Country
Algieria
Algieria (arab. الجزائر – trl. Al-Jazā’ir, trb. Al-Dżaza’ir), Algierska Republika Ludowo-Demokratyczna (arab. الجمهورية الجزائرية الديمقراطية الشعبية – trl. Al-Jumhūriyyah al-Jazā’iriyyah ad-Dīmuqrāţiyyah ash‑Sha‘biyyah, trb. Al-Dżumhurijja al-Dżaza'irijja ad-Dimukratijja asz-Szabijja) – 10. co do wielkości państwo świata (największe w Afryce), położone w Afryce północnej nad Morzem Śródziemnym. Członek Unii Afrykańskiej. Znaczną część obszaru Algierii zajmują wchodzące w skład Sahary pustynie oraz półpustynie.
Czad
Czad (fr. Tchad, arab. تشاد), oficjalnie Republika Czadu (fr. République du Tchad, arab. جمهوريّة تشاد, trb. Jumhuriyat Tashad) – państwo śródlądowe w środkowej Afryce. Graniczy od północy z Libią, od wschodu z Sudanem, od południa z Republiką Środkowoafrykańską, od południowego zachodu z Kamerunem i Nigerią, a od zachodu z Nigrem.
Na terytorium Czadu wyróżnić można trzy główne regiony geograficzne: na północy rozciąga się obszar pustynny, przechodzący w środkowej części kraju w suchą strefę Sahelu, południe kraju zajmuje natomiast żyzny obszar sawannowy. Jezioro Czad, od którego państwo wzięło swą nazwę, jest największym zbiornikiem wodnym w kraju i drugim pod względem wielkości w Afryce. Najwyższym punktem jest szczyt Emi Kussi w paśmie gór Tibesti, a Ndżamena (dawniej Fort-Lamy) jest stolicą i największym ośrodkiem miejskim kraju. W Czadzie mieszka ponad 200 rozmaitych wspólnot etnicznych i językowych. Językami urzędowymi są język arabski i język francuski. Większość mieszkańców wyznaje islam i chrześcijaństwo, na południu praktykowane są również religie animistyczne.
Dżibuti
Dżibuti (fr. Djibouti, arab. جيبوتي), Republika Dżibuti (fr. République de Djibouti, arab. جمهورية جيبوتي) – państwo we wschodniej Afryce, nad Zatoką Adeńską i cieśniną Bab al-Mandab. Graniczy z Somalią (a dokładniej z Somalilandem), Etiopią i Erytreą.
Dawne nazwy Dżibuti: Somali Francuskie, Francuskie Terytorium Afarów i Isów.
Erytrea
Erytrea, oficjalnie Państwo Erytrea (tigrinia ኤርትራ – Ertra, ሃግሬ ኤርትራ – Hagere Ertra; arab. إرتري – Iritrija, دولة إرتري – Daulat Iritrija) – państwo w Afryce Wschodniej, położone nad Morzem Czerwonym. Graniczy z Etiopią (912 km), Dżibuti (109 km) i Sudanem (605 km). Erytrea liczy 121,1 tys. km² powierzchni. W 2013 roku w Erytrei mieszkało 5,7 mln mieszkańców. Gęstość zaludnienia wynosi 47 osób na kilometr kwadratowy. W państwie obowiązują dwa języku urzędowe: arabski oraz tigrinia. W użyciu jest także język angielski. Stolicą Erytrei jest Asmara. W kraju obowiązuje waluta nakfa. Państwo dzieli się na sześć regionów. Kraj uzyskał niepodległość 24 marca 1993 roku.
Erytrea należy do Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej, Międzynarodowej Organizacji Pracy, Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju, Międzynarodowego Funduszu Walutowego, Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz Unii Afrykańskiej.
Komory
Komory (arabski: جزر القمر, Juzur al-Qumur) oficjalnie Związek Komorów (fr. Union des Comores, arabski: الاتحاد القمري, al-Ittiḥād al-Qumurī / Qamarī) – wyspiarskie państwo w północnej części Kanału Mozambickiego, zlokalizowane na archipelagu Komorów, pomiędzy północną częścią Madagaskaru a północno-wschodnią częścią Mozambiku. Najbliższymi państwami są Mozambik, Tanzania, Madagaskar oraz Seszele.
Jest to położony najdalej na południe członek Ligi Arabskiej. Komory są czwartym najmniejszym niepodległym państwem Afryki, zaś pod względem populacji zajmuje piąte miejsce od końca wśród państw niepodległych. Nazwa państwa pochodzi od arabskiego słowa القمر qamar (księżyc).
