Amerikaanse dollar

Amerikaanse dollar
$
De Amerikaanse dollar is de wettige munteenheid van de Verenigde Staten en van enkele andere landen die deze munt overgenomen hebben.

In 1792 nam de Verenigde Staten de dollar aan als nationale munteenheid. De dollar geldt sinds de Tweede Wereldoorlog als anker-valuta in de internationale handel. Zo worden de goud- en aardolieprijzen in de internationale handelsmarkt in dollars uitgedrukt.

Vooral sinds 2002 verliest de Amerikaanse dollar steeds meer zijn status van overheersende munteenheid. De euro is een grote concurrent geworden en ook de Chinese renminbi wordt gezien als toekomstig sleutelvaluta in de wereldhandel. De gouverneur van de Centrale Bank van de Volksrepubliek China stelde in maart 2009 voor om de dollar als reservevaluta te vervangen door een "mandje" van een aantal valuta's. De Russische minister van Financiën Kudrin verklaarde echter in juni 2009 dat de positie van de Amerikaanse dollar als leidende reservevaluta niet ter discussie stond.

Naast de Verenigde Staten zijn er andere landen en territoria die deze munteenheid gebruiken. Dit zijn:

* Bonaire, Saba en Sint Eustatius (Nederland)

* Brits Indische Oceaanterritorium (Verenigd Koninkrijk)

* Britse Maagdeneilanden (Verenigd Koninkrijk)

* Ecuador

* El Salvador

* Marshalleilanden
Land (geografie)
  • Brits Indische Oceaanterritorium
    Het Brits Indische Oceaanterritorium (Engels: British Indian Ocean Territory; BIOT) is een Brits overzees gebiedsdeel in de Indische Oceaan, ongeveer midden tussen Afrika en Indonesië, ongeveer op 6°S, 71°30'E, ten zuiden van de Maldiven. Het Brits Indische Oceaanterritorium valt daarmee onder Azië en daarbinnen onder Zuid-Azië.

    Het BIOT werd vastgelegd als een deel van het Verenigd Koninkrijk op 8 november 1965, en bestond toen uit de Chagosarchipel, het Aldabra-atol, de Desroches- en Farquhar-eilanden. Op 23 juni 1976 werden Aldabra, Desroches en Farquhar overgedragen aan de Seychellen als een resultaat van hun nakende onafhankelijkheid. Sindsdien bestaat het BIOT alleen uit de zes belangrijkste eilanden van de Chagosarchipel.
  • Amerikaanse Maagdeneilanden
    De Amerikaanse Maagdeneilanden (Engels: United States Virgin Islands) maken deel uit van de Maagdeneilanden en liggen tussen Puerto Rico en de Bovenwindse eilanden in het Caribisch gebied. Tot 1917 waren de eilanden Deens. In dat jaar werden ze door Denemarken aan de Verenigde Staten verkocht. Een aantal plaatsnamen herinnert nog aan de Deense koloniale tijd. De natuur wordt voor een groot deel beschermd in het Virgin Islands National Park. De eilanden telden 87.146 inwoners tijdens de 2020 census.

    De eilandengroep bestaat uit de volgende hoofdeilanden:
  • Barbados
    Barbados is een eilandstaat aan de meest oostelijke kant van het Caribisch gebied. De ministaat heeft een totale oppervlakte van 430 km². Het bestaat uit een enkel eiland, dat tot de Bovenwindse Eilanden van de Kleine Antillen behoort. Het wordt ook wel Little England of Bimshire genoemd.

    Barbados is het meest oostelijk gelegen eiland van de Antillen; het ligt ongeveer 175 kilometer ten oosten van Saint Vincent. Aan de zuid- en de westkust liggen veel stranden met fijn zand en koraalriffen. Er heerst een tropisch klimaat met een gemiddelde temperatuur van 26 °C en overvloedige neerslag, vooral in het binnenland. Het regenseizoen duurt van juni tot november. Orkanen zijn in het gebied talrijk, maar door de zuidoostelijke ligging blijft Barbados vaak buiten schot.
  • Bermuda
    Bermuda is een overzees gebiedsdeel onder soevereiniteit van het Verenigd Koninkrijk, gelegen in de Atlantische Oceaan, zo'n duizend kilometer van de oostkust van de Verenigde Staten. Het is de oudste nog bestaande kolonie van het Verenigd Koninkrijk. De hoofdstad is Hamilton. Bermuda is onder andere bekend door de Bermudadriehoek, de Bermudashorts en als belastingparadijs. De eilanden worden in oude juridische documenten ook wel de Bermuda's of Somers Isles genoemd.

