Hovedstad
En hovedstad (af tysk: hauptstadt, jævnfør græsk: metropolis, fransk og italiensk: capitale, engelsk og spansk: capital) er normalt benævnelsen for den by i et land, der er sæde for landets regering og som hovedregel dens centraladministration. Hovedstaden har ikke eksisteret i alle tider og samfund. Det middelalderlige rejsekongedømme var langt mere almindelig indtil moderne tid. En delstatshovedstad er hovedbyen i en delstat, som oftest i en forbundsstat.
Nogle lande har regler i deres lovgivning som erklærer en bestemt by eller kommune for at være landets hovedstad. Det gælder f.eks. Holland hvis hovedstad ifølge landets forfatning er Amsterdam, men hvor parlament, regering og højesteret er placeret i Haag; og Montenegro, hvis hovedstad er Podgorica men hvor præsidentens officielle residens ligger i Cetinje.
I de fleste lande, fx i Europa, er hovedstaden tillige landets største by og dets økonomiske midtpunkt. I nogle lande, således i USA som helhed såvel som i flere af unionens enkelte stater har dette derimod ikke været tilfældet; Washington er unionens politiske hovedstad, men New York er dens materielle og økonomiske samlingspunkt. I nogle tilfælde, navnlig i tidligere tider, havde et land flere hovedstæder samtidigt, idet regeringerne flyttede fx efter årstiden i det gamle Persien eller efter en vis tids forløb således, som tilfældet i sin tid var i Schweiz.
Udtrykket anvendes undertiden også i overført betydning, fx siges at »Rom er katolicismens hovedstad« eller lignende.
Som modstilling til hovedstaden sættes landets øvrige dele, ofte under fællesbenævnelsen »provinsen«.
I Danmark var begrebet Hovedstaden frem til 70'erne et samlingsnavn for Københavns, Frederiksbergs og Gentoftes kommuner og betegnede "København uden forstæder". Betegnelsen fjernedes sammen med sporvognene. I dag svarer Fingerplanens indre område bedre til det samme begreb.
* Verdens hovedstæder – liste over Verdens hovedstæder
* Europas hovedstæder – liste over Europas hovedstæder
* Regeringsby, metropol, hovedby, storby
* Historiske hovedstæder - liste over historiske hovedstæder
Nogle lande har regler i deres lovgivning som erklærer en bestemt by eller kommune for at være landets hovedstad. Det gælder f.eks. Holland hvis hovedstad ifølge landets forfatning er Amsterdam, men hvor parlament, regering og højesteret er placeret i Haag; og Montenegro, hvis hovedstad er Podgorica men hvor præsidentens officielle residens ligger i Cetinje.
I de fleste lande, fx i Europa, er hovedstaden tillige landets største by og dets økonomiske midtpunkt. I nogle lande, således i USA som helhed såvel som i flere af unionens enkelte stater har dette derimod ikke været tilfældet; Washington er unionens politiske hovedstad, men New York er dens materielle og økonomiske samlingspunkt. I nogle tilfælde, navnlig i tidligere tider, havde et land flere hovedstæder samtidigt, idet regeringerne flyttede fx efter årstiden i det gamle Persien eller efter en vis tids forløb således, som tilfældet i sin tid var i Schweiz.
Udtrykket anvendes undertiden også i overført betydning, fx siges at »Rom er katolicismens hovedstad« eller lignende.
Som modstilling til hovedstaden sættes landets øvrige dele, ofte under fællesbenævnelsen »provinsen«.
I Danmark var begrebet Hovedstaden frem til 70'erne et samlingsnavn for Københavns, Frederiksbergs og Gentoftes kommuner og betegnede "København uden forstæder". Betegnelsen fjernedes sammen med sporvognene. I dag svarer Fingerplanens indre område bedre til det samme begreb.