Libia
Libia (arab. ليبيا, trl. Lībiyā, trb. Libija), oficjalnie Państwo Libia (arab.
دولة ليبيا, trl.
Maroko
Maroko, Królestwo Marokańskie (arab.: المملكة المغربية, trb.: Al-Mamlaka al-Maghribijja; berb.: ⵜⴰⴳⵍⴷⵉⵜ ⵏ ⵍⵎⵖⵔⵉⴱ, trb.: Tagldit N Lmaġrib) – państwo położone w północno-zachodniej Afryce nad Oceanem Atlantyckim i Morzem Śródziemnym.
Stolicą państwa jest Rabat.
Mauretania
Mauretania (arab. موريتانيا, Muritanija), nazwa oficjalna Islamska Republika Mauretańska (arab. الجمهورية الإسلامية الموريتانية , Al-Dżumhurija al-Islamija al-Muritanija) – państwo w północno-zachodniej Afryce, nad Atlantykiem. Graniczy z Senegalem, Mali, Algierią i Saharą Zachodnią. Znaczną część kraju stanowią pustynne terytoria saharyjskie.
Mauretania jest republiką parlamentarną, z prawem stanowiącym kombinację prawa islamu i francuskiego prawa cywilnego. Według konstytucji uchwalonej w roku 1991 głową państwa i szefem rządu jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na 6-letnią kadencję. Władza ustawodawcza należy do 2-izbowego parlamentu: Zgromadzenia Narodowego (81 deputowanych z wyborów powszechnych na 5-letnią kadencję) i Senatu (56 senatorów z wyborów pośrednich na 6-letnią kadencję). Władzę wykonawczą sprawuje rząd z premierem powoływanym przez prezydenta. Partie polityczne to: Demokratyczno-Społeczna Partia Republikańska (założona w 1991), Mauretańska Partia na rzecz Odnowy (założona w 1991), Zgromadzenie na rzecz Demokracji i Jedności Narodowej (założona w 1991).
Sahara Zachodnia
Sahara Zachodnia (arab. الصحراء الغربية, trl. Aş-Şaḩrā’ al-Gharbiyyah, trb. As-Sahra al-Gharbijja) – dawna kolonia hiszpańska w północnej Afryce nad Oceanem Atlantyckim (jako Sahara Hiszpańska, wcześniej jako Hiszpańska Afryka Zachodnia), obecnie terytorium o nieustalonym statusie międzynarodowym.
W 1976 Front Polisario (wł. Ludowy Front Wyzwolenia As-Sakijja al-Hamra i Rio de Oro) proklamował tu niepodległe państwo o nazwie Sahara Zachodnia (oficjalnie Saharyjska Arabska Republika Demokratyczna, arab. الجمهورية العربية الصحراوية الديمقراطية, trl. Al-Jumhūriyyah al-‘Arabiyyah aş-Şaḩrāwiyyah ad-Dīmuqrāţiyyah, trb. Al-Dżumhurijja al-Arabijja as-Sahrawijja ad-Dimukratijja), które najczęściej określane jest mianem tzw. państwa nieuznawanego (uznawane jest tylko przez 50 państw), z drugiej strony Maroko traktuje obszar ten jak integralną część kraju, określając go mianem "prowincji południowych". Do dzisiaj nie zostały rozstrzygnięte spory o przynależności lub samodzielności tego terytorium. Obecnie jest to terytorium sporne pozostające w części pod faktyczną władzą Maroka, a w części pod władzą Saharyjskiej Arabskiej Republiki Demokratycznej. Sahara Zachodnia graniczy od północy z Marokiem, od północnego wschodu z Algierią, zaś od wschodu i południa z Mauretanią.
Somalia
Somalia (som. Soomaaliya; arab. الصومال, As-Sumal, Aş-Şūmāl), Federalna Republika Somalii (som. Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya; arab. جمهورية الصومال الفدرالية, trb. Jumhūrīyat aṣ-Ṣūmāl al-Fidirālīyah) – państwo w północno-wschodniej części Afryki położone na Półwyspie Somalijskim (zwanym „Rogiem Afryki”). Przylega do Oceanu Indyjskiego i Zatoki Adeńskiej. Na północnym zachodzie graniczy z Dżibuti, na zachodzie z Etiopią, zaś na południowym zachodzie z Kenią.
