üç lisandan biridir. Daha çok yazılı metinlerde sınırlı kalmış olarak kullanılmakta olan İbranîce ve Aramîce'nin yanında Yidiş, Aşkenaz Yahudîleri'nin konuşma dili olma özelliğini kazanmış. Aynı şekilde Seferâd Yahudîleri de "Yahudî İspanyolcası" olarak tâbir edilen ve "Yudezmo" adı verilen bir lisan geliştirmişlerdir.
18. yüzyıldan itibaren Yidiş kullanımında büyük oranda doğu Yidiş kullanıldığı için, bugün Yidiş denildiğinde aslında doğu Yidiş kastedilmektedir. Bu zaman zarfında batı Yidiş'in kullanımı büyük oranda terkedilmiştir.
Yidiş dili: ABD'de (1.250.000), Rusya'da (701.000) , İsrail'de (215.000) , Ukrayna'da (634.000) , Belarus'da (231.000) , Almanya'da (49.210) , Kanada'da (49.890) , Letonya'da (40.000) , Romanya'da (1.100) , Estonya'da (570) , Arjantin'de , Polonya'da , Macaristan'da , Hollanda'da , Moldova'da ve birçok ülkede Musevi azınlıklarca toplam 3.200.000’den fazla kişi tarafından konuşulur.
Yidiş, ortaçağdan itibaren Avrupa'da Yahudîler'in zorunlu göçleri dolayısıyla öncelikle doğu Avrupa ve Rusya'da bugün doğu Yidiş olarak tanımlanan lisan yayılmış, 18. ve 19. yüzyıllardan itibaren Yahudîler'in batı Avrupa'ya göç etmesiyle de batı Yidiş ortaya çıkmıştır. 20;inci yüzyıl itibarıyla İsrail ve Amerika kıtalarına da taşınmıştır.
Yidiş, Aşkenaz Yahûdileri'nin kullandığı üç lisandan biridir. Daha çok yazılı metinlerde sınırlı kalmış olarak kullanılmakta olan İbranîce ve Aramîce'nin yanında Yidiş, Aşkenaz Yahudîleri'nin konuşma dili olma özelliğini kazanmış. Aynı şekilde Seferâd Yahudîleri de "Yahudî İspanyolcası" olarak tâbir edilen ve "Yudezmo" adı verilen bir lisan geliştirmişlerdir.
18. yüzyıldan itibaren Yidiş kullanımında büyük oranda doğu Yidiş kullanıldığı için, bugün Yidiş denildiğinde aslında doğu Yidiş kastedilmektedir. Bu zaman zarfında batı Yidiş'in kullanımı büyük oranda terkedilmiştir.
Yidiş dili: ABD'de (1.250.000), Rusya'da (701.000) , İsrail'de (215.000) , Ukrayna'da (634.000) , Belarus'da (231.000) , Almanya'da (49.210) , Kanada'da (49.890) , Letonya'da (40.000) , Romanya'da (1.100) , Estonya'da (570) , Arjantin'de , Polonya'da , Macaristan'da , Hollanda'da , Moldova'da ve birçok ülkede Musevi azınlıklarca toplam 3.200.000’den fazla kişi tarafından konuşulur.