ภาษาสวีเดน

ภาษาสวีเดน
ภาษาสวีเดน (svenska) เป็นภาษาในกลุ่มภาษาเจอร์แมนิกเหนือ มีผู้พูดเป็นภาษาแม่ประมาณ 9.6 ล้านคน ส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในประเทศสวีเดน ภาษาสวีเดนเป็นภาษาราชการของประเทศสวีเดน หนึ่งในภาษาราชการของประเทศฟินแลนด์ ภาษาราชการของหมู่เกาะโอลันด์ และหนึ่งในภาษาราชการของสหภาพยุโรป

ภาษาสวีเดนมีความใกล้ชิดกับภาษาสแกนดิเนเวียภาคพื้นทวีปอันได้แก่ภาษาเดนมาร์กและภาษานอร์เวย์ โดยผู้พูดภาษาเหล่านี้สามารถเข้าใจภาษาซึ่งกันและกันได้ในระดับสูง ภาษาสวีเดนมีมีที่มาจากภาษานอร์สโบราณเช่นเดียวกับภาษาเดนมาร์กและนอร์เวย์

ภาษาสวีเดนมาตรฐาน เป็นภาษาประจำชาติที่วิวัฒนาการมาจากภาษาย่อยของสวีเดนกลางในคริสต์ศตวรรษที่ 19 และมีความมั่นคงในช่วงตอนต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 ในขณะที่ภาษาย่อยตามภูมิภาคที่สืบมาจากภาษาพื้นเมืองในชนบทยังคงมีอยู่ ภาษาพูดและ ภาษาเขียน มีมาตรฐาน และมีอัตราความสามารถในการอ่านและเขียน 99% ในกลุ่มผู้ใหญ่ ภาษาพื้นเมืองบางภาษาต่างจากภาษามาตรฐานทั้งเรื่องไวยากรณ์และคำศัพท์ และไม่สามารถเข้าใจกับภาษาสวีเดนมาตรฐานได้เสมอไป ภาษาพื้นเมืองเหล่านี้จะจำกัดเฉพาะพื้นที่ชนบทและส่วนใหญ่คนพูดเป็นคนกลุ่มน้อยที่มีความเคลื่อนไหวทางสังคมต่ำ ถึงแม้ว่าจะไม่สูญพันธุ์ในเร็ว ๆ นี้ ภาษาพื้นเมืองเหล่านี้ได้ถดถอยในช่วงศตวรรษที่ผ่านมา ถึงแม้ว่าจะมีการวิจัยเป็นอย่างดี และเจ้าหน้าที่ท้องถิ่นส่งเสริมการใช้ ภาษาสวีเดนมีลักษณะเด่นในเรื่องฉันทลักษณ์ ซึ่งจะแตกต่างกันตามชนิดต่าง ๆ มีทั้งเสียงเน้นที่ต่างกันตามแต่ละคำ และ เสียงวรรณยุกต์ ภาษาสวีเดนมีเสียงสระค่อนข้างมาก โดยที่มีเสียงสระถึง 9 เสียงที่ต่างกันด้วยความยาว และลักษณะเสียง ทำให้มีหน่วยเสียงสระ (vowel phoneme) ถึง 17 หน่วย นอกจากนี้ ภาษาสวีเดนยังมีเสียง voiceless dorso-palatal velar fricative ซึ่งสามารถพบได้ในภาษาพื้นเมืองหลายภาษา รวมถึงภาษามาตรฐานชั้นสูง และไม่ปรากฏในภาษาอื่น ๆ

ในสมัยโบราณบรรพบุรุษของพวกไวกิ้งมีภาษาพูดร่วมกันคือภาษานอร์สโบราณ จนกระทั่งในศตวรรษที่ 9 ภาษานอร์สโบราณจึงได้เริ่มเปลี่ยนแปลงเป็นภาษานอร์สตะวันตกโบราณ ซึ่งพูดกันในชายฝั่งตะวันตกของคาบสมุทรสแกนดิเนเวียและหมู่เกาะในทะเลเหนือ และภาษานอร์สตะวันออกโบราณ ซึ่งพูดกันในชายฝั่งตะวันออกของคาบสมุทรสแกนดิเนเวียและคาบสมุทรจัตแลนด์ ในศตวรรษที่ 12 ภาษานอร์สตะวันออกโบราณได้พัฒนาจนกลายเป็นภาษาเดนมาร์กโบราณและภาษาสวีเดนโบราณ

ประเทศ
  • หมู่เกาะโอลันด์
    หมู่เกาะโอลันด์ (Åland, ออกเสียง /'oːland/; Ahvenanmaa) เป็นหมู่เกาะในทะเลบอลติก ประกอบด้วยเกาะน้อยใหญ่ มากกว่า 6,500 เกาะ มีเกาะฟัสตาโอลันด์ (Fasta Åland) เป็นเกาะที่ใหญ่และสำคัญที่สุด หมู่เกาะโอลันด์ตั้งอยู่บริเวณทางเข้าอ่าวบอทเนียระหว่างสวีเดนกับฟินแลนด์

    สถานะการปกครองตนเองของหมู่เกาะโอลันด์ได้รับการยืนยันตามคำวินิจฉัยโดยสันนิบาตชาติในปีพ.ศ. 2463 ซึ่งมีขึ้นหลังจากวิกฤตโอลันด์ สถานะดังกล่าวได้รับการยืนยันอีกครั้งหลังจากที่ฟินแลนด์เข้าเป็นสมาชิกสหภาพยุโรป ตามกฎหมายแล้ว โอลันด์มีความเป็นกลางทางการเมืองและเป็นเขตปลอดทหาร พลเมืองของโอลันด์ก็ได้รับยกเว้นจากการเกณฑ์ทหารของกองทัพฟินแลนด์ โอลันด์ได้รับสิทธิในการปกครองตนเองค่อนข้างมากรัฐบัญญัติการปกครองตนเองของหมู่เกาะโอลันด์ ค.ศ. 1920 ซึ่งได้มีการแก้ไขต่อมาเป็นฉบับค.ศ. 1951 และ 1991 ตามลำดับ