Kaart (cartografie) - Gazastrook (Gaza Strip)

De Gazastrook (Arabisch: Qita` Ghazza - قطاع غزة, Hebreeuws: Retzu'at 'Azza - רצועת עזה ), vaak kortweg aangeduid als Gaza, is een gebied gelegen in het Midden-Oosten, in de Levant, en maakt samen met de Westelijke Jordaanoever deel uit van Palestina, voorheen de Palestijnse Gebieden genoemd. De landstrook is genoemd naar de belangrijkste stad Gaza.

De Gazastrook heeft een oppervlakte van ongeveer 360 km² en grenst aan Israël, Egypte en de Middellandse Zee. De belangrijkste steden zijn Gaza, Rafah, Abasãn, Khan Younis en Dayr al Balah. De kustlijn is ongeveer 40 km lang, de grens met Egypte ongeveer 12 km en de grens met Israël ongeveer 59 km lang.

Het aantal inwoners van de Gazastrook was tijdens en na de Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948 toegenomen van ongeveer 80.000 tot ongeveer 287.000 inwoners. In 2014 woonden er naar schatting ruim 1,8 miljoen Palestijnen, waardoor er een bevolkingsdichtheid bestond van meer dan vijfduizend personen per vierkante kilometer. In 2016 bestond de bevolking uit bijna 1,9 miljoen mensen, waarvan 1,3 miljoen door UNRWA geregistreerde Palestijnse vluchtelingen, waarvan een groot aantal in tot steden uitgegroeide vluchtelingenkampen.

Met Israël verkeert het gebied sinds de Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948 in openlijk conflict. In de Zesdaagse Oorlog van 1967 veroverde Israël de Gazastrook en stichtte er enkele Israëlische nederzettingen. Sindsdien leven de Palestijnen daar onder Israëlische bezetting. In 2005 trok Israël zijn nederzettingen uit de Gazastrook terug en daarmee eindigde volgens dat land ook de bezetting.

Toen in 2007 Hamas de verkiezingen won en aan de macht kwam (zie hieronder), bracht Israël een totale blokkade aan langs de grens met Israël, in de Gaza-zee en in de lucht. Egypte blokkeerde de zuidgrens van de Gazastrook. Personen- en goederenverkeer werd zeer beperkt en scherp gecontroleerd. Er zijn vier militair gecontroleerde grensovergangen (checkpoints): Erez, Nahal Oz, Karni (goederen) en Sufa (goederen). In de grens met Egypte zijn twee gecontroleerde grensovergangen: Kerem Shalom (goederen) en bij Rafah. Het luchtruim en de Middellandse Zee zijn geblokkeerd door het Israëlisch defensieleger (IDF). Sinds 2006 onderwerpt het 'Midden-Oostenkwartet' elke Hamas-regering aan een Internationale boycot.

De Gazastrook maakt deel uit van de de jure staat Palestina en politiek gezien staat het gebied de jure onder bestuur van de Palestijnse Autoriteit. In juni 2007 (zie Palestijnse Burgeroorlog) kwam na de verkiezingen Hamas aan de macht en kwam er een breuk met de Palestijnse Autoriteit waardoor Gaza sindsdien door Hamas bestuurd werd als een de facto onafhankelijk gebied. In 2012 kwam een tweede door Hamas gedomineerde regering tot stand.