Χάρτης - Καμπούλ (Kabul)

Η Καμπούλ (στα περσικά: کابل) είναι η πρωτεύουσα και η μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη του Αφγανιστάν, με πληθυσμό που υπολογίζεται σε τρία περίπου εκατομμύρια (εκτίμηση για το έτος 2005: 2.994.000 ). Είναι χτισμένη στην κοιλάδα του ομώνυμου ποταμού ανάμεσα στα βουνά του Χίντου Κους, σε μέσο υψόμετρο 1790 m πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, και σε γεωγραφικό πλάτος 34° 32΄ βόρειο και γεωγραφικό μήκος 69° 10΄ ανατολικό. Υποδιαιρείται σε 18 διοικητικές περιφέρειες. Σημερινός (2009) δήμαρχος είναι ο μηχανικός Μιρ Αμπντούλ Αχάντ Σαχέμπι.

Η Καμπούλ έχει ιστορία μεγαλύτερη των τριάντα αιώνων. Πολλοί στρατοί πολέμησαν για τη στρατηγική της θέση στον Δρόμο του μεταξιού. Το 1776 ο Τιμούρ Σαχ Ντουράνι την ανακήρυξε πρωτεύουσα του νέου κράτους του Αφγανιστάν. Ο πληθυσμός της σήμερα μιλά κυρίως τη διάλεκτο ντάρι της περσικής γλώσσας.

Ανάμεσα στα κυριότερα προϊόντα της Καμπούλ συγκαταλέγονται τα υφάσματα, η ζάχαρη από ζαχαρότευτλα και τα έπιπλα, αλλά οι σχεδόν συνεχείς πολεμικές συρράξεις από το 1978 έχουν περιορίσει την οικονομική σημασία της πόλεως.

Η Καμπούλ πιστεύεται ότι ιδρύθηκε μεταξύ του 2000 και του 1500 π.Χ. Η λέξη Κουμπά αναφέρεται στη Ριγκ Βέδα (1700–1100 π.Χ.) και πιστεύεται ότι σημαίνει τον ποταμό. Υπάρχει μία αναφορά σε ένα οικισμό με το όνομα Καμπουρά από τους Πέρσες Αχαιμενίδες περί το 400 π.Χ., που ίσως απετέλεσε τη βάση για την αντίστοιχη μνεία του Πτολεμαίου. Ο Αλέξανδρος ο Μέγας κατέκτησε την Καμπούλ, η οποία αργότερα ενσωματώθηκε στην Αυτοκρατορία των Σελευκιδών και μετά στη Μαουριανή Αυτοκρατορία. Οι Βακτριανοί ίδρυσαν τη μικρή πόλη Παροπαμισάδη κοντά στην Καμπούλ.

Σύμφωνα με αρκετούς σημαντικούς ερευνητές, το σανσκριτικό όνομα της Καμπούλ είναι Καμπότζ. Αναφέρεται ως Κοφές ή Κόφενε σε κλασσικά έργα. Η Εφημερίδα της Προεδρίας της Βομβάης του 1904 υποστηρίζει ότι το αρχαίο όνομα της Καμπούλ ήταν Καμποτζαπούρα, που ο Πτολεμαίος αποδίνει ως Καβούρη. Ο Χιούεν Τσανγκ το μετατρέπει σε Καόφου (ονομασία και μιας από τις 5 φυλές των Γιουέτσι που είχαν μεταναστεύσει από την άλλη πλευρά του Ινδοκούχου στην κοιλάδα της Καμπούλ περί τον 1ο αιώνα π.Χ. ).

Το Ελληνικό βασίλειο της Βακτριανής απέσπασε την Καμπούλ από τους Ινδούς Μαουριανούς στις αρχές του 2ου αιώνα π.Χ. και στη συνέχεια την πέρασε στο Ελληνοϊνδικό βασίλειο στα μέσα του ίδιου αιώνα. Οι Ινδοσκύθες έδιωξαν τους Ελληνοϊνδούς στα μέσα του 1ου αιώνα π.Χ., αλλά έχασαν την πόλη από τους Κουσάν σχεδόν 100 χρόνια αργότερα, συγκεκριμένα από τον αυτοκράτορα Κουτζούλα Καντφίσες. Οι Κουσάν την κράτησαν ως τον 3ο αιώνα μ.Χ. . Η Καμπούλ ήταν η μία από τις δύο πρωτεύουσές τους.

Περί το 230 μ.Χ. οι Κουσάν ηττήθηκαν από την Αυτοκρατορία των Σασσανιδών και αντικαταστάθηκαν από Σασσανίδες ηγεμόνες, τους Κουσανσάς ή «Ινδοσασσανίδες». Το 420 οι Κουσανσάχοι εκδιώχθηκαν από το Αφγανιστάν από τους Χιονίτες, και αυτοί με τη σειρά τους το 460 από τους Εφθαλίτες. Οι Εφθαλίτες νικήθηκαν το 565 από μία συμμαχία Περσών και Τούρκων. Αλλά η Καμπούλ υπάχθηκε σε ένα τμήμα του Κουσανο-εφθαλιτικού Βασιλείου της Καπίσα (Καμπούλ-Σαχάν), που κατάφερε να επιβιώσει. Οι ηγεμόνες των Kabul-Shahan έκτισαν ένα τεράστιο αμυντικό τείχος γύρω από την πόλη για να την προστατεύσουν από εισβολείς, το οποίο σώζεται μέχρι σήμερα. Περί το 670 οι Κουσανο-εφθαλίτες έδωσαν τη θέση τους στη δυναστεία Χίντου-Σάχι.