Τένγκε

Τένγκε
₸
Το τένγκε (tenge, καζακικά: теңге) είναι το νόμισμα του Καζακστάν. Υποδιαιρείται σε 100 τίιν (тиын, επίσης τιγίν ή τίιν). Εισήχθη το Νοέμβριο του 1993 και αντικατέστησε το Ρωσικό ρούβλι σε ισοτιμία του 1 τένγκε = 500 ρούβλια. Ο κωδικός ISO 4217 του είναι KZT.

Η λέξη τένγκε στα καζακικά σημαίνει σειρά σταθμών για μέτρηση βάρους. Η ετυμολογία της λέξης είναι από το τουρκικό τενγκ- που σημαίνει την ισορροπία, το να είναι κάτι ίσο. Έτσι, το νόμισμα έχει όνομα παρόμοιο με τη λίρα και το πέσο. Η ονομασία του νομίσματος έχει σχέση με τη ρωσική λέξη για τα χρήματα деньги / ντέν'γκι, το οποίο είναι αντιδάνειο από άλλη γλώσσα. Η σημερινή ισοτιμία του τένγκε με το ευρώ (Ιούλιος 2016) είναι 374,53 προς 1, αν και μερικούς μήνες πριν η ισοτιμία ήταν περίπου 200 τένγκε, με την εκτόξευση να καταλήγει αργότερα σε μέγιστο 468 τένγκε προς 1 ευρώ.

Το 1991 συστάθηκε ειδική ομάδα σχεδιαστών για το νέο νόμισμα, αποτελούμενη από τους Μεντιμπάι Αλίν, Τιμούρ Σουλεϊμένοφ, Ασιμζάλι Ντουζελχάνοφ και Χαϋρούλα Γκαμπζαλίλοφ. Το σχετικό διάταγμα εκδόθηκε στις 12 Νοεμβρίου του 1993 και τρεις ημέρες μετά, το τένγκε άρχισε να κυκλοφορεί. Συνεπεία αυτού, στις 15 Νοεμβρίου εορτάζεται η «Ημέρα του εθνικού νομίσματος της Δημοκρατίας του Καζακστάν». Το 1995 άρχισε να λειτουργεί εργοστάσιο για την τύπωση των τένγκε. Τα πρώτα τένγκε τυπώθηκαν στο εξωτερικό, και συγκεκριμένα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Τα πρώτα κέρματα κατασκευάστηκαν στη Γερμανία.

Στις 20 Μαρτίου του 2007 εγκρίθηκε από την Εθνική Τράπεζα του Καζακστάν ένα νέο σύμβολο για το τένγκε.

Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, οι περισσότερες δημοκρατίες προσπάθησαν να διατηρήσουν ένα κοινό νόμισμα. Κάποιοι πολιτικοί ήλπιζαν τουλάχιστον να διατηρήσουν «ειδικές σχέσεις» μεταξύ των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών ή το «πλησίον εξωτερικό». Υπήρχαν και οικονομικοί λόγοι για τη διατήρηση της ζώνης ρουβλίου. Η επιθυμία διατήρησης ισχυρών εμπορικών σχέσεων μεταξύ των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών θεωρήθηκε ως ο σημαντικότερος στόχος.

Η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης δεν συνοδεύτηκε από επίσημες αλλαγές στις νομισματικές ρυθμίσεις. Η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας εξουσιοδοτήθηκε να αναλάβει την κρατική τράπεζα της ΕΣΣΔ (Γκοσμπάνκ) την 1η Ιανουαρίου 1992. Η ρωσική κεντρική τράπεζα μετέφερε τα κέρματα της ΕΣΣΔ στις κεντρικές τράπεζες των έντεκα ανεξάρτητων χωρών, οι οποίες ήταν παλαιότερα τα κύρια παραρτήματα της Γκοσμπάνκ στις δημοκρατίες.

Η πολιτική κατάσταση, ωστόσο, δεν ήταν ευνοϊκή για τη διατήρηση ενός κοινού νομίσματος. Η διατήρηση ενός κοινού νομίσματος απαιτεί ισχυρή πολιτική συναίνεση όσον αφορά τους νομισματικούς και δημοσιονομικούς στόχους, ένα κοινό θεσμικό όργανο υπεύθυνο για την υλοποίηση αυτών των στόχων και ένα ελάχιστο κοινό νόμο (σχετικά με τους τραπεζικούς και τους συναλλαγματικούς κανονισμούς). Αυτές οι συνθήκες δεν πληρούνταν εν πολλοίς λόγω της ταραχώδους οικονομικής και πολιτικής κατάστασης.

