Country
Azerbejdżan
Azerbejdżan, Republika Azerbejdżanu (azer. Azərbaycan, Azərbaycan Respublikası) – jest ograniczony przez Morze Kaspijskie na wschodzie, Rosję na północy, Gruzję na północnym zachodzie, Armenię na zachodzie i Iran na południu. Ekskla Nakhchivan jest ograniczona przez Armenię na północy i wschodzie, Iran na południe i zachód i ma 11-kilometrową granicę z Turcją na północnym zachodzie.
Azerbejdżańska Republika Demokratyczna ogłosiła niepodległość w 1918 r. I stała się pierwszym demokratycznym państwem muzułmańskim. W 1920 r. Kraj został włączony do Związku Radzieckiego jako Azerbejdżańska Socjalistyczna Rpublika Radziecka. Współczesna Republika Azerbejdżanu ogłosiła niepodległość 30 sierpnia 1991 r., Na krótko przed rozwiązaniem ZSRR w tym samym roku. We wrześniu 1991 r. Większość armeńskiej części spornego regionu Górskiego Karabach u odłączyła się, tworząc Republikę Karabach. Region i siedem sąsiednich dzielnic poza nim stało się de facto niezależnych po zakończeniu wojny w Górskim Karabachu w 1994 r. Regiony te są uznawane na arenie międzynarodowej za część Azerbejdżanu w oczekiwaniu na rozwiązanie statusu Górskiego Karabachu w drodze negocjacji prowadzonych przez OBWE.
Gruzja
Gruzja (gruz.: საქართველო, trb.: Sakartwelo) – państwo położone na pograniczu Europy i Azji, w Kaukazie Południowym. Graniczy na północy z Rosją, na południu z Armenią i Turcją, a na wschodzie z Azerbejdżanem; zachodnią granicę kraju wyznacza wybrzeże Morza Czarnego. Stolicą Gruzji jest Tbilisi, przy czym od 2012 r. siedzibą parlamentu jest Kutaisi, a sądu konstytucyjnego Batumi.
Gruzja jest członkiem Rady Europy, Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, GUAM, Organizacji Współpracy Gospodarczej Państw Morza Czarnego, i Eurocontrol. Od 2014 Gruzja jest krajem stowarzyszonym z Unią Europejską, a od 2016 jest członkiem strefy wolnego handlu z Unią Europejską.
Kazachstan
Kazachstan, Republika Kazachstanu (kaz. Қазақстан, Қазақстан Республикасы / Qazaqstan, Qazaqstan Respublıkasy, ros. Казахстан, Республика Казахстан trl. Kazakhstan, Respublika Kazakhstan) – państwo leżące częściowo w Azji Środkowej (88% powierzchni) i częściowo w Europie Wschodniej (12% powierzchni – tereny na zachód od rzeki Emba), powstałe w 1991 w wyniku rozpadu Związku Radzieckiego, graniczące z Chinami (1460 km granicy), Kirgistanem (980 km), Turkmenistanem (380 km), Uzbekistanem (2300 km) oraz Federacją Rosyjską (6467 km). Łączna długość granic Kazachstanu wynosi 12 187 km. Kazachstan ma również dostęp do największego jeziora świata – Morza Kaspijskiego – na długości 2340 km. Całkowita powierzchnia kraju wynosi 2 724 900 km².
Kirgistan
Kirgistan, Republika Kirgiska (, trb. Kyrgyzstan, Kyrgyz Respublikasy;, trb. Kirgizija, Kirgizskaja Respublika; w okresie radzieckim w języku polskim pod nazwą Kirgizja, po ogłoszeniu niepodległości przejściowo również jako Kyrgystan ) – państwo w Azji Środkowej.
Graniczy z Chinami (dł.
Mongolia
Mongolia (mong. Монгол улс, trb.: Mongol uls; pismo mongolskie:, trb.: Monggol Ulus) – państwo śródlądowe w środkowowschodniej Azji. Od północy graniczy z Rosją, a od wschodu, zachodu i południa z Chinami. Stolicą i największym miastem jest Ułan Bator, gdzie zamieszkuje ok. 47% populacji całego kraju. Mongolia jest republiką parlamentarną.
Tadżykistan
Tadżykistan (Republika Tadżykistanu; tadż: Ҷумҳурии Тоҷикистон, Dżumhurii Todżikiston) – państwo w środkowej Azji ze stolicą w Duszanbe.
Tadżykistan graniczy z Uzbekistanem, Kirgistanem, Chinami i Afganistanem.
Turkmenistan
Turkmenistan, Republika Turkmenistanu (turkm. Türkmenistan, Türkmenistan Respublikasy; w okresie ZSRR funkcjonowała nazwa Turkmenia) – państwo położone w Azji Środkowej, na północ od gór Kopet-Dag, pomiędzy Morzem Kaspijskim a Amu-darią.
Kraj rozciąga się na 1110 km od wschodu do zachodu oraz na 650 km z północy na południe.
Uzbekistan
Uzbekistan (uzb. Oʻzbekiston, Republika Uzbekistanu – Oʻzbekiston Respublikasi) – państwo położone w Azji Środkowej, członek Wspólnoty Niepodległych Państw.
Jest krajem podwójnie śródlądowym.
Białoruś
Białoruś, Republika Białorusi (biał.Biełaruś, Respublika Biełaruś ros. Беларусь, Республика Беларусь) – państwo w Europie Wschodniej. Graniczy z Polską (na zachodzie), Litwą, Łotwą (na północy), Rosją (na wschodzie) i Ukrainą (na południu). W odróżnieniu od swoich sąsiadów nie ma dostępu do morza. Jest to największe pod względem powierzchni państwo śródlądowe w Europie.
Białoruś jest członkiem założycielem ONZ i organizacji regionalnych i subregionalnych, tj. WNP, EaWG, ZBiR i OBWE. Jako jedno z 4 państw w Europie (obok Watykanu, Kosowa i Kazachstanu) nie należy do Rady Europy.
Estonia
Estonia (est. Eesti, Republika Estońska – Eesti Vabariik) – państwo w Europie Północnej, nad Morzem Bałtyckim, powstałe po I wojnie światowej. Członek Unii Europejskiej i NATO. Graniczy z Łotwą od południa i z Rosją od wschodu oraz z Finlandią przez Zatokę Fińską.
Nazwa Estonia (we współczesnym języku estońskim Eesti) może być wywodzona ze słowa Aestii, nazwy nadanej przez starożytnych Germanów ludom zamieszkującym tereny na północny wschód od Wisły. Rzymski historyk Tacyt w 98 r. n.e. po raz pierwszy pisał o ludach Aestii i wczesnych Skandynawach.
Litwa
Litwa, Republika Litewska (lit. Lietuva, Lietuvos Respublika) – państwo w Europie, jeden z krajów bałtyckich, członek Unii Europejskiej i NATO; graniczy od zachodu z Rosją (obwodem kaliningradzkim), od południowego zachodu z Polską, od wschodu z Białorusią, od północy z Łotwą.
Pierwsza wzmianka o Litwie pochodzi z 14 lutego 1009, jednak państwo litewskie powstało dopiero w XIII wieku. W XIV wieku ówczesne Wielkie Księstwo Litewskie było największym państwem w Europie, w 1385 weszło w związki z Polską, które przerodziły się w 1569 w trwałą unię realną (unia lubelska). W latach 1795–1918 Litwa znajdowała się pod władzą rosyjską. W 1918 powstała niepodległa Republika Litewska, w 1940 przekształcona w Litewską Socjalistyczną Republikę Radziecką. 11 marca 1990 Litwa ogłosiła deklarację niepodległości.
Mołdawia
Mołdawia, Republika Mołdawii – państwo europejskie położone na terenach historycznej Besarabii, jak i obszarów położonych na lewym brzegu Dniestru (tzw. Naddniestrze).
Lewobrzeżny (w stosunku do Dniestru) niewielki fragment Mołdawii nazywany Naddniestrzem, zamieszkany w znacznej mierze przez Rosjan i Ukraińców ze stolicą w Tyraspolu, ogłosił secesję po upadku Związku Radzieckiego i od czasu krótkiej wojny domowej funkcjonuje jako niepodległe państwo (Naddniestrzańska Republika Mołdawska lub błędnie Mołdawska Republika Naddniestrza), choć nieuznawane na arenie międzynarodowej. Od kilku lat trwają bezowocne rozmowy zjednoczeniowe, w których pośredniczy OBWE. Władze mołdawskie opowiadają się za zjednoczeniem „asymetrycznym”, w ramach którego Naddniestrze otrzyma szeroką autonomię, władze w Tyraspolu dążą zaś do zjednoczenia „symetrycznego”, w którym obie części Mołdawii będą miały takie same prawa.
Rosja
Rosja, Federacja Rosyjska (, Rossija, ;, Rossijskaja Fiedieracyja, ) – państwo federacyjne rozciągające się od wschodniej Europy (z eksklawą w Europie Środkowej) przez północną część Azji do Oceanu Spokojnego , składające się według swojej konstytucji z 85 podmiotów federalnych.
Federacja Rosyjska jest największym państwem na świecie pod względem powierzchni oraz szóstym pod względem wielkości w historii świata. Pod względem liczby ludności zajmuje 9. miejsce. Rosja należy do największych gospodarek świata, pod względem PKB zajmuje 6. miejsce na świecie. Państwo rosyjskie dysponuje największymi na świecie zasobami naturalnymi i źródłami energii. Rosja jest członkiem wielu międzynarodowych organizacji, m.in. jednym z pięciu stałych członków Rady Bezpieczeństwa ONZ, G20, Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej, Wspólnoty Niepodległych Państw , Szanghajskiej Organizacji Współpracy i odgrywa znaczącą rolę w polityce światowej.
Svalbard i Jan Mayen
Svalbard i Jan Mayen (nor. Svalbard og Jan Mayen, ISO 3166-1 alfa-2: SJ, ISO 3166-1 alfa-3: SJM, ISO 3166-1 numeryczny: 744) jest nazwą statystycznej jednostki zdefiniowaną w ISO 3166-1. Składa się z dwóch norweskich terytoriów z niezależną jurysdykcją: Svalbard i Jan Mayen. Terytoria te są połączone dla celów kategoryzacji Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej (ISO), lecz nie są powiązane administracyjnie. Mimo to umieszczenie wspólnego terytorium przez ISO skutkuje krajową domeną najwyższego poziomu
.sj oraz kodem ISO 3166-2:SJ. Departament Statystyki Organizacji Narodów Zjednoczonych przy tych samych kodach jak w standardzie ISO używa nazwy Wyspy Svalbard i Jan Mayen (ang.: Svalbard and Jan Mayen Islands).
Svalbard jest archipelagiem na Ocenie Arktycznym nad którym pełne zwierzchnictwo sprawuje Norwegia, lecz ze specjalnym statusem gwarantowanym Traktatem Spitsbergeńskim. Jan Mayen jest samotną wyspą na Oceanie Atlantyckim. Nie ma stałych mieszkańców i jest administrowana z Oslo za pośrednictwem gubernatora prowincji Nordland. Svalbard i Jan Mayen są jedynymi norweskimi terytoriami, które nie są przydzielone do jakiegokolwiek okręgu administracyjnego. Gdy Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (ISO) zaproponowała przydzielenie oddzielnego kodu dla Svalbard norweskie władze wyszły z inicjatywą przydzielenia wspólnego kodu dla Svalbard i Jan Mayen.
Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka
Ukraina (, Ukrajina) – państwo unitarne, położone w Europie Wschodniej.
Graniczy od północy z Białorusią, od zachodu z Polską, Słowacją i Węgrami, od południa z Rumunią i Mołdawią oraz Morzem Czarnym i Morzem Azowskim, od północnego wschodu i wschodu z Federacją Rosyjską.
Łotwa
Łotwa (łot. Latvija, Republika Łotewska – Latvijas Republika) – państwo w Europie Północnej, jeden z krajów nadbałtyckich, położony w przeważającej części w dorzeczu Dźwiny. Od północy Łotwa graniczy z Estonią, od wschodu z Rosją i Białorusią, a od południa z Litwą. Łączna długość granic lądowych wynosi 1368 km. Większość zachodniej granicy Łotwy wyznacza wybrzeże Morza Bałtyckiego. Powierzchnia administracyjna Łotwy wynosi 64 573 km², co daje jej 124. miejsce na świecie i 24. w Europie. Zamieszkana przez niecałe dwa miliony ludzi (2017), zajmuje pod względem liczby ludności 147. miejsce na świecie, a 32. w Europie. Łotwa jest państwem unitarnym, w skład którego wchodzą cztery krainy historyczne: Liwonia, Łatgalia, Kurlandia i Semigalia. Administracyjnie podzielona jest na dziewięć miast wydzielonych oraz 110 powiatów. Jej największym miastem i jednocześnie stolicą jest Ryga. Inne większe miasta to Dyneburg, Lipawa, Jełgawa, Jurmała i Windawa.
Po zakończeniu I wojny światowej w Rydze 18 listopada 1918 Łotwa proklamowała niepodległość. W wyniku paktu Ribbentrop-Mołotow znalazła się w sowieckiej strefie wpływów i od czerwca 1940 roku trwała okupacja jej terytorium. Od 5 sierpnia 1940 roku do 4 maja 1990 roku istniała Łotewska Socjalistyczna Republika Radziecka. 21 sierpnia 1991 roku Łotwa ogłosiła deklarację niepodległości i w tym też roku została przyjęta do ONZ. Od 1 maja 2004 roku Łotwa jest członkiem Unii Europejskiej, a od 29 marca 2004 roku NATO. Należy także do OBWE, Rady Europy oraz Rady Bałtyckiej i Rady Państw Morza Bałtyckiego.