Od 1991 roku w Somalii trwa wojna domowa, obecnie kraj jest w stanie faktycznego rozpadu, a rząd kontroluje tylko niewielkie skrawki jego terytorium. W 2011 Somalia zajęła 1. miejsce (czwarty rok z rzędu) w rankingu państw o najtrudniejszych warunkach do życia. W lipcu 2011 na terenie Somalii ogłoszono stan klęski głodowej spowodowany długotrwałą suszą, plagami szarańczy, a także długoletnią wojną domową. W wyniku głodu zmarło już 12 tys. osób. Szacuje się, że w całym regionie tzw. „Rogu Afryki" (południowo-wschodnia Etiopia, Somalia, północna Kenia), blisko 12 mln ludzi jest zagrożonych głodem.
Sudan
Sudan, oficjalnie Republika Sudanu – państwo, położone w północno-wschodniej części Afryki nad Morzem Czerwonym. Do 9 lipca 2011 był największym państwem w Afryce. Po secesji południowej części spadł na trzecie miejsce, ustępując miejsca Algierii i Demokratycznej Republice Konga.
* Sudan graniczy z siedmioma państwami:
Tanzania
Tanzania, Zjednoczona Republika Tanzanii (suahili Jamhuri ya Muungano wa Tanzania) – państwo we wschodniej Afryce powstałe z połączenia dawnych kolonii brytyjskich: Tanganiki (do I wojny światowej niemieckiej) oraz brytyjskiego Zanzibaru, co symbolizowała nazwa utworzona z pierwszych sylab nazw obu krajów TAN+ZAN. W skład Tanzanii jako republiki federacyjnej weszła również wyspa Pemba położona blisko Zanzibaru. Stolicą Tanzanii jest Dodoma, do 1981 roku było nią Dar es Salaam (obecnie stolica administracyjna i siedziba rządu).
Republika Tanzanii od 1961 roku (jako Tanganika) jest członkiem brytyjskiej Wspólnoty Narodów. W wyborach powszechnych wybierany jest prezydent oraz członkowie jednoizbowego Zgromadzenia Narodowego (Bunge) na pięcioletnią kadencję. Prezydent powołuje premiera rządu oraz członków swojego gabinetu spośród parlamentarzystów. W liczącym 274 miejsc parlamencie, 37 miejsc zarezerwowanych jest dla kobiet, a 5 dla członków Izby Reprezentantów Zanzibaru. W wyborach z 14 grudnia 2005 dominującą pozycję w parlamencie zdobyła Partia Rewolucji zdobywając 70% poparcia w wyborach do Zgromadzenia Narodowego i 80% poparcia w wyborach prezydenckich.
Tunezja
Tunezja (Tunis, Republika Tunezyjska – Al-Dżumhurija at-Tunisija, ) – państwo leżące w północnej Afryce nad Morzem Śródziemnym.
Graniczy z Algierią i Libią.
Uganda
Uganda – państwo we wschodniej Afryce nad Jeziorem Wiktorii, o pow.
236 tys.
Zjednoczona Republika Arabska
Zjednoczona Republika Arabska (ZRA) – państwo powstałe 1 lutego 1958 roku z połączenia Egiptu i Syrii.
Istniało do 29 września 1961, gdy w Syrii doszło do przewrotu wojskowego, a proklamowany po nim rząd tymczasowy ogłosił zerwanie unii.
Arabia Saudyjska
Arabia Saudyjska (arab. السعودية As-Su’udijja), Królestwo Arabii Saudyjskiej (arab. المملكة العربيّة السّعوديّة Al-Mamlaka al-Arabijja as-Su’udijja) – państwo położone w zachodniej Azji, na Półwyspie Arabskim. Graniczy z Irakiem, Jordanią, Kuwejtem, Omanem, Katarem, Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi i Jemenem. Stolica znajduje się w Rijadzie. Arabia Saudyjska jest jednym z państw założycielskich Ligi Państw Arabskich. Ponadto Arabia Saudyjska należy do Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej, Międzynarodowej Organizacji Pracy, Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju, Międzynarodowego Funduszu Walutowego, Organizacji Arabskich Krajów Eksportujących Ropę Naftową, Organizacji Narodów Zjednoczonych, Rady Współpracy Zatoki Perskiej i Światowej Organizacji Handlu.
Ważniejszymi miastami w Arabii Saudyjskiej są: Rijad (5 188 286 mieszkańców), Dżudda (3 430 697 mieszkańców), Mekka (1 534 731 mieszkańców), Medyna (1 110 093 mieszkańców). Arabia Saudyjska graniczy z Jordanią (744 km), Irakiem (814 km), Kuwejtem (222 km), Katarem (60 km), Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi (457 km), Omanem (676 km) i Jemenem (1458 km). Arabia Saudyjska podzielona jest na 13 prowincji.
Bahrajn
Bahrajn (arab. البحرين, Al-Bahrajn), oficjalnie Królestwo Bahrajnu (arab. مملكة البحرين, Mamlakat al-Bahrajn) – arabska monarchia w Azji, w Zatoce Perskiej. Bahrajn położony jest na archipelagu między Katarem a północno-wschodnim wybrzeżem Arabii Saudyjskiej. W roku 1971 uzyskał niepodległość. Od lat 30. XX wieku wydobywa się tam ropę naftową, a uzyskane dochody inwestuje na miejscu. Od 2002 roku emir Bahrajnu używa tytułu "król".
Po arabsku bahrajn (بحران) oznacza “dwa morza”. Nazwa może wskazywać na dwa źródła wody, słodką wodę źródlaną i słoną morską, lub też na części Zatoki Perskiej na północ i południe od wyspy.
Izrael
Izrael ( Jisra’el, Isrā’īl), oficjalnie Państwo Izrael ( Medinat Jisra’el, Dawlat Isrā’īl) – państwo na Bliskim Wschodzie położone w Azji Zachodniej na wschodnim brzegu Morza Śródziemnego. Graniczy na północy z Libanem, na północnym wschodzie z Syrią, na wschodzie z Jordanią i na południowym zachodzie z Egiptem. Przylega do niego również Palestyna, czyli Zachodni Brzeg oraz Strefa Gazy kontrolowane przez tymczasową strukturę administracyjną: Palestyńskie Władze Narodowe zwane potocznie Autonomią Palestyńską. Zewnętrzne granice Palestyny są kontrolowane przez władze izraelskie. Izrael pomimo stosunkowo małej powierzchni jest dość zróżnicowany demograficznie. W populacji liczącej 7,66 miliona większość stanowią Żydzi (75%). Drugą co do wielkości grupę stanowią Arabowie (20%). Mniejszą grupą etniczną są Samarytanie. Pod względem wyznaniowym w Izraelu występuje duże zróżnicowanie – obok żydów mieszkają również muzułmanie (Arabowie), chrześcijanie i druzowie, jak również inne mniejsze grupy religijne.
Współczesne państwo Izrael ma swoje religijne korzenie w Ziemi Izraela ( Erec Jisrael), która przez 3000 lat zajmowała centralne miejsce w judaizmie. Nowożytnym ruchem politycznym, który dążył do powstania państwa Izrael był syjonizm, datowany od 1884, kiedy w Katowicach odbył się zjazd stowarzyszeń Miłośników Syjonu (Chowewej Syjon) z całej Europy. Na tymże zjeździe przywództwo objął Samuel Mohylewer i tu zapadły decyzje o powrocie Żydów do Palestyny i o finansowym wspieraniu emigrantów.
Jemen
Jemen (arab. اليمن Al-Jaman), Republika Jemeńska (arab.
الجمهوريّة اليمنية Al-Dżumhurijja al-Jamanijja) – państwo położone w południowo-zachodniej Azji na Półwyspie Arabskim, oraz na archipelagu Sokotra we wschodniej Afryce.
Jordania
Jordania (الأردن Al-Urdunn, pełna nazwa: Jordańskie Królestwo Haszymidzkie, المملكة الأردنية الهاشمية Al-Mamlaka al-Urdunnijja al-Haszimijja) – kraj na Bliskim Wschodzie położony w Azji Południowo-Zachodniej.
Graniczy z Izraelem (238 km), Zachodnim Brzegiem Jordanu (97 km), Syrią (375 km), Irakiem (181 km) i Arabią Saudyjską (744 km). Łączna długość granic wynosi 1635 km. Jordania posiada ograniczony dostęp do morza – Zatoki Akaba Morza Czerwonego. Długość wybrzeża wynosi 26 km.
Katar
Katar (arab. قطر (wym.
[ˈqɑtˤɑr]) – trl. Qaţar, trb. Katar), Państwo Katar (arab. دولة قطر – trl. Dawlat Qaţar, trb. Daulat Katar) – państwo położone we wschodniej części Półwyspu Arabskiego (na półwyspie Katar) nad Zatoką Perską.
Kuwejt
Kuwejt, Państwo Kuwejt (Daulat al Kuwajt دولة الكويت) – państwo położone w południowo-zachodniej Azji, na północno-zachodnim wybrzeżu Zatoki Perskiej. Graniczy z Irakiem (242 km) i Arabią Saudyjską (222 km) – łączna długość granic lądowych wynosi 464 km, ponadto 499 km wybrzeża morskiego.
* Powierzchnia nizinna, głównie (92,2%) pustynie i półpustynie. Najwyższe tereny w północno-zachodniej części kraju osiągają 306 m n.p.m. Użytki rolne stanowią 0,2% powierzchni kraju, łąki – 7,5%, a lasy – 0,1% powierzchni.
Liban
Liban ( Lubnān; الجمهوريّة اللبنانيّة al-Jumhūrīya al-Lubnānīya, wym. w dialekcie libańskim: [], Republika Libańska) – państwo w zachodniej Azji, na obszarze Bliskiego Wschodu, nad Morzem Śródziemnym graniczące z Syrią i Izraelem.
Nazwa Liban (w standardowym języku arabskim „Lubnān”; „Lebnan” albo „Lebnèn” w lokalnym dialekcie) ma swoje źródło w semickim „LBN”, które łączy się z kilkoma słowami bliskoznacznymi w różnych językach, takimi jak biały czy mleko. Stanowi to odniesienie do pokrytych śniegiem Gór Libanu. Takie określenia zostały znalezione w 3 z 12 tablic Eposu o Gilgameszu, w tekście znalezionym w ruinach starożytnego miasta Ebla oraz w Biblii. Słowo Liban jest również wspomniane 71 razy w Starym Testamencie.
Mezopotamia
Mezopotamia,, Międzyrzecze (nazwa przejęta z Miyanrudan i Bet-Nahrain) – starożytna kraina na Bliskim Wschodzie leżąca w dorzeczu rzek: Tygrysu i Eufratu. Na obszarze tym w starożytności rozwijał się szereg kultur, państw i imperiów, których twórcami były różne ludy (Sumerowie, Akadyjczycy, Asyryjczycy, Amoryci, Huryci, Kasyci, Chaldejczycy), kontynuujące jednak wspólne dziedzictwo kulturowe. Powszechnie przyjmuje się, że właśnie na terenach Mezopotamii narodziła się pierwsza cywilizacja.
Mezopotamia leży w dorzeczu dwóch wielkich rzek: Eufratu i Tygrysu. Jej obszar (często różnie pojmowany, jeśli chodzi o zasięg) rozciąga się od północnej Syrii aż po Zatokę Perską i od Iranu aż po Arabię. W innym, bardziej precyzyjnym ujęciu, można Mezopotamię zamknąć w trójkącie: Aleppo – jezioro Urmia na północy i ujście rzeki Szatt al-Arab (rzeka powstała po połączeniu Eufratu i Tygrysu) do Zatoki Perskiej na południu.
Oman
Oman (arab. عُمان Uman), Sułtanat Omanu (arab.
سلطنة عُمان Saltanat Uman) – państwo w Azji, leżące na Półwyspie Arabskim, nad Morzem Arabskim i Zatoką Omańską.
Palestyna
Miejscowości w USA: Gminy w USA: W Wielkiej Brytanii: * Palestine – miejscowość w hrabstwie Hampshire (Anglia)
* Palestine – miasto w stanie Arkansas, w hrabstwie St. Francis
Syria
Syria (, transk. ), nazwa oficjalna: Syryjska Republika Arabska (arab. الجمهورية العربية السورية, transk. Al-Dżumhurijja al-Arabijja as-Surijja) – państwo arabskie na Bliskim Wschodzie.
Graniczy z Turcją (822 km), Irakiem (605 km), Jordanią (375 km), Libanem (375 km) i Izraelem (76 km). Długość wybrzeża wynosi 193 km. Najwyższym punktem jest Hermon (2814 m n.p.m.). Konstytucja pochodzi z 13 marca 1973 roku.
Zjednoczone Emiraty Arabskie
Zjednoczone Emiraty Arabskie (arab. الإمارات العربيّة المتّحدة al-Imārāt al-’arabijja al-Muttaḥida), ZEA – państwo arabskie na Bliskim Wschodzie, położone nad Zatoką Perską i Omańską, składające się z siedmiu emiratów: Abu Zabi, Dubaj, Szardża, Adżman, Umm al-Kajwajn, Ras al-Chajma i Fudżajra.
Graniczy z Arabią Saudyjską i Omanem.
