Noord-Samisch
Het Noord-Samisch (Davvisámegiella) wordt door de meeste Samisch-sprekers gesproken, ongeveer 15.000 tot 25.000 mensen en vooral in het uiterste noorden van Noorwegen, Zweden en Finland. De taal wordt officieel als minderheidstaal erkend in de gemeenten: Karasjok, Kautokeino, Nesseby, Porsanger, Tana en Kåfjord in Noorwegen, Arjeplog, Gällivare, Jokkmokk en Kiruna in Zweden en Enontekiö, Inari, Sodankylä en Utsjoki in Finland. De gemeente Kautokeino staat bekend als centrum van het Noord-Samisch.
In 1979 werd de Samische spelling en het alfabet vastgelegd en werd in 1985 als laatste gewijzigd. De taal wordt in het Latijns alfabet geschreven en heeft 29 letters:
A/a Á/á B/b C/c Č/č D/d Đ/đ E/e F/f G/g H/h I/i J/j K/k L/l M/m N/n Ŋ/ŋ O/o P/p R/r S/s Š/š T/t Ŧ/ŧ U/u V/v Z/z Ž/ž
In 1979 werd de Samische spelling en het alfabet vastgelegd en werd in 1985 als laatste gewijzigd. De taal wordt in het Latijns alfabet geschreven en heeft 29 letters:
A/a Á/á B/b C/c Č/č D/d Đ/đ E/e F/f G/g H/h I/i J/j K/k L/l M/m N/n Ŋ/ŋ O/o P/p R/r S/s Š/š T/t Ŧ/ŧ U/u V/v Z/z Ž/ž
Land (geografie)
-
Noorwegen
Noorwegen, officieel het Koninkrijk Noorwegen (Noors: Kongeriket Norge (Bokmål), Kongeriket Noreg (Nynorsk); Noord-Samisch: Norgga gonagasriika; Lule-Samisch: Vuona gånågisrijkka; Zuid-Samisch: Nöörjen gånkarijhke), is een land in Noord-Europa. Noorwegen ligt op het westelijk deel van het Scandinavisch Schiereiland en grenst aan Zweden, Finland en Rusland. Het Verenigd Koninkrijk en de Faeröer liggen ten westen aan de andere kant van de Noordzee en Denemarken ligt ten zuiden aan de overzijde van het Skagerrak. Ook de noordelijke eilandengroep Spitsbergen is deel van het Noorse koninkrijk. De Antarctische gebieden Bouvet, Peter I-eiland en Koningin Maudland vallen onder Noors bestuur, maar horen niet tot het koninkrijk.
Noorwegen heeft een oppervlakte van 385.207 km² (inclusief Spitsbergen). Door het relatief lage inwonertal van ongeveer 5 miljoen bedraagt de bevolkingsdichtheid circa 13 per km² (exclusief Spitsbergen: 16 per km²) en is Noorwegen na IJsland en Kazachstan het dunstbevolkte land van Europa. Grote delen van het land worden gedomineerd door natuur; bossen, fjorden, gletsjers en meren zijn kenmerkend voor het Noorse landschap. -
Zweden
Zweden, officieel het Koninkrijk Zweden (Zweeds: Konungariket Sverige; Noord-Samisch: Ruoŧŧa Gonagasriika), is een Scandinavisch land in Noord-Europa. Zweden grenst aan Noorwegen in het westen en noorden, aan Finland in het noorden en oosten, aan de Botnische Golf en Oostzee in het noorden, midden en zuidoosten en verder aan het Skagerrak en het Kattegat in het zuidwesten. Sinds 2000 toen de Oresundbrug werd geopend is er ook een directe verbinding met Denemarken. In de Oostzee liggen de eilanden Öland en Gotland die ook tot Zweden behoren. De hoofdstad en tevens grootste stad is Stockholm.
Het land heeft een oppervlakte van 450.295 km² en inwoners. Met een bevolkingsdichtheid van is Zweden het op vier na dunstbevolkte land in Europa (na Noorwegen, Finland, Kazachstan en IJsland). Het is ongeveer elf keer groter in landoppervlakte dan Nederland (met ruim 7.000.000 inwoners meer) en ongeveer vijftien keer groter dan België (met ruim 1.500.000 inwoners meer). Met 82% vormen de Zweden de grootste bevolkingsgroep van het land.