แผนที่ - ติรานา (Tirana)

ติรานา (Tirona) เป็นเมืองหลวงและเมืองใหญ่สุดทั้งในแง่ของประชากรและพื้นที่ของประเทศแอลเบเนีย นครตั้งอยู่ทางตอนกลางประเทศโดยมีภูเขาดัยต์ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกและมีหุบเขาซึ่งตั้งอยู่ใกล้กับทะเลเอเดรียติกทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ เนื่องจากนครตั้งอยู่บนที่ราบติรานาและอยู่ใกล้กับทะเลเมดิเตอร์เรเนียน นครจึงได้รับอิทธิพลของภูมิอากาศแบบเมดิเตอร์เรเนียน ติรานาถือเป็นหนึ่งในนครที่มีฝนตกและมีแสงแดดมากที่สุดของทวีปยุโรป โดยมีชั่วโมงที่พบแสงแดดปีละ 2,544 ชั่วโมง

ติรานาถูกจัดตั้งเป็นนครใน ค.ศ. 1614