* Verdens hovedstæder – liste over Verdens hovedstæder
* Europas hovedstæder – liste over Europas hovedstæder
* Regeringsby, metropol, hovedby, storby
* Historiske hovedstæder - liste over historiske hovedstæder
Afrika
Land | Hovedstad | Population | Greenwich Mean Time |
---|---|---|---|
![]() |
Algier | 1977663 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Luanda | 2776168 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Porto-Novo | 234168 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Gaborone | 208411 | UTC/GMT 2 Time |
![]() |
Ouagadougou | 1086505 | UTC/GMT 0 Time |
![]() |
Bujumbura | 331700 | UTC/GMT 2 Time |
![]() |
Yaoundé | 1299369 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Bangui | 542393 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Moroni | 42872 | UTC/GMT 3 Time |
![]() |
Kinshasa | 7785965 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Djibouti | 623891 | UTC/GMT 3 Time |
![]() |
Yamoussoukro | 194530 | UTC/GMT 0 Time |
![]() |
Asmara | 563930 | UTC/GMT 3 Time |
![]() |
Addis Ababa | 2757729 | UTC/GMT 3 Time |
![]() |
Kairo | 7734614 | UTC/GMT 2 Time |
![]() |
Libreville | 578156 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Banjul | 34589 | UTC/GMT 0 Time |
![]() |
Accra | 1963264 | UTC/GMT 0 Time |
![]() |
Conakry | 1767200 | UTC/GMT 0 Time |
![]() |
Bissau | 388028 | UTC/GMT 0 Time |
![]() |
Praia | 113364 | UTC/GMT -1 Time |
![]() |
Nairobi | 2750547 | UTC/GMT 3 Time |
![]() |
Maseru | 118355 | UTC/GMT 2 Time |
![]() |
Monrovia | 939524 | UTC/GMT 0 Time |
![]() |
Tripoli | 1150989 | UTC/GMT 2 Time |
![]() |
Antananarivo | 1391433 | UTC/GMT 3 Time |
![]() |
Lilongwe | 646750 | UTC/GMT 2 Time |
![]() |
Bamako | 1297281 | UTC/GMT 0 Time |
![]() |
Rabat | 1655753 | UTC/GMT 0 Time |
![]() |
Nouakchott | 661400 | UTC/GMT 0 Time |
![]() |
Port Louis | 155226 | UTC/GMT 4 Time |
![]() |
Mamoudzou | 54831 | UTC/GMT 3 Time |
![]() |
Maputo | 1191613 | UTC/GMT 2 Time |
![]() |
Windhoek | 268132 | UTC/GMT 2 Time |
![]() |
Niamey | 774235 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Abuja | 590400 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Brazzaville | 1284609 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Kigali | 745261 | UTC/GMT 2 Time |
![]() |
Saint-Denis | 137195 | UTC/GMT 4 Time |
![]() |
Dakar | 2476400 | UTC/GMT 0 Time |
![]() |
Victoria | 22881 | UTC/GMT 4 Time |
![]() |
Freetown | 802639 | UTC/GMT 0 Time |
![]() |
Mogadishu | 2587183 | UTC/GMT 3 Time |
![]() |
Jamestown | 637 | UTC/GMT 0 Time |
![]() |
Khartoum | 1974647 | UTC/GMT 3 Time |
![]() |
Mbabane | 76218 | UTC/GMT 2 Time |
![]() |
Pretoria | 1619438 | UTC/GMT 2 Time |
![]() |
Juba | 300000 | UTC/GMT 3 Time |
![]() |
São Tomé | 53300 | UTC/GMT 0 Time |
![]() |
Dodoma | 180541 | UTC/GMT 3 Time |
![]() |
N'Djamena | 721081 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Lomé | 749700 | UTC/GMT 0 Time |
![]() |
Tunis | 693210 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Kampala | 1353189 | UTC/GMT 3 Time |
El Aaiún | 196331 | UTC/GMT 0 Time | |
![]() |
Lusaka | 1267440 | UTC/GMT 2 Time |
![]() |
Harare | 1542813 | UTC/GMT 2 Time |
![]() |
Malabo | 155963 | UTC/GMT 1 Time |
Antarktis
