Σκοπός Ανατολικής Θράκης (Üsküp)
Ο Σκοπός (τουρκικά: Üsküp, προφ.: Ουσκιούπ) είναι κωμόπολη στην επαρχία Σαράντα Εκκλησιών στην Τουρκία, ευρισκόμενη στην ιστορική περιοχή της Ανατολικής Θράκης.
Στις αρχές του 20ού αι. είχε πληθυσμό περί τους 7.000 κατοίκους, υπάγονταν διοικητικά στο Βιλαέτι Σαράντα Εκκλησιών. Εκκλησιαστικά υπάγονταν στη Ιερά Μητρόπολη Σαράντα Εκκλησιών. Βρίσκεται βορειοανατολικά των Σαράντα Εκκλησιών και σε απόσταση 15χλμ. Ο Σκοπός διαρρέεται από το ομώνυμο ρέμα (Üsküp dere) και διαιρείται σε τέσσερις συνοικίες: Σακιζλί (τουρκ. Kemalpaşa) και Αλεμόνι (τουρκ. Mehmetçavuş) δυτικά του ρέματος και Κυριακό (τουρκ. Cevatpaşa) και Παλατίνι (τουρκ. Gündoğdu) ανατολικά του ρέματος.
Χαρακτηριστικό της περιοχής οι πολυάριθμοι λόφοι και οι αμπελώνες. Οι κύριες επαγγελματικές ασχολίες των κατοίκων ήταν και παραμένουν η αμπελουργία, η κτηνοτροφία, το εμπόριο και η βιοτεχνία. Ο σημαντικότερος σύλλογος που λειτουργούσε ήταν ο «Ορφεύς» ο οποίος ιδρύθηκε το 1872 και ο ναός του Σκοπού ήταν αφιερωμένος στον Άγιο Δημήτριο. Στον Σκοπό υπήρχε και μετόχιο της μονής Ιβήρων.
Το Σεπτέμβριο του 1915 εκδιώχθηκε ο ελληνικός πληθυσμός (5000) από τους Τούρκους που ανακατέλαβαν την περιοχή από τους Βούλγαρους. Εκτοπίσθηκε γύρω από την Τυρολόη, τη Ραιδεστό σε ορισμένες περιπτώσεις και μακρύτερα. Επέστρεψαν στις αρχές του 1919 όπου και παρέμειναν τρία χρόνια υπό την ελληνική διοίκηση. Ακολούθως, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και κυρίως μετά τη συνθήκη των Μουδανιών στις 13 Οκτωβρίου 1922 αποφασίστηκε η εκκένωση της Ανατολικής Θράκης. Στις 7 Οκτωβρίου 1922 άρχισε η εκκένωση του Σκοπού.
Η ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας, το 1814, βρίσκει τον Σκοπό σε περίοδο άνθησης. Πολλοί κάτοικοι του Σκοπού ταξιδεύουν ως έμποροι και ως τεχνίτες και έτσι έρχονται σε επαφή με τους πρώτους πυρήνες της Φιλικής εταιρείας, κυρίως στην Αδριανούπολη και γίνονται μέλη της. Μετά την κήρυξη της Επανάσταση του 1821 οι Τούρκοι προβαίνουν σε σφαγές εναντίον των Χριστιανών στη Σμύρνη, την Κωνσταντινούπολη αλλά και στην Ανατολική Θράκη όπου άτακτα σώματα από εφέδρους (ρετίφια) προβαίνουν σε λεηλασίες και θηριωδίες.
Οι Τούρκοι είχαν πληροφορίες και συνέλαβαν στοχευμένα αυτούς που θεωρούσαν πρωταίτιους της εξέγερσης από τον Σκοπό. Συγκεκριμένα το 1821 συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν δια απαγχονισμού δεκαπέντε Σκοπηνοί, εκ των οποίων διασώζονται τα ονόματα των παρακάτω:
* Παπά-Ανδρέας ή Παπανδρέας, Σχολάρχης και Έξαρχος. Μαρτύρησε δια απαγχονισμού στον περίβολο του ναού του Αγίου Γεωργίου (μία από τις δύο εκκλησίες του Σκοπού, με έτερη τον ναό του πολιούχου αγίου Δημητρίου). Το σώμα του κρεμόταν με εντολή των τουρκικών αρχών επί δύο ημέρες, προς εκφοβισμό των κατοίκων, από το κλωνάρι μιας φτελιάς (πτελεά ή καραγάτσι). Στο ίδιο κλωνάρι αργότερα οι κάτοικοι αναάρτησαν το «μεγάλο σιδερένιο σήμαντρο» που κτυπούσε επί 70 έτη (μέχρι το 1890) για να υπενθυμίζει τη μεγάλη προσφορά, για την ελευθερία του εθνομάρτυρα Παπανδρέα.
