Mapa - Wolverhampton

Wolverhampton – miasto i dystrykt (ang. unitary authority) w hrabstwie West Midlands w Anglii. Miasto leży na północny zachód od Birmingham i jest drugim co do wielkości w konurbacji West Midlands. W 2011 roku dystrykt liczył 249 470 mieszkańców. Zachodnie dzielnice miasta, jak Bilston czy Heath Town leżą w okręgu tradycyjnie nazywanym Black Country. Miasto położone jest na Płaskowyżu Midland, na średniej wysokości 120 m n.p.m. Przez miasto nie przepływają duże rzeki, jednakże swoje źródła mają tu Penk River, River Tame oraz Smestow Brook, dopływ River Stour. Oznacza to, że miasto leży na granicy jednego z największych angielskich działów wodnych.

Powszechnie uważa się, że miasto zostało nazwane na cześć Lady Wulfruny, która założyła je w 985 r. Nazwa pochodzi od Anglo-Saskiego Wulfrūnehēantūnco oznaczającego „najważniejsza zagroda lub farma”. Nazwa miasta jest często skracana do „W-ton” lub „Wolves”, a przez wielu mieszkańców także do „Wolvo”.

Początkowo, miasto rozwijało się jako miejscowość targowa, specjalizująca się w handlu wełną. Po rewolucji przemysłowej, miasto stało się jednym z ważniejszych centrów przemysłowych: wydobywczego (węgiel kamienny, wapień i rudy żelaza) i produkcyjnego (stal, zamki, motocykle i samochody – tu powstał pierwszy na świecie pojazd, który zdobył lądowy rekord prędkości (ponad 320 km/h). Najważniejszymi sektorami przemysłowymi w mieście są inżynieria i usługi.

Wolverhampton, a raczej obszar leżący pomiędzy Tettenhall i Wednesfield, uważany jest za miejsce decydującej bitwy pomiędzy Sasami a Duńczykami w 963 r. Wolverhampton jest wspomniana w Domesday Book (1086) jako Hantone. W czasach saksońskich istniał w mieście klasztor, założony przez Lady Wulfrune i uświęcony w 994 r., któremu Lady przeznaczyła tereny dzisiejszego Upper Arley w Worcestershire, Bilston, Willenhall, Wednesfield Park, Pelsall, Ogley Hay koło Brownhills, Hilton koło Wall, Hatherton, Kinvaston, Hilton koło W-ton oraz Featherstone. Obszar ten został pierwszą „diecezją” dla wybudowanego w 1425 r. Kościoła Św. Piotra (St. Peter’s Church). Pomnik Lady Wulfruny, wyrzeźbiony przez Sir Charlesa Wheelera, stoi na schodach przed głównym wejściem do kościoła, od strony Civic Hallu.

Do XIII wieku, miasto rozwijało się i słynęło z udziału w handlu wełną. Fakt ten można zaobserwować do dziś, gdyż w herbie miasta znajduje się worek wełny (Woolpack) oraz w nazwach uliczek w centrum: Blossom’s Fold, Farmers Fold czy Victoria Fold. (ang. fold = owczarnia).

Z początkiem XVI wieku zaczął zmieniać się charakter miasta, zaczęło ono przekształcać się w centrum przemysłu metalurgicznego, swoje siedziby założyły tu firmy produkujące klucze i zamki do drzwi, a także zakłady przetwarzające żelazo i mosiądz. W 1512 r., Sir Stephen Jenyns, były burmistrz Londynu, pochodzący z Wolverhampton, założył Wolverhampton Grammar School, która jest jedną z najstarszych działających szkół w Wielkiej Brytanii. W wieku XIX, południowo-wschodnie dzielnice weszły w obręb tzw. Black Country, nazwanego tak z powodu zanieczyszczeń przemysłowych, które pokryły ten teren czarną sadzą. W okresie wiktoriańskim, Wolverhampton wzbogaciło się, w znacznej mierze dzięki rozwojowi przemysłu opartego na węglu kamiennym i żelazie, surowców, których bogate pokłady występowały na terenie miasta. Pozostałościami tego okresu są domy w okolicy, do których należą Wighwick Manor czy też The Mount (oba zbudowane przez rodzinę Mander) oraz Tettenhall Towers. W 1866 r. wykonano pomnik ku czci Księcia Alberta. Podczas jego odsłonięcia była obecna królowa Wiktoria, dla której było to pierwsze publiczne wystąpienie od śmierci małżonka. W uznaniu dla miasta, królowa nadała tytuł szlachecki ówczesnemu, dziesiątemu, burmistrzowi Wolverhampton, przemysłowcowi Johnowi Morrisowi. Market Square, pierwotnie nazywany High Green, został przemianowany na Queen Square, jako podziękowanie za wizytę królowej. Statua księcia, zastąpiła stojące tam od 1855 r. rosyjskie działo, zdobyte pod Sewastopolem i do dziś stoi na Queen Square. Przy tym samym placu znajdują się, pierwsze w Anglii automatyczne światła sygnalizacji drogowej, zainstalowane w 1927 r. Obecnie w tym miejscu znajdują się nowoczesne światła, ale ich słupki są pomalowane na biało-czarno, tak jak był to w przypadku oryginalnych z końca lat dwudziestych. W 1837 r. do miasta dotarła kolej, z pierwszą stacją ulokowaną w obrębie dzisiejszego Heath Town. Stacja ta została zburzona w 1965 r. Dziś teren ten tworzy rezerwat przyrody. W 1852 r. otwarto Wolverhampton High Street Station (obecny dworzec główny), lecz oryginalny budynek został zburzony (1965) i odbudowany w obecnej postaci. Wolverhampton St George’s (skrzyżowanie w centrum, przy którym znajduje się komisariat policji, M&S oraz klub Oceana) jest obecnie północnym, końcowym przystankiem dla Midland Metro. Wolverhampton było i do dziś pozostaje, nielicznym z miast w Anglii, obsługiwanym przez tramwaje. W 1923 r., na krótki czas, pojawiły się trolejbusy, na ten czas Wolverhampton posiadało największy na świecie tabor trolejbusowy.