Land | Hovedstad | Population | Greenwich Mean Time |
---|---|---|---|
![]() |
Port-aux-Français | 45 | UTC/GMT 5 Time |
![]() |
Grytviken | 2 | UTC/GMT -2 Time |
Asien
Land | Hovedstad | Population | Greenwich Mean Time |
---|---|---|---|
![]() |
Kabul | 3043532 | UTC/GMT 4.5 Time |
![]() |
Jerevan | 1093485 | UTC/GMT 4 Time |
![]() |
Baku | 1116513 | UTC/GMT 4 Time |
![]() |
Manama | 147074 | UTC/GMT 3 Time |
![]() |
Dhaka | 10356500 | UTC/GMT 6 Time |
![]() |
Thimphu | 98676 | UTC/GMT 6 Time |
![]() |
Bandar Seri Begawan | 64409 | UTC/GMT 8 Time |
![]() |
Phnom Penh | 1573544 | UTC/GMT 7 Time |
![]() |
The Settlement | 500 | UTC/GMT 7 Time |
![]() |
West Island | 120 | UTC/GMT 6.5 Time |
![]() |
Manila | 10444527 | UTC/GMT 8 Time |
![]() |
Abu Dhabi | 603492 | UTC/GMT 4 Time |
![]() |
Tbilisi | 1049498 | UTC/GMT 4 Time |
![]() |
Hongkong | 7012738 | UTC/GMT 8 Time |
![]() |
New Delhi | 317797 | UTC/GMT 5.5 Time |
![]() |
Jakarta | 8540121 | UTC/GMT 7 Time |
![]() |
Teheran | 7153309 | UTC/GMT 3.5 Time |
![]() |
Tokyo | 8336599 | UTC/GMT 9 Time |
![]() |
Amman | 1275857 | UTC/GMT 2 Time |
![]() |
Astana | 345604 | UTC/GMT 6 Time |
![]() |
Beijing | 11716620 | UTC/GMT 8 Time |
![]() |
Bisjkek | 900000 | UTC/GMT 6 Time |
![]() |
Kuwait City | 60064 | UTC/GMT 3 Time |
![]() |
Vientiane | 196731 | UTC/GMT 7 Time |
![]() |
Beirut | 1916100 | UTC/GMT 2 Time |
![]() |
Macao | 520400 | UTC/GMT 8 Time |
![]() |
Kuala Lumpur | 1453975 | UTC/GMT 8 Time |
![]() |
Malé | 103693 | UTC/GMT 5 Time |
![]() |
Bagdad | 5672513 | UTC/GMT 3 Time |
![]() |
Ulan Bator | 844818 | UTC/GMT 8 Time |
![]() |
Naypyidaw | 925000 | UTC/GMT 6.5 Time |
![]() |
Katmandu | 1442271 | UTC/GMT 5.75 Time |
![]() |
Pyongyang | 3222000 | UTC/GMT 9 Time |
![]() |
Muscat | 797000 | UTC/GMT 4 Time |
![]() |
Islamabad | 601600 | UTC/GMT 5 Time |
![]() |
Doha | 344939 | UTC/GMT 3 Time |
![]() |
Riyadh | 4205961 | UTC/GMT 3 Time |
![]() |
Singapore | 3547809 | UTC/GMT 8 Time |
![]() |
Colombo | 648034 | UTC/GMT 5.5 Time |
![]() |
Seoul | 10349312 | UTC/GMT 9 Time |
![]() |
Damaskus | 1569394 | UTC/GMT 2 Time |
![]() |
Dusjanbe | 679400 | UTC/GMT 5 Time |
![]() |
Taipei | 7871900 | UTC/GMT 8 Time |
![]() |
Bangkok | 5104476 | UTC/GMT 7 Time |
![]() |
Asjkhabad | 727700 | UTC/GMT 5 Time |
![]() |
Ankara | 3517182 | UTC/GMT 2 Time |
![]() |
Tasjkent | 1978028 | UTC/GMT 5 Time |
![]() |
Hanoi | 1431270 | UTC/GMT 7 Time |
![]() |
Sanaá | 1937451 | UTC/GMT 3 Time |
Europa
Land | Hovedstad | Population | Greenwich Mean Time |
---|---|---|---|
![]() |
Tirana | 374801 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Andorra la Vella | 20430 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Bruxelles | 1019022 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Sarajevo | 696731 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Sofia | 1152556 | UTC/GMT 2 Time |
![]() |
Nicosia | 200452 | UTC/GMT 2 Time |
![]() |
København | 1153615 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Tallinn | 394024 | UTC/GMT 2 Time |
![]() |
Helsinki | 558457 | UTC/GMT 2 Time |
![]() |
Paris | 2138551 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Thorshavn | 13200 | UTC/GMT 0 Time |
![]() |
