Mapa - Abu Simbel

Abu Simbel (arab. أبو سمبل, Abu Sumbul) – stanowisko archeologiczne w południowym Egipcie, w muhafazie Asuan, obejmujące kompleks dwóch świątyń zbudowanych w latach 1264–1244 p.n.e. (bądź 1244–1224 p.n.e.), za rządów faraona Ramzesa II. Świątynie wydrążone zostały w skale, nad zachodnim brzegiem Nilu, w Nubii Dolnej, około 300 km na południe od Asuanu. Miały one ukazywać potęgę starożytnego Egiptu przybyszom z Nubii. Świątynie zostały odkryte w 1813 roku przez szwajcarskiego podróżnika Johanna Ludwiga Burckhardta, a w roku 1817 odkopane z piasków i zbadane przez Giovanniego Battistę Belzoniego.

W latach 60. XX wieku budowa na Nilu Wysokiej Tamy Asuańskiej zagroziła całkowitym zalaniem budowli. W latach 1964–1968 międzynarodowym wysiłkiem pod auspicjami UNESCO przeprowadzona została operacja przeniesienia budowli ponad lustro wody powstałego w rezultacie budowy tamy Jeziora Nasera, gdzie świątynie znajdują się obecnie. Wydarzenie to było jednym z głównych motywów wydania w 1972 roku Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego, ustanawiającej listę światowego dziedzictwa UNESCO. Świątynie w Abu Simbel wpisane zostały na tę listę w 1979 roku.

Wielka Świątynia w Abu Simbel została poświęcona bogom słońca Amonowi-Re i Re-Horachte oraz bogu sztuki i rzemiosł Ptahowi. Tworzyła ona rozległy kompleks, wchodzący nawet 56 m w głąb skały. Jej wejścia strzegą cztery olbrzymie posągi Ramzesa II. Kolosy o wysokości 20 m, podpierające ścianę fasady, świadczą o potędze króla. Między nogami tych posągów znajdują się kolejne, tym razem członków rodziny Ramzesa II: jego matki Tuji, żony Nefertari oraz jego synów i córek.

Wykonane wewnątrz pierwszej komnaty dekoracje to reliefy upamiętniające walki Ramzesa II w bitwie pod Kadesz. Znajdują się tam również wizerunki bóstw, którym poświęcono świątynię oraz samego Ramzesa II.

Dwa razy w roku, pierwotnie 19 lutego i 21 października, wschodzące słońce oświetlało wizerunek Amona-Ra i Ramzesa II, po chwili także Re-Horachte. Jedynie wizerunek Ptaha nigdy nie jest oświetlony promieniami słońca. Po przeniesieniu świątyni udało się zachować to zjawisko, choć przesunięte o jeden dzień.