Mapa - Szafuza (kanton) (Kanton Schaffhausen)

Szafuza (niem. Schaffhausen) – kanton w północnej Szwajcarii. Jego stolicą jest Szafuza.

Kanton Szafuzy jest najbardziej na północ wysuniętą częścią Szwajcarii. Poza fragmentem miasteczka Stein am Rhein (Vor der Brugg) i fragmentem nabrzeża przy elektrowni wodnej w Szafuzie leży na prawym brzegu Renu i jest otoczony głównie przez terytorium Niemiec (Badenia-Wirtembergia). Kanton jest jednym z mniejszych w Szwajcarii zarówno pod względem powierzchni (298 km², 7. od końca), jak i ludności (77 tys. msk., 8. od końca). Długość granic wynosi 185,4 km, w tym 151,8 km z Niemcami, 23,2 km z kantonem Zurychu i 10,4 km z kantonem Turgowii. Dodatkowo w środkowej części kantonu, nad Renem znajduje się niemiecka eksklawa – Büsingen am Hochrhein.

Kanton składa się z trzech części – największej, środkowej, na terenie której leży stolica i największe miasto kantonu Szafuza, położonej na wschód eksklawy określanej mianem „górnej części” (Oberer Kantonsteil) położonej u wypływu Renu z Jeziora Bodeńskiego, na terenie której leży miasteczko Stein am Rhein i położonej na południe najmniejszej „dolnej części” (Unterer Kantonsteil).

Mający charakter wyżyny i gór niskich zalesiony masyw Randeln będący wysuniętą na wschód częścią gór Jury dominuje w krajobrazie regionu. We wschodniej części kantonu znajduje się wysoczyzna Reiat, zaś w południowej fragment równiny Klettgau. Najniższy punkt terytorium znajduje się nad Renem w miejscowości Buchberg (344 m n.p.m.), zaś najwyższym jest Hagen wyniesiony 912 m n.p.m. na którym znajduje się wieża widokowa.

Kanton rozciąga się wzdłuż prawego brzegu górnego Renu od jego wypływu z jez. Bodeńskiego. W jego ciągu, na granicy z kantonem Zurychu znajduje się największy w Europie wodospad Rheinfall. Przez region przepływa kilka niewielkich dopływów Renu, z których największym jest Wutach. Na Renie znajdują się dwie elektrownie wodne (w Szafuzie i Neuhausen am Rheinfall).

Klimat Szafuzy jest umiarkowany, cechuje się wpływami pobliskich masywów alpejskich, Schwarzwaldu i Jury. Średni roczny opad wynosi 863 mm, a nasłonecznienie wynosi 1345 godzin na rok. Dobre warunki geograficzne (wystawione na południe stoki) i klimatyczne sprawiły, że jest to drugi pod względem wielkości obszar winiarski niemieckojęzycznej części Szwajcarii.