    In 1505 kwam de Spaanse ontdekkingsreiziger Juan de Bermúdez langs de eilanden. Hij was waarschijnlijk de eerste Europeaan die ze zag en naar hem zijn ze ook vernoemd. Rond 1543 zou een Portugees schip schipbreuk lijden op Bermuda. Waarschijnlijk zijn er ooit varkens losgelaten op de eilanden om als voedsel voor latere expedities te dienen.
  • Britse Maagdeneilanden
    De Britse Maagdeneilanden (Engels: British Virgin Islands) zijn een eilandengroep die deel uitmaakt van de Antillen in het Caraïbisch gebied. De eilandengroep bestaat uit meer dan vijftig eilanden. De hoofdstad is Road Town en in 2010 woonden er 28.054 mensen. De Britse Maagdeneilanden maken deel uit van de Britse overzeese gebieden. Nederlands onderzoek toont aan dat de Britse Maagdeneilanden het grootste belastingparadijs ter wereld zijn. De vier belangrijkste eilanden zijn Tortola, Virgin Gorda, Anegada, en Jost Van Dyke.

    Rond 300 v.Chr arriveerden de Ciboney inheemsen uit Venezuela op Tortola. Rond 200 n.Chr werd het eiland veroverd door de Arowakken. In de 14e eeuw werd het veroverd door de Cariben die de Arowakken tot slaaf maakten. In 1493 werd het eiland ontdekt door Christoffel Columbus en vernoemd naar Ursula en haar 11.000 maagden. De eilanden werden verschillende keren bezocht door de Spanjaarden en de Britten, maar werden niet gekoloniseerd, en waren bijna onbewoond.
  • Caribisch Nederland
    Caribisch Nederland is de benaming gehanteerd door de Rijksoverheid voor de Nederlandse eilanden Bonaire, Sint Eustatius en Saba in de Caribische Zee, die sinds 10 oktober 2010 als drie afzonderlijke openbare lichamen, de Caribische openbare lichamen, deel van Nederland zijn. Tot die datum waren de eilanden eilandgebieden van de Nederlandse Antillen, een voormalig land binnen het Koninkrijk der Nederlanden. De wijziging was een onderdeel van de staatkundige hervormingen binnen het Koninkrijk der Nederlanden.

    Deze eilanden staan ook bekend als BES-eilanden. De afkorting BES verwijst naar de eerste letters van de namen van de eilanden. Sint Eustatius wordt lokaal en internationaal aangeduid als Statia.
  • El Salvador
    El Salvador (uitspraak /el salva/ dor /), officieel de Republiek El Salvador (Spaans: República de El Salvador), is een land in Centraal-Amerika. Het grenst aan Guatemala, Honduras en de Stille Oceaan. De hoofdstad is San Salvador (uitspraak /san salva/ dor /).

    In 1525 werd het gebied, bewoond door Pipil-indianen, door Pedro de Alvarado voor Spanje onderworpen. El Salvador maakte na het wegvallen van het Spaanse gezag (1821) deel uit van Mexico. In 1823 scheidden de Verenigde Staten van Centraal-Amerika, waarbinnen El Salvador een deelstaat vormde, zich af van Mexico. De Verenigde Staten van Centraal-Amerika vielen uiteen in 1839 en El Salvador werd een onafhankelijke republiek.
  • Haïti
    Haïti, officieel de Republiek Haïti (Frans: République d'Haïti, Kreyòl: Repiblik Ayiti), is een republiek op het westelijke deel van het eiland Hispaniola in de Caraïbische Zee. Het land omvat tevens een aantal kleinere eilanden, waarvan Île de la Gonâve, Île de la Tortue en Île à Vache de grootste zijn. Haïti ligt oostelijk van Cuba en grenst in het oosten over 275 kilometer aan de Dominicaanse Republiek. Het land heeft een oppervlakte van 27.750 km² en een inwonertal van. De hoofdstad is Port-au-Prince.

    Na een periode als Spaanse en later als Franse kolonie, werd Haïti onafhankelijk in 1804, na de Haïtiaanse Revolutie (de enige succesvolle slavenopstand in de geschiedenis ), geïnspireerd door de idealen van de Franse Revolutie die woedde in het moederland. Haïti was daarmee het eerste onafhankelijke land in Latijns-Amerika en het eerste postkoloniale zwarte land ter wereld.
  • Panama
    De Republiek Panama (Spaans: República de Panamá) is een land op de grens van Centraal-Amerika en Zuid-Amerika dat grenst aan Costa Rica en Colombia. Panama is vooral bekend door het Panamakanaal, dat de doorsteek mogelijk maakt tussen de Atlantische Oceaan en de Grote Oceaan.

