Język - Język węgierski

Język  >  Język węgierski

Język węgierski

Język węgierski (węg.

magyar nyelv) – język należący do podgrupy języków ugryjskich, zaliczanej do podrodziny ugrofińskiej (z rodziny uralskiej).

Językiem tym posługuje się co najmniej 14 mln osób – przede wszystkim na Węgrzech, ale także w południowej Słowacji, środkowej Rumunii (Siedmiogród), północnej Serbii (Wojwodina), zachodniej Ukrainie (Zakarpacie), wschodniej Słowenii (Prekmurje) i wschodniej Austrii (Burgenland).

Język węgierski ma status języka urzędowego na Węgrzech, w Słowenii (lokalnie) i w Wojwodinie.

Jest to język aglutynacyjny.

Country

Austria

Austria (niem. Österreich, ), Republika Austrii (niem. Republik Österreich, ) – państwo położone w Europie Środkowej, federacja dziewięciu krajów związkowych ze stolicą w Wiedniu. Od 1995 Austria należy do Unii Europejskiej.

* niem. Österreich ze starowysokoniemieckiego ôstarrîhhi, znaczące „państwo na wschodzie”. W IX wieku terytorium było wschodnią częścią imperium Franków, a także wschodnimi rubieżami osadnictwa niemieckiego na terenach Słowian. Za czasów Karola Wielkiego i w czasie wczesnego średniowiecza tereny te nazywano marchia orientalis (Marchia Wschodnia), co w lokalnym języku przyjęto jako właśnie ôstarrîhhi. To słowo po raz pierwszy pojawia się na dokumencie z 996 roku. Nazwy Ostmark (Marchia Wschodnia) używały hitlerowskie Niemcy po aneksji Austrii.

Czarnogóra

Czarnogóra (czar. Црна Гора/Crna Gora IPA, do października 2007 r. – Republika Czarnogóry) – państwo w Europie Południowej powstałe po rozpadzie Serbii i Czarnogóry. Wcześniej republika związkowa Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii (1945–1992), Federalnej Republiki Jugosławii (1992–2003) i Serbii i Czarnogóry (2003–2006). Leży na wybrzeżu Morza Adriatyckiego i graniczy z Serbią, Kosowem, Chorwacją, Bośnią i Hercegowiną oraz Albanią.

W wyniku przeprowadzonego 21 maja 2006 referendum niepodległościowego zadeklarowano zerwanie dotychczas istniejącej federacji z Serbią (Serbia i Czarnogóra). Ostatecznie parlament Czarnogóry proklamował niepodległość 3 czerwca 2006. Zgodnie z umową związkową sukcesorem dotychczas istniejącego państwa Serbii i Czarnogóry została Serbia, natomiast Czarnogóra od nowa rozpoczęła procesy akcesyjne do organizacji międzynarodowych. 28 czerwca 2006 Czarnogóra została przyjęta do Organizacji Narodów Zjednoczonych jako 192. członek tej organizacji, a od 11 maja 2007 roku jest 47. państwem członkowskim Rady Europy. Od 17 grudnia 2010 r. posiada status kandydata do Unii Europejskiej. Od 5 czerwca 2017 jest 29. państwem członkowskim NATO.

Rumunia

Rumunia (rum. România, IPA: //) – państwo unitarne w południowo-wschodniej części Europy. Graniczy z Węgrami i Serbią na zachodzie, Bułgarią na południu wzdłuż Dunaju oraz Ukrainą i Mołdawią na północy. Kraj ma także dostęp do Morza Czarnego. Stolicą i największym miastem Rumunii jest Bukareszt.

Od 14 grudnia 1955 członek ONZ, od 29 marca 2004 roku Rumunia jest członkiem NATO, a od 1 stycznia 2007 Unii Europejskiej. Po przyjęciu do UE Rumunia stała się siódmym według liczby ludności krajem wspólnoty.

Serbia

Serbia, Republika Serbii – państwo w Europie Południowej, na Półwyspie Bałkańskim, bez dostępu do morza, powstałe 5 czerwca 2006 po rozpadzie federacji Serbii i Czarnogóry. Powierzchnia Serbii wynosi 88 361 km² (bez spornego Kosowa 77 474 km²). Serbia była wcześniej republiką związkową Federacyjnej Republiki Jugosławii (1992–2003) oraz Serbii i Czarnogóry (2003–2006). Stolicą jest Belgrad. Walutą Serbii jest dinar serbski.

Serbia graniczy z Węgrami (151 km) na północy, Rumunią (476 km) i Bułgarią (318 km) na wschodzie, Macedonią Północną (221 km lub 62,3 km nie licząc Kosowa) i Albanią (115 km) na południu oraz z Czarnogórą (221 km lub 124,4 km nie licząc Kosowa), Chorwacją (241 km) i Bośnią i Hercegowiną (302 km) na zachodzie. De facto na południu Serbia graniczy z Kosowem, którego jednostronnie ogłoszoną niepodległość (2008) uznaje część państw.

Słowacja

Słowacja, Republika Słowacka – państwo śródlądowe w Europie Środkowej. Graniczy z Austrią (106,7 km), Polską (541,1 km), Czechami (251,8 km), Ukrainą (97,8 km) oraz Węgrami (654,8 km). Łączna długość granicy lądowej wynosi 1652,2 km. Do 1993 wchodziła w skład Czechosłowacji. Od 19 stycznia 1993 r. członek ONZ, od 29 marca 2004 członek NATO, od 1 maja 2004 należy do Unii Europejskiej, a od 1 stycznia 2009 – do strefy euro. Stolicą państwa jest Bratysława, położona nad Dunajem przy granicy z Austrią i Węgrami.

Słowacja należy do strefy klimatu umiarkowanego. Pogórza północnej Słowacji charakteryzują się klimatem chłodnym, natomiast niziny południowej Słowacji – ciepłym. Między tymi obszarami zaznacza się klimat umiarkowanie ciepły. Średnia roczna temperatura powietrza waha się od 6 °C do 10 °C (stycznia: od 0 °C do –6 °C; lipca: od 16 °C do 20 °C). Ilość opadów jest dostateczna (400–1200 mm rocznie), ale na nizinach zdarzają się susze.

Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka

Ukraina (, Ukrajina) – państwo unitarne, położone w Europie Wschodniej.

Graniczy od północy z Białorusią, od zachodu z Polską, Słowacją i Węgrami, od południa z Rumunią i Mołdawią oraz Morzem Czarnym i Morzem Azowskim, od północnego wschodu i wschodu z Federacją Rosyjską.

Węgry

Węgry (węg. Magyarország) – państwo śródlądowe w Europie Środkowej, od 1955 członek ONZ, od 1999 członek NATO, od 2004 członek Unii Europejskiej.

Do 1946 Królestwo Węgier, z epizodem Węgierskiej Republiki Ludowej (XI 1918-III 1919) i Węgierskiej Republiki Rad (III-VIII 1919), 1946-1949 Republika Węgierska. Po przejęciu pełni władzy przez partię komunistyczną i stworzeniu państwa monopartyjnej dyktatury partii komunistycznej 1949–1989 Węgierska Republika Ludowa. WRL, państwo satelickie ZSRR, była członkiem Organizacji Narodów Zjednoczonych, większości organizacji wyspecjalizowanych ONZ od 1955, a także Układu Warszawskiego i RWPG jako element bloku wschodniego. W latach 1956–1962 powstanie węgierskie 1956 (stłumiona przez Armię Radziecką próba uniezależnienia się od ZSRR) było przedmiotem debaty w Radzie Bezpieczeństwa ONZ. W wyniku obrad Trójkątnego Stołu (czerwiec 1989) nastąpiła transformacja ustrojowa i po przeprowadzonych 25 marca 1990 wolnych wyborach Węgierska Republika Ludowa została przekształcona w demokrację parlamentarną, Republikę Węgierską (proklamowaną oficjalnie 23 października 1989). 1 stycznia 2012 nowa Konstytucja Węgier ustanowiła IV formę republikańską państwa – Węgry (Magyarország).

Język

Hungarian language (English)  Lingua ungherese (Italiano)  Hongaars (Nederlands)  Hongrois (Français)  Ungarische Sprache (Deutsch)  Língua húngara (Português)  Венгерский язык (Русский)  Idioma húngaro (Español)  Język węgierski (Polski)  匈牙利语 (中文)  Ungerska (Svenska)  Limba maghiară (Română)  ハンガリー語 (日本語)  Угорська мова (Українська)  Унгарски език (Български)  헝가리어 (한국어)  Unkarin kieli (Suomi)  Bahasa Hongaria (Bahasa Indonesia)  Vengrų kalba (Lietuvių)  Ungarsk (Dansk)  Maďarština (Česky)  Macarca (Türkçe)  Мађарски језик (Српски / Srpski)  Ungari keel (Eesti)  Maďarčina (Slovenčina)  Magyar nyelv (Magyar)  Mađarski jezik (Hrvatski)  ภาษาฮังการี (ไทย)  Madžarščina (Slovenščina)  Ungāru valoda (Latviešu)  Ουγγρική γλώσσα (Ελληνικά)  Tiếng Hungary (Tiếng Việt) 
 mapnall@gmail.com