Equatoriaal-Guinea, officieel de Republiek Equatoriaal-Guinea (Spaans: República de Guinea Ecuatorial, Frans: République de Guinée équatoriale, Portugees: República da Guiné Equatorial) is een land in Afrika, bestaand uit een continentaal gedeelte, Mbini, dat grenst aan Gabon en Kameroen, en het eiland Bioko, waar de hoofdstad Malabo ligt. Bij het land hoort ook het eilandje Annobón.
In 1963 verleende dictator Franco, die toen Spanje bestuurde, Spaans Guinea zelfbestuur. De Spaanse Hoge Commissaris benoemde de gematigde nationalist Bonifacio Ondó Edu tot minister-president.
Equatoriaal-Guinea werd na 190 jaar een kolonie van Spanje te zijn geweest, op 12 oktober 1968 onafhankelijk. Ondó Edu verloor het premierschap en de leider van de extreemlinkse Partido Unido Nacional del Trabajador (PUNT, Verenigde Nationale Arbeiderspartij), Francisco Macías Nguema werd de eerste president.
Na anti-Spaanse rellen werden in 1969 alle Spanjaarden het land uitgezet. President Macías Nguema voerde een dictatuur met persoonlijkheidscultus in en liet zich in 1972 uitroepen tot 'president voor het leven'. In 1974 liet hij massaal tegenstanders van zijn regime executeren.
In 1978 vaardigde de president een verbod op godsdienstoefeningen uit en werd het land een 'atheïstische republiek' naar het voorbeeld van dictator Enver Hoxha in de volksrepubliek Albanië.
In augustus 1979 pleegde de neef en onderminister van Defensie, generaal Teodoro Obiang Nguema Mbasogo een coup. Hij liet president Macías Nguema executeren en werd zelf president. Godsdienstoefeningen werden weer toegestaan en het socialistische economisch beleid werd radicaal gewijzigd (geleidelijke invoering vrije markteconomie). Generaal Nguema Mbasogo trad echter hard op tegen tegenstanders van zijn regime, met name tegen die van de bevrijdingsbeweging GNBA (Nationalistische Groep van het Bubi-volk van de Eerste April).
In 1986 probeerden hoge militairen het bewind van Nguema Mbasogo omver te werpen, maar de president bleef stevig in het zadel zitten. In 1987 richtte Nguema Mbasogo de Partido Democrático Guinea Ecuatorial (Democratische Partij van Equatoriaal-Guinea, PDGE) op. De PDGE werd de enige toegestane partij.
In 1991 werd officieel het meerpartijenstelsel ingevoerd. Politieke partijen (behalve de PDGE) moeten echter aan zoveel regels voldoen dat er geen sprake is van een echte oppositie.
In 1996 werd Obiang Nguema Mbasogo met een overweldigende meerderheid als president herkozen.