* Σίμος Τσορμπατζής (ή Σιμοτσορμπατζής), προύχοντας. Οδηγήθηκε στην κρεμάλα μπροστά στο σπίτι του, σύμφωνα με άλλους στη συνοικία «Κυριακό», ίσως όμως αποκεφαλίσθηκε στο Μπουνάρ Χισάρ ως μυημένος της Φιλικής Εταιρείας, κατόπιν δικαστικής απόφασης.
* Γιάννης Δεληγιάννης
* Κυριάκος Τσορμπατζής.
Στις αρχές του 20ού αι. είχε πληθυσμό περί τους 7.000 κατοίκους, υπάγονταν διοικητικά στο Βιλαέτι Σαράντα Εκκλησιών. Εκκλησιαστικά υπάγονταν στη Ιερά Μητρόπολη Σαράντα Εκκλησιών. Βρίσκεται βορειοανατολικά των Σαράντα Εκκλησιών και σε απόσταση 15χλμ. Ο Σκοπός διαρρέεται από το ομώνυμο ρέμα (Üsküp dere) και διαιρείται σε τέσσερις συνοικίες: Σακιζλί (τουρκ. Kemalpaşa) και Αλεμόνι (τουρκ. Mehmetçavuş) δυτικά του ρέματος και Κυριακό (τουρκ. Cevatpaşa) και Παλατίνι (τουρκ. Gündoğdu) ανατολικά του ρέματος.
Χαρακτηριστικό της περιοχής οι πολυάριθμοι λόφοι και οι αμπελώνες. Οι κύριες επαγγελματικές ασχολίες των κατοίκων ήταν και παραμένουν η αμπελουργία, η κτηνοτροφία, το εμπόριο και η βιοτεχνία. Ο σημαντικότερος σύλλογος που λειτουργούσε ήταν ο «Ορφεύς» ο οποίος ιδρύθηκε το 1872 και ο ναός του Σκοπού ήταν αφιερωμένος στον Άγιο Δημήτριο. Στον Σκοπό υπήρχε και μετόχιο της μονής Ιβήρων.
Το Σεπτέμβριο του 1915 εκδιώχθηκε ο ελληνικός πληθυσμός (5000) από τους Τούρκους που ανακατέλαβαν την περιοχή από τους Βούλγαρους. Εκτοπίσθηκε γύρω από την Τυρολόη, τη Ραιδεστό σε ορισμένες περιπτώσεις και μακρύτερα. Επέστρεψαν στις αρχές του 1919 όπου και παρέμειναν τρία χρόνια υπό την ελληνική διοίκηση. Ακολούθως, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και κυρίως μετά τη συνθήκη των Μουδανιών στις 13 Οκτωβρίου 1922 αποφασίστηκε η εκκένωση της Ανατολικής Θράκης. Στις 7 Οκτωβρίου 1922 άρχισε η εκκένωση του Σκοπού.
Η ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας, το 1814, βρίσκει τον Σκοπό σε περίοδο άνθησης. Πολλοί κάτοικοι του Σκοπού ταξιδεύουν ως έμποροι και ως τεχνίτες και έτσι έρχονται σε επαφή με τους πρώτους πυρήνες της Φιλικής εταιρείας, κυρίως στην Αδριανούπολη και γίνονται μέλη της. Μετά την κήρυξη της Επανάσταση του 1821 οι Τούρκοι προβαίνουν σε σφαγές εναντίον των Χριστιανών στη Σμύρνη, την Κωνσταντινούπολη αλλά και στην Ανατολική Θράκη όπου άτακτα σώματα από εφέδρους (ρετίφια) προβαίνουν σε λεηλασίες και θηριωδίες.
Οι Τούρκοι είχαν πληροφορίες και συνέλαβαν στοχευμένα αυτούς που θεωρούσαν πρωταίτιους της εξέγερσης από τον Σκοπό. Συγκεκριμένα το 1821 συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν δια απαγχονισμού δεκαπέντε Σκοπηνοί, εκ των οποίων διασώζονται τα ονόματα των παρακάτω:
* Παπά-Ανδρέας ή Παπανδρέας, Σχολάρχης και Έξαρχος. Μαρτύρησε δια απαγχονισμού στον περίβολο του ναού του Αγίου Γεωργίου (μία από τις δύο εκκλησίες του Σκοπού, με έτερη τον ναό του πολιούχου αγίου Δημητρίου). Το σώμα του κρεμόταν με εντολή των τουρκικών αρχών επί δύο ημέρες, προς εκφοβισμό των κατοίκων, από το κλωνάρι μιας φτελιάς (πτελεά ή καραγάτσι). Στο ίδιο κλωνάρι αργότερα οι κάτοικοι αναάρτησαν το «μεγάλο σιδερένιο σήμαντρο» που κτυπούσε επί 70 έτη (μέχρι το 1890) για να υπενθυμίζει τη μεγάλη προσφορά, για την ελευθερία του εθνομάρτυρα Παπανδρέα.
* Σίμος Τσορμπατζής (ή Σιμοτσορμπατζής), προύχοντας. Οδηγήθηκε στην κρεμάλα μπροστά στο σπίτι του, σύμφωνα με άλλους στη συνοικία «Κυριακό», ίσως όμως αποκεφαλίσθηκε στο Μπουνάρ Χισάρ ως μυημένος της Φιλικής Εταιρείας, κατόπιν δικαστικής απόφασης.
* Γιάννης Δεληγιάννης
* Κυριάκος Τσορμπατζής.
Χάρτης - Σκοπός Ανατολικής Θράκης (Üsküp)
Χάρτης
Χώρα - Τουρκία
 |
|
| Σημαία της Τουρκίας | |
Η περιοχή που σήμερα ονομάζεται Τουρκία έχει κατοικηθεί από την Παλαιολιθική περίοδο, μεταξύ άλλων από διάφορους Αρχαιομικρασιατικούς πολιτισμούς και Θρακικούς λαούς καθώς και από Ίωνες, που ίδρυσαν εκεί δώδεκα μεγάλες πόλεις (Ιωνική δωδεκάπολις). Μετά την κατάκτηση από τον Αλέξανδρο τον Μέγα, η περιοχή εξελληνίστηκε, διαδικασία που συνεχίστηκε με τη Ρωμαϊκή κυριαρχία και τη μετάβαση στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Τον 11ο αιώνα άρχισαν να μεταναστεύουν στην περιοχή οι Σελτζούκοι Τούρκοι, αρχίζοντας τη διαδικασία του εκτουρκισμού και του εξισλαμισμού της περιοχής, που επιταχύνθηκε από τη νίκη των Σελτζούκων επί των Βυζαντινών στη Μάχη του Μαντζικέρτ το 1071. Το Σελτζουκικό Σουλτανάτο του Ρουμ κυβέρνησε τη Μικρά Ασία μέχρι τη Μογγολική εισβολή το 1243, οπότε διασπάστηκε σε αρκετά μικρά τουρκικά μπειλίκια. Ξεκινώντας από τα τέλη του 13ου αιώνα το οθωμανικό μπειλίκι συνένωσε τη Μικρά Ασία και δημιούργησε μια αυτοκρατορία που περιελάμβανε το μεγαλύτερο μέρος της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, της Δυτικής Ασίας και της Βόρειας Αφρικής. Μετά την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που ακολούθησε την ήττα της κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τμήματά της καταλήφθηκαν από τους νικητές Συμμάχους. Ο Τουρκικός Πόλεμος για την Ανεξαρτησία, που ξεκίνησε από το Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ και τους συνεργάτες του, είχε ως αποτέλεσμα την ίδρυση της σύγχρονης Δημοκρατίας της Τουρκίας το 1923, με τον Ατατούρκ ως πρώτο πρόεδρό της.
Νομισματική μονάδα / Γλώσσα
| ISO | Νομισματική μονάδα | Σύμβολο | Significant Figures |
|---|---|---|---|
| TRY | Τουρκική λίρα (Turkish lira) | ₺ | 2 |
| ISO | Γλώσσα |
|---|---|
| AZ | Αζερική γλώσσα (Azerbaijani language) |
| KU | Κουρδική γλώσσα (Kurdish language) |
| TR | Τουρκική γλώσσα (Turkish language) |