Gibraltar | 26544 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Athen | 729137 | UTC/GMT 2 Time |
![]() |
Saint Peter Port | 16488 | UTC/GMT 0 Time |
![]() |
Amsterdam | 741636 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Minsk | 1742124 | UTC/GMT 3 Time |
![]() |
Dublin | 1024027 | UTC/GMT 0 Time |
![]() |
Reykjavik | 118918 | UTC/GMT 0 Time |
![]() |
Douglas | 26218 | UTC/GMT 0 Time |
![]() |
Rom | 2318895 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Saint Helier | 28000 | UTC/GMT 0 Time |
![]() |
Pristina | 550000 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Zagreb | 698966 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Riga | 742572 | UTC/GMT 2 Time |
![]() |
Vaduz | 5197 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Vilnius | 542366 | UTC/GMT 2 Time |
![]() |
Luxembourg | 76684 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Valletta | 6794 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Chișinău | 635994 | UTC/GMT 2 Time |
![]() |
Monaco | 32965 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Podgorica | 136473 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Skopje | 474889 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Oslo | 580000 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Warszawa | 1702139 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Lissabon | 517802 | UTC/GMT 0 Time |
![]() |
Bukarest | 1877155 | UTC/GMT 2 Time |
![]() |
Moskva | 10381222 | UTC/GMT 4 Time |
![]() |
San Marino | 4500 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Bern | 121631 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Beograd | 1273651 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Bratislava | 423737 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Ljubljana | 272220 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Madrid | 3255944 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
London | 7556900 | UTC/GMT 0 Time |
Longyearbyen | 2060 | UTC/GMT 1 Time | |
![]() |
Stockholm | 1253309 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Prag | 1165581 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Berlin | 3426354 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Kyiv | 2797553 | UTC/GMT 2 Time |
![]() |
Budapest | 1696128 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Vatikanstaten | 829 | UTC/GMT 1 Time |
![]() |
Mariehamn | 10682 | UTC/GMT 2 Time |
![]() |
Wien | 1691468 | UTC/GMT 1 Time |
Nordamerika
Land | Hovedstad | Population | Greenwich Mean Time |
---|---|---|---|
![]() |
Charlotte Amalie | 20000 | UTC/GMT -4 Time |
![]() |
The Valley | 1169 | UTC/GMT -4 Time |
![]() |
Saint John's | 24226 | UTC/GMT -4 Time |
![]() |
Oranjestad | 29998 | UTC/GMT -4 Time |
![]() |
Nassau | 227940 | UTC/GMT -5 Time |
![]() |
Bridgetown | 98511 | UTC/GMT -4 Time |
![]() |
Belmopan | 13381 | UTC/GMT -6 Time |
![]() |
Hamilton | 902 | UTC/GMT -4 Time |
![]() |
Road Town | 8449 | UTC/GMT -4 Time |
![]() |
Ottawa | 812129 | UTC/GMT -5 Time |
![]() |
Kralendijk | 3081 | UTC/GMT -4 Time |
![]() |
George Town | 29370 | UTC/GMT -5 Time |
![]() |
San José | 335007 | UTC/GMT -6 Time |
![]() |
Havana | 2163824 | UTC/GMT -5 Time |
![]() |
Willemstad | 125000 | UTC/GMT -4 Time |
![]() |