Κατά το πρώτο εξάμηνο του 1992, υπήρξε μια νομισματική ένωση με 15 ανεξάρτητα κράτη που χρησιμοποιούσαν το ρούβλι. Δεδομένου ότι ήταν σαφές ότι η κατάσταση δεν θα διαρκέσει, κάθε δημοκρατία χρησιμοποίησε τη θέση του ως «ελεύθερος αναβάτης» για να εκδώσει τεράστια χρηματικά ποσά με τη μορφή πίστωσης. Ως αποτέλεσμα, ορισμένες χώρες εξέδωσαν κουπόνια για να «προστατεύουν» τις αγορές τους από αγοραστές από άλλα κράτη. Η ρωσική κεντρική τράπεζα απάντησε τον Ιούλιο του 1992, θέτοντας περιορισμούς στη ροή πιστώσεων μεταξύ Ρωσίας και άλλων κρατών. Η τελική κατάρρευση της ζώνης του ρουβλίου άρχισε όταν η Ρωσία έβγαλε την ανταλλαγή τραπεζογραμματίων από την κεντρική τράπεζα της Ρωσίας στο ρωσικό έδαφος στα τέλη Ιουλίου 1993.

Ως αποτέλεσμα, το Καζακστάν και άλλες χώρες που εξακολουθούν να βρίσκονται στη ζώνη του ρουβλίου "διώχθηκαν". Τον Φεβρουάριο του 2019 ο Πρόεδρος του Καζακστάν υπέγραψε νομοσχέδιο που θα αφαιρέσει όλες τις ρωσικές λεζάντες από τα μελλοντικά τραπεζογραμμάτια καθώς δεν είναι κρατική γλώσσα.

Χώρα
  • Καζακστάν
    Το Καζακστάν (καζακικά: Қазақстан, ρωσικά: Казахстан), επίσημα Δημοκρατία του Καζακστάν (καζακικά: Қазақстан Республикасы, μεταγραφή Καζακστάν Ρεσπουμπλικάσι, ρωσικά: Республика Казахстан, Ρεσπούμπλικα Καζαχστάν) είναι η ένατη μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο και το μεγαλύτερο περίκλειστο κράτος του κόσμου με έκταση 2.724.900 τ.χλμ., αλλά μόλις 64η στον πληθυσμό με περίπου 7,1 άτομα ανά χλμ². Ο πληθυσμός υπολογίζεται στα 19.246.300, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2022. Ένα μεγάλο μέρος του εδάφους της χώρας αποτελείται από στέπες. Πρωτεύουσα της χώρας είναι η Αστάνα. Στις 19 Μαρτίου 2019 η πόλη μετονομάστηκε σε Νουρσουλτάν προς τιμήν του πρώτου προέδρου του Καζακστάν. Επίσημες γλώσσες της χώρας είναι η καζακική (μια τουρκική γλώσσα) και η ρωσική. Οικονομικά, είναι η σημαντικότερη χώρα της Κεντρικής Ασίας, καθώς αποτελεί το 60% του ΑΕΠ της περιοχής, πρωτίστως από τη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου. Έχει πάρα πολλές φυσικές πηγές.

    Επίσημα, το Καζακστάν είναι μία δημοκρατική, κοσμική, ενωτική, συνταγματική δημοκρατία με μια ποίκιλη πολιτιστική κληρονομιά. Το Καζακστάν συνορεύει με τη Ρωσία (περιφέρεια Αστραχάν, περιφέρεια Βόλγκογκραντ, περιφέρεια Σαράτοφ, περιφέρεια Ορενμπούργκ, περιφέρεια Τσελιάμπινσκ, περιφέρεια Κουργκάν, περιφέρεια Τιουμέν, περιφέρεια Όμσκ, περιφέρεια Νοβοσιμπίρσκ, κράι Αλτάι και τη δημοκρατία Αλτάι), την Κίνα (αυτόνομη περιοχή Σιντζιάνγκ), την Κιργιζία, το Ουζμπεκιστάν και το Τουρκμενιστάν. Επίσης, γειτονεύει με ένα μεγάλο τμήμα της Κασπίας Θάλασσας. Το ανάγλυφο του Καζακστάν περιλαμβάνει επίπεδες περιοχές, στέπες, τάιγκα, βραχώδη φαράγγια, λόφους, δέλτα, χιονισμένα βουνά και ερήμους. Σύμφωνα με εκτίμηση του 2014, το Καζακστάν είχε πληθυσμό 18 εκατομμυρίων κατοίκων.