Język - Język niderlandzki

Język  >  Język niderlandzki

Język niderlandzki

Język niderlandzki (niderl. ), język holenderski, język flamandzki – język indoeuropejski z grupy języków germańskich zaliczany do języków dolnoniemieckich. Językiem niderlandzkim posługuje się ok. 27 milionów ludzi. Dla 23 milionów jest językiem ojczystym (pierwszym) lub językiem literatury i kultury, a dla kolejnych 4 milionów drugim językiem. Większość użytkowników tego języka mieszka na zachodzie Europy. Niderlandzki jest oficjalnym językiem urzędowym w Holandii i Belgii (w Regionie Flamandzkim i Regionie Stołecznym Brukseli), a poza Europą w Surinamie i na dawnych Antylach Holenderskich, czyli Bonaire, Curaçao, Sabie, Sint Eustatius, Sint Maarten i Arubie. Niderlandzki jest blisko spokrewniony z językiem niemieckim i wykazuje podobieństwo do angielskiego i duńskiego. Języki o mniejszym zasięgu, które są blisko spokrewnione z niderlandzkim, to afrikaans (do 1925 uważany za lokalną odmianę niderlandzkiego) i fryzyjski (w mniejszym stopniu, gdyż nie należy do języków dolnofrankońskich).

Do lat 70. XX wieku w polskim piśmiennictwie używano nazwy „język holenderski” na określenie języka używanego w Holandii, zaś „język flamandzki” na określenie odmiany belgijskiej. Niekiedy, nieco myląco, nazwa „język holenderski” dotyczyła oficjalnego języka w obu krajach. Od lat 80., ze względu na podpisanie między oboma krajami porozumienia dotyczącego unii językowej (Nederlandse Taalunie) w zakresie wspólnego języka urzędowego, w polskich publikacjach stosuje się raczej nazwę „język niderlandzki” (flamandzki + holenderski = niderlandzki). Mimo podpisanego porozumienia warianty językowe używane w obu krajach nadal nieco się różnią pod względem zarówno fonetyki, jak i morfologii, składni i słownictwa.

PWN nadal (2010) publikuje podręczniki i rozmówki języka określanego jako „flamandzki”.

Country

Indonezja

Indonezja, oficjalnie Republika Indonezji – wyspiarskie państwo unitarne położone w Azji Południowo-Wschodniej oraz w Oceanii, którego stolicą jest Dżakarta z 32 mln mieszkańców. Położona między Oceanem Spokojnym a Indyjskim jest największym krajem wyspiarskim na świecie z ponad trzynastoma tysiącami wysp. Jest 14. pod względem powierzchni krajem i 7. wliczając tereny morskie. Jest 4. najludniejszym krajem na świecie z ponad 260-milionową populacją z największą liczbą wyznawców islamu na świecie. Najbardziej zaludnioną wyspę na świecie, Jawę, zamieszkuje ponad połowa ludności kraju.

Indonezja jest członkiem m.in. G20, ASEAN, ONZ i WTO. W styczniu 2009 Indonezja zawiesiła członkostwo w OPEC, gdyż w 2004 stała się importerem netto ropy naftowej i wciąż rośnie jej uzależnienie od importu tego surowca.

Belgia

Belgia, Królestwo Belgii (nid. Koninkrijk België, fr. Royaume de Belgique, niem. Königreich Belgien) – państwo federacyjne w zachodniej Europie, w południowych Niderlandach. Belgia jest członkiem Unii Europejskiej, ONZ oraz NATO.

Graniczy od zachodu z Francją (620 km), od południa z Luksemburgiem (148 km), od wschodu z Niemcami (167 km) i od północy z Holandią (450 km). Łączna długość granic lądowych wynosi 1385 km, ponadto istnieje 64 km fragment wybrzeża Morza Północnego. Podzielona jest na trzy strefy językowe: francuską, niderlandzką i niemiecką.

Holandia

Holandia (nid. Nederland, wym. ; zachodniofryzyjski Nederlân; papiamento Hulanda) – położone w Europie państwo będące monarchią konstytucyjną, stanowiące główną część składową Królestwa Niderlandów, tworzonego ponadto przez Arubę oraz Curaçao i Sint Maarten (byłe Antyle Holenderskie), leżące na Karaibach. Do Holandii należą ponadto karaibskie wyspy Bonaire, Sint Eustatius i Saba.

Holandia położona jest w zachodniej części Europy nad Morzem Północnym, które oblewa ją od północy i zachodu. Graniczy na południu z Belgią oraz na wschodzie z Niemcami (obecne granice wytyczono w roku 1839). Jest członkiem Unii Europejskiej (UE), ONZ i NATO.

