Prefektura Okinawa (Okinawa)
Kultura wysp Riukiu wyrosła na styku kultur Japonii, Chin i południowo-wschodniej Azji. Pod względem etnicznym, kulturowym i językowym mieszkańcy Riukiu są blisko spokrewnieni z Japończykami, niemniej już od wczesnych wieków podążali odrębną drogą rozwoju.
Początki państwowości Riukiu sięgają XII wieku, kiedy na Okinawie wyłoniła się klasa lokalnych władców aji. Proces konsolidacji władzy przez najsilniejszych aji doprowadził do powstania trzech państw na wyspie Okinawa, znanych później jako królestwa Nanzan, Chūzan i Hokuzan (dosł. Królestwa Południowej, Środkowej i Północnej Góry). Królestwo Chūzan podbiło swych sąsiadów na początku XV wieku, aby następnie rozciągnąć władzę na pozostałe wyspy Riukiu. W okresie największej świetności Królestwo Riukiu rozpościerało się od wysp Amami na północy, po wyspy Yaeyama (Ishigaki, Iriomote Yonaguni i in.) na południowym zachodzie.
Niewiele wiadomo na temat wczesnych władców Riukiu. Podług legend założycielem królestwa był Shunten, syn japońskiego wojownika Tametomo Minamoto, którego zawierucha wojenna wygnała z Japonii na Okinawę w 1165 roku. Pierwszym władcą, którego istnienie zostało jednoznacznie potwierdzone w chińskich kronikach, był Satto (lata panowania: 1355–1395). W 1405 roku władzę w królestwie Chūzan przejął książę Shishō, który wraz ze swym synem Hashim pokonał konkurentów z Hokuzanu (1416) i Nanzanu (1429) i zjednoczył Okinawę. Shishō dał początek tzw. Pierwszej Dynastii Shō. W 1468 roku niejaki Kanemaru, były minister na dworze zmarłego właśnie króla Shō o imieniu Toku, wzniecił rebelię i przepędził rodzinę Shō z zamku Shuri, sam ustanawiając się królem. Kanemaru przybrał imię Shō En, dając tym samym początek Drugiej Dynastii Shō, która rządziła aż do upadku królestwa w 1879 roku.
W 1372 roku na Riukiu przybyła misja od chińskiego cesarza Hongwu, wzywającego władcę Chūzan do uznania Chin za suzerena. Król Satto bez wahania spełnił żądania Chin, wysyłając następnego roku misję do Nankinu. Tym samym królestwo Riukiu stało się częścią sinocentrycznego systemu trybutarno-handlowego. Odtąd każdy nowy król występował do dworu chińskiego o nadanie mu inwestytury, która legitymowała jego prawa do tronu (królowie Shō Shishō i Shō En, którzy zdobyli tron na drodze zamachu stanu, skłamali przed dworem cesarskim, podając się za prawowitych potomków swoich poprzedników). Zwierzchnictwo Chin miało charakter czysto symboliczny, zaś cesarz nigdy nie ingerował w wewnętrzne sprawy królestwa. W zamian za uznanie jego zwierzchnictwa Riukiuańczycy uzyskali prawo do handlu z Chinami. Na podobnych warunkach stosunki z Chinami utrzymywały m.in. Korea, Annam i Tybet.
Kontakty z Chinami zaowocowały napływem chińskiej kultury. W wiosce Kume nieopodal portu w Naha osiedliła się niewielka społeczność zamorskich Chińczyków z Fujian, którzy szybko awansowali w hierarchii społecznej, piastując wysokie stanowiska w administracji państwa, oraz nadzorując handel zamorski. Królestwo zaczęło regularnie wysyłać studentów na studia do Pekinu.
Z drugiej strony królestwo otworzyło się na kontakty z Japonią, skąd przyjęło m.in. buddyzm oraz japońskie pismo sylabiczne kana. Jeśli język chiński stał się językiem dyplomacji, tak japoński został zaadaptowany na potrzeby administracji państwa. Klasztory buddyjskie stały się drugim miejscem docelowym riukiuańskich studentów.
Królestwo urosło w potęgę dzięki handlowi zamorskiemu. Przynależność do chińskiego systemu trybutarnego stanowiło niejako legitymację handlową, otwierającą porty w wielu krajach Azji. Riukiuańczycy kursowali pomiędzy Japonią, Koreą, Chinami, Wietnamem, Syjamem, Filipinami, Malakką i Palembangiem, stając się ważnym pośrednikiem handlowym.
Okres największej świetności Riukiu przypadł na lata panowania króla Shō Shin (1477–1526). Shō Shin zorganizował sprawny aparat administracji, który rozciągnął na wszystkie tereny królestwa. Książętom aji nakazał opuścić swe włości i osiąść u jego boku w stolicy Shuri, przyznając im w zamian lukratywne stanowiska oraz prawa do czerpania określonych zysków z ich posiadłości. Tym samym osłabił opozycję i zlikwidował zagrożenie rebelii na prowincji. Za czasów Shō Shina handel zamorski kwitł jak nigdy dotąd i nigdy później. Lata jego panowania są zwane „złotym okresem”.
Na początku XVI wieku Riukiuańczycy zaczęli wycofywać się z handlu zamorskiego. Złożyło się na to kilka przyczyn. W 1511 roku Malakkę zajęli Portugalczycy, z którymi Riukiuańczycy z nieznanych powodów nie chcieli ryzykować kontaktów. Z kolei pływanie do Japonii i Korei zrobiło się zbyt niebezpieczne ze względu na piratów wakō, którzy nagminnie łupili riukiuańskie statki na japońskich wodach. Pojawiła się także poważna konkurencja ze strony chińskich kupców, odkąd dwór w Pekinie zniósł obowiązujący ich zakaz handlu zamorskiego. Ostatecznie Riukiuańczycy ograniczyli handel tylko do Chin.
Mapa - Prefektura Okinawa (Okinawa)
Mapa
Kraj (państwo) - Japonia
Waluta / Język (mowa)
ISO | Waluta | Symbol | Cyfry znaczące |
---|---|---|---|
JPY | Jen (Japanese yen) | ¥ | 0 |
ISO | Język (mowa) |
---|---|
JA | Język japoński (Japanese language) |