Kaart (cartografie) - Museum Vleeshuis (Vleeshuis)

Museum Vleeshuis in Antwerpen is een monumentaal voormalig gildehuis gelegen aan de Vleeshouwerstraat tussen de Drie Hespenstraat en de Repenstraat. Het gebouw dateert uit het begin van de zestiende eeuw. Vanaf 1913 is het een museum voor Antwerpse oudheden dat sinds 2006 gewijd is aan 800 jaar muziekleven in Antwerpen en de Lage Landen.

In de middeleeuwen ontstonden er in Antwerpen gebouwen voor verkopers om hen de mogelijkheid te geven op een overdekte plaats handel te drijven. Het eerste Vleeshuis werd in 1250 gebouwd op de hoek van de huidige Krabbenstraat met de Kuipersstraat nabij de burcht van Antwerpen (Het Steen) specifiek om er geslachte dieren te verkopen.

Rond 1500, aan het begin van de Gouden Eeuw van Antwerpen, werd het gebouw te klein en door verwaarlozing was het ook vervallen. Het gilde van de slagers besloot om iets noordelijker een nieuw Vleeshuis te bouwen, dichterbij de Veemarkt. Daar werden de dieren geslacht en versneden. Het nieuwe gebouw moest ruimte bieden voor 62 slagers. Herman de Waghemakere ontwierp het gebouw en tussen 1501 en 1504 werd het gebouwd. Het is een laat-gotisch gebouw opgetrokken in rode baksteen en witte zandsteen. In de kelder kon vlees worden bewaard dat in de winkeltjes op de indrukwekkende benedenverdieping werd verkocht. Achteraan de benedenverdieping is een kapel. Op de eerste verdieping bevinden zich vergaderzalen en een keuken. Mogelijk waren op de eerste verdieping ook enkele winkeltjes van slagers. De tweede tot en met de vijfde verdiepingen, gelegen onder het dak, dienden als opslagruimtes.

Tijdens de bezetting van de Fransen in 1795 werden de gilden afgeschaft. Het Vleeshuis werd daarna vooral nog als opslagplaats gebruikt. Na 1830 namen verschillende kunstenaars hun intrek in het gebouw. Onder anderen Nicaise de Keyser, Gustave Wappers, Willem Geefs en Théodore Schaepkens werkten er. Omstreeks 1840 bracht de toneelmaatschappij Liede en Eendracht er regelmatig opera's, zangspelen en toneelstukken. Vanaf 1841 liet de toenmalige eigenaar, Joannes Daniel Peyrot, het Vleeshuis grondig verbouwen. De hoge, gewelfde benedenverdieping deelde hij op in twee verdiepingen. De poort naar de Bloedberg werd gesloten zodat de calvarie van Cornelis Van Dael uit 1741 (Christus), 1758 (Maria) en 1761 (Johannes) die voorheen aan de Zakbrug stond naar daar kon verhuisd worden.