Aruba

Aruba – terytorium zależne Holandii (de iure autonomiczny kraj wchodzący w skład Królestwa Niderlandów) i jedna z wysp wulkanicznego archipelagu Małych Antyli, zamykającego od wschodu Morze Karaibskie. Aruba ma powierzchnię prawie 179 km² i zamieszkiwana jest przez 109,2 tys. osób (2013), głównie pochodzenia hiszpańskiego, holenderskiego i afrykańskiego.

Mieszkańcy używają języka niderlandzkiego oraz lokalnej mieszanki kilku języków zwanej papiamento. W użyciu jest także język hiszpański.

Curaçao

Curaçao (wymowa niderlandzka: [], język papiamento: Kòrsou, polska transliteracja: Kurazao) – terytorium zależne Holandii (de iure autonomiczny kraj wchodzący w skład Królestwa Niderlandów) leżące na Karaibach, w Małych Antylach (Wyspy Zawietrzne). Stolicą wyspy jest Willemstad, nazywane małym Amsterdamem.

Pierwotnie wyspa była zamieszkana przez indiańskie plemię Arawaków. Dla Europejczyków została odkryta w roku 1499 przez hiszpańską wyprawę pod dowództwem Alonso de Hojeda. Od 1634 wyspa została zajęta przez Holendrów. Holenderska Kompania Zachodnioindyjska założyła miasto Willemstad – obecną stolicę. Na początku Curaçao było ignorowane przez kolonistów europejskich m.in ze względu na brak złóż złota, ale później przekonano się, że naturalne położenie zatoki, nad którą zbudowano Willemstad, jest idealnym miejscem na handel. Handel, przewóz towarów oraz piractwo stały się szybko najważniejszymi gałęziami gospodarki Curaçao. W 1662 Kompania Zachodnioindyjska stworzyła na wyspie największe centrum handlu niewolnikami. W XVIII i XIX w. Curaçao należało przejściowo do Francji i Wielkiej Brytanii, aż w 1816 powróciło ostatecznie do rąk holenderskich. W 1863 Holendrzy znieśli niewolnictwo. Nowa era dla Curaçao zaczyna się od 1914, gdy w Maracaibo Basin w Wenezueli odkryto ropę naftową. Wtedy to rząd holenderski oraz Royal Dutch Shell wybudowali na Curaçao kilka rafinerii. Port w Willemstad nadawał się idealnie dla tankowców.

Holandia Karaibska

Holandia Karaibska (nid. Caribisch Nederland, papiam. Hulanda Karibe, ang. Caribbean Netherlands; potocznie określane BES-eilanden) – nazwa używana na określenie karaibskich wysp Bonaire, Sint Eustatius i Saba stanowiących zamorskie gminy (bijzondere gemeenten) Holandii.


Sint Maarten

Sint Maarten – terytorium zależne Holandii (de iure autonomiczny kraj wchodzący w skład Królestwa Niderlandów) położone w Małych Antylach, zajmujące południową część wyspy o tej samej nazwie.

Do 10 października 2010 roku jedna z pięciu jednostek administracyjnych (eilandgebied) wchodzących w skład Antyli Holenderskich; na podstawie reformy konstytucyjnej Królestwa Niderlandów, 10 października 2010 roku Antyle Holenderskie przestały istnieć, a Sint Maarten stało się osobnym terytorium zależnym Holandii o specjalnym statusie.

Surinam

Surinam (, Republika Surinamu – Republiek Suriname) – państwo w północno-wschodniej części Ameryki Południowej, położone nad Oceanem Atlantyckim. Do 25 listopada 1975 kolonia holenderska pod nazwą Gujana Holenderska.

* Długość granic: 1707 km

Język

Dutch language (English)  Lingua olandese (Italiano)  Nederlands (Nederlands)  Néerlandais (Français)  Niederländische Sprache (Deutsch)  Língua neerlandesa (Português)  Нидерландский язык (Русский)  Idioma neerlandés (Español)  Język niderlandzki (Polski)  荷蘭語 (中文)  Nederländska (Svenska)  Limba neerlandeză (Română)  オランダ語 (日本語)  Нідерландська мова (Українська)  Нидерландски език (Български)  네덜란드어 (한국어)  Hollannin kieli (Suomi)  Bahasa Belanda (Bahasa Indonesia)  Olandų kalba (Lietuvių)  Nederlandsk (Dansk)  Nizozemština (Česky)  Felemenkçe (Türkçe)  Холандски језик (Српски / Srpski)  Hollandi keel (Eesti)  Holandčina (Slovenčina)  Holland nyelv (Magyar)  Nizozemski jezik (Hrvatski)  ภาษาดัตช์ (ไทย)  Nizozemščina (Slovenščina)  Nīderlandiešu valoda (Latviešu)  Ολλανδική γλώσσα (Ελληνικά)  Tiếng Hà Lan (Tiếng Việt) 
 mapnall@gmail.com