    In het Spaans wordt de naam Panamá uitgesproken met de klemtoon op de laatste lettergreep. In het Nederlands wordt doorgaans de eerste lettergreep beklemtoond.
  • Turks- en Caicoseilanden
    De Turks- en Caicoseilanden (Engels: Turks and Caicos Islands) zijn twee eilandengroepen ten noorden van het eiland Hispaniola en ten zuidoosten van de Bahama's. De eilanden liggen op de route die vele tropische wervelstormen volgen.

    De eilandengroep is vernoemd naar de Melocactus (Engelse bijnaam: Turk's-cap cactus) en een verbastering van de term caya hico dat in de Taínotaal eilandensliert betekent.
  • Verenigde Staten
    De Verenigde Staten, officieel de Verenigde Staten van Amerika, afgekort VS (Engels: United States of America, afgekort als USA of US), vaak (totum pro parte) Amerika (America) genoemd, is een federatie van 50 staten en het District of Columbia, grotendeels in Noord-Amerika gelegen. De Verenigde Staten is met ruim 332 miljoen inwoners (2020) het op twee na grootste land ter wereld in bevolking, na de Volksrepubliek China en India. Tevens is het het op twee na grootste land in oppervlakte, na Rusland en Canada.

    De VS wordt in het noorden begrensd door Canada en in het zuiden door Mexico. De westkust wordt gevormd door de Grote of Stille Oceaan terwijl de Atlantische Oceaan ten oosten en de Golf van Mexico ten zuiden van het land liggen. De zeegrens met Rusland loopt tussen de Diomedeseilanden: Groot-Diomede (in Rusland) en Klein-Diomede (in Alaska). De twee eilanden liggen maar enkele kilometers van elkaar verwijderd. Alaska heeft zijn noordgrens aan de Noordelijke IJszee. Verschillende eilanden en eilandgebieden in de Caraïbische Zee en de Grote Oceaan, waaronder Puerto Rico en Guam, behoren eveneens tot de VS. Washington D.C. is de hoofdstad en het politieke centrum, New York is de grootste stad en het economisch centrum.
  • Amerikaans-Samoa
    Amerikaans-Samoa (Engels: American Samoa, uitgesproken als /əˈmɛrɪkən səˈmoʊə/), ook wel Oost-Samoa genoemd, is een unincorporated territory van de Verenigde Staten in de Zuidelijke Grote Oceaan, dat het oostelijke deel van de Samoa-eilanden omvat. Samoa was al bewoond rond 1000 v.Chr. en werd bereikt door Europese verkenners in de 18e eeuw. De internationale rivaliteit over deze eilanden werd opgelost in 1899 toen Duitsland en de Verenigde Staten de Samoaanse archipel verdeelden. De VS bestuurden vanaf toen een kleinere groep oostelijke eilanden met de haven van Pago Pago. De westelijke eilanden vormen nu de onafhankelijke staat Samoa.

    Amerikaans-Samoa is al ongeveer 3000 jaar bewoond. De eerste nederzetting werd waarschijnlijk gesticht in 1000 v.Chr. De geschiedenis van de Oost-Samoaanse eilanden (nu Amerikaans-Samoa) is onlosmakelijk verbonden met die van de West-Samoaanse eilanden. (nu soeverein Samoa). De geschiedenis van Manu'a-eilanden, een eilandengroep die deel uitmaakt van Amerikaans-Samoa en die bestuurd werden door de Tui Manu'a dynastieën, gaat ver terug, en is verbonden met de geschiedenis van Fiji, Tonga en de Cookeilanden, Tokelau en verschillende andere eilandengroepen in de Stille Oceaan, die allemaal onder Manu'aanse heerschappij zijn geweest. Tu'i Manu'a van Manu'a overheersten een groot deel van de Stille Oceaan, met inbegrip van Tonga
  • Amerikaanse Kleinere Afgelegen Eilanden
    De Amerikaanse Kleinere Afgelegen Eilanden (Engels: United States Minor Outlying Islands) zijn negen door de Verenigde Staten geannexeerde eilanden, waarvan er acht gelegen zijn in de Grote Oceaan, en een eiland, Navassa, in de Caribische Zee ligt.

    De eilanden hadden gemeen dat ze alle rijk aan guano waren. Nu is ongeveer 70% van de eilanden natuurreservaat. De eilanden worden beheerd door een plaatselijke directeur van de United States Fish and Wildlife Service. De enige bewoners zijn tijdelijk gestationeerde onderzoekers en militair personeel, in totaal zo'n 300 personen, waarvan de meerderheid leeft op het atol Johnston en een kleinere groep op Wake.
  • Guam
    Guam (Chamorro: Guåhan) is een Oceanisch eiland, onderdeel van de regio Micronesië. Het eiland vormt een afzonderlijk territorium van de Verenigde Staten en is niet onafhankelijk. De hoofdstad is Hagåtña. Inwoners van Guam zijn automatisch Amerikaans staatsburger bij geboorte.

    Guam bevindt zich in de Grote Oceaan ten noorden van de Carolinen en ten zuiden van de Noordelijke Marianen. Het is het zuidelijkste eiland van de Marianen. Op Guam wordt Chamorro gesproken en in mindere mate ook Engels.
  • Marshalleilanden
    De Marshalleilanden (Marshallees: Aolepān Aorōkin M̧ajeļ, Engels: Republic of the Marshall Islands), officieel de Republiek der Marshalleilanden, zijn een eilandengroep en sinds 1986 een onafhankelijke staat in de Stille Oceaan ten noorden van Nauru en Kiribati, ten oosten van Micronesia en ten zuiden van het eiland Wake.

    De eilanden zijn vernoemd naar de Britse ontdekkingsreiziger-kapitein John Marshall, die er in 1788 voet aan wal zette.
  • Micronesië
    Micronesië of Micronesia, officieel de Federale Staten van Micronesië (Engels: Federated States of Micronesia), is een land in het werelddeel Oceanië, dat geassocieerd is met de Verenigde Staten. Het land ligt in de Grote Oceaan en is een onderdeel van de regio Micronesië. Micronesië beslaat het centrale en oostelijke deel van de eilandengroep de Carolinen, in het westelijk deel van deze groep ligt het land Palau.

    Ten noorden van Micronesië liggen Guam en de Noordelijke Marianen, ten noordoosten de Marshalleilanden, ten zuidoosten Kiribati en Nauru, ten zuiden Papoea-Nieuw-Guinea, ten zuidwesten Indonesië en ten westen ligt Palau.
  • Noordelijke Marianen
    De Noordelijke Marianen (Engels: Northern Mariana Islands), officieel het Gemenebest van de Noordelijke Marianen (Engels: Commonwealth of the Northern Mariana Islands), zijn een Oceanische eilandengroep, onderdeel van de regio Micronesië. De Noordelijke Marianen (= 14 eilanden) bevinden zich in de Grote Oceaan ten noorden van het eiland Guam en ten zuiden van de Japanse Bonin- en Vulkaan-eilanden. De Noordelijke Marianen vormen het centrale en noordelijke deel van de Marianen; het zuidelijkste eiland is Guam, dat een apart territorium is.

    De eilanden waren eerst een onderdeel van Spanje, maar Spanje moest in 1898 na de Spaans-Amerikaanse Oorlog het eiland Guam afstaan aan de Verenigde Staten (zie: Verdrag van Parijs). In 1899 verkocht Spanje de overige, meer noordelijk gelegen, Marianeneilanden aan het Duitse Rijk in het Duits-Spaans Verdrag van 12 februari 1899. De eilanden werden bestuurd vanuit de kolonie Duits Nieuw-Guinea.
  • Oost-Timor
    De Democratische Republiek Oost-Timor of Timor-Leste (Tetun: Timór Lorosa'e; Portugees: Timor-Leste) is een land in Zuidoost-Azië of, afhankelijk van de definitie, in Oceanië. Het land bestaat uit de oostelijke helft van het eiland Timor, de eilanden Atauro en Jaco, en Oecusse, een politieke exclave van Oost-Timor, aan de westelijke zijde van het eiland, omsloten door West-Timor. West-Timor behoort tot Indonesië.

    Vóór de erkenning van onafhankelijkheid op 20 mei 2002 was Oost-Timor 24 jaar lang met harde hand bezet door Indonesië. Toen Oost-Timor in 2002 lid werd van de Verenigde Naties, koos het voor zijn Portugese naam Timor-Leste.
  • Palau
    Palau of Belau (Palaus: Belau), voluit de Republiek Palau (Palaus: Beluu ęr a Belau, Engels; Republic of Palau) is een land in Oceanië, dat geassocieerd is met de Verenigde Staten. De staat ligt in de Grote Oceaan en maakt deel uit van de regio Micronesië. Palau beslaat het uiterst westelijke deel van de eilandengroep de Carolinen; het centrale en oostelijke deel van deze groep wordt ingenomen door het land Micronesia. Palau telt 21.000 inwoners, verspreid over 340 eilanden. Sinds 1994 is het een onafhankelijke republiek.

    De grootste plaats van het land is Koror, dat tot 7 oktober 2006 tevens de hoofdstad was. Op deze datum werd Ngerulmud op Babeldaob de nieuwe hoofdstad, omdat de hoofdstad volgens de grondwet op het grootste eiland van de archipel moest liggen.