Roseau | 16571 | UTC/GMT -4 Time |
![]() |
Santo Domingo | 2201941 | UTC/GMT -4 Time |
![]() |
San Salvador | 525990 | UTC/GMT -6 Time |
![]() |
Saint George's | 7500 | UTC/GMT -4 Time |
![]() |
Nuuk | 14798 | UTC/GMT -3 Time |
![]() |
Basse-Terre | 11472 | UTC/GMT -4 Time |
![]() |
Guatemala City | 994938 | UTC/GMT -6 Time |
![]() |
Port-au-Prince | 1234742 | UTC/GMT -5 Time |
![]() |
Tegucigalpa | 850848 | UTC/GMT -6 Time |
![]() |
Kingston | 937700 | UTC/GMT -5 Time |
![]() |
Fort-de-France | 89995 | UTC/GMT -4 Time |
![]() |
Mexico City | 12294193 | UTC/GMT -6 Time |
![]() |
Plymouth | 0 | UTC/GMT -4 Time |
![]() |
Managua | 973087 | UTC/GMT -6 Time |
![]() |
Panama City | 408168 | UTC/GMT -5 Time |
![]() |
San Juan | 418140 | UTC/GMT -4 Time |
![]() |
Basseterre | 12920 | UTC/GMT -4 Time |
![]() |
Castries | 20000 | UTC/GMT -4 Time |
![]() |
Kingstown | 24518 | UTC/GMT -4 Time |
![]() |
Gustavia | 5988 | UTC/GMT -4 Time |
![]() |
Marigot | 5700 | UTC/GMT -4 Time |
![]() |
Saint-Pierre | 6200 | UTC/GMT -3 Time |
![]() |
Philipsburg | 1400 | UTC/GMT -4 Time |
![]() |
Port-of-Spain | 49031 | UTC/GMT -4 Time |
![]() |
Cockburn Town | 3720 | UTC/GMT -5 Time |
![]() |
Washington D.C. | 601723 | UTC/GMT -5 Time |
Oceanien
Land | Hovedstad | Population | Greenwich Mean Time |
---|---|---|---|
![]() |
Pago Pago | 11500 | UTC/GMT -11 Time |
![]() |
Canberra | 367752 | UTC/GMT 11 Time |
![]() |
Avarua | 13373 | UTC/GMT -10 Time |
![]() |
Suva | 77366 | UTC/GMT 12 Time |
![]() |
Papeete | 26357 | UTC/GMT -10 Time |
![]() |
Hagåtña | 1051 | UTC/GMT 10 Time |
![]() |
South Tarawa | 40311 | UTC/GMT 12 Time |
![]() |
Majuro | 25400 | UTC/GMT 12 Time |
![]() |
Palikir | 0 | UTC/GMT 11 Time |
![]() |
Yaren | 1100 | UTC/GMT 12 Time |
![]() |
Wellington | 381900 | UTC/GMT 13 Time |
![]() |
Alofi | 624 | UTC/GMT -11 Time |
![]() |
Saipan | 48220 | UTC/GMT 10 Time |
![]() |
Kingston | 880 | UTC/GMT 11.5 Time |
![]() |
Nouméa | 93060 | UTC/GMT 11 Time |
![]() |
Ngerulmud | 0 | UTC/GMT 9 Time |
![]() |
Earth | 0 | UTC/GMT 9 Time |
![]() |
Koror | 0 | UTC/GMT 9 Time |
![]() |
Port Moresby | 283733 | UTC/GMT 10 Time |
![]() |
Adamstown | 46 | UTC/GMT -8 Time |
![]() |
Honiara | 56298 | UTC/GMT 11 Time |
![]() |
Apia | 40407 | UTC/GMT 14 Time |
![]() |
Nuku'alofa | 22400 | UTC/GMT 13 Time |
![]() |
Funafuti | 4492 | UTC/GMT 12 Time |
![]() |
Port Vila | 35901 | UTC/GMT 11 Time |
![]() |
Mata-Utu | 1200 | UTC/GMT 12 Time |
![]() |
Dili | 150000 | UTC/GMT 9 Time |
Sydamerika
Land | Hovedstad | Population | Greenwich Mean Time |
---|---|---|---|
![]() |
Buenos Aires | 13076300 | UTC/GMT -3 Time |
![]() |
Sucre | 224838 | UTC/GMT -4 Time |
![]() |
Brasília | 2207718 | UTC/GMT -2 Time |
![]() |
Santiago de Chile | 4837295 | UTC/GMT -3 Time |
![]() |
Bogotá | 7102602 | UTC/GMT -5 Time |
![]() |
Quito | 1399814 | UTC/GMT -5 Time |
![]() |
Stanley | 2213 | UTC/GMT -3 Time |
![]() |
Cayenne | 61550 | UTC/GMT -3 Time |
![]() |
Georgetown | 235017 | UTC/GMT -4 Time |
![]() |
Asunción | 1482200 | UTC/GMT -3 Time |
![]() |
Lima | 7737002 | UTC/GMT -5 Time |
![]() |
Paramaribo | 223757 | UTC/GMT -3 Time |
![]() |
Montevideo | 1270737 | UTC/GMT -2 Time |
![]() |
Caracas | 3000000 | UTC/GMT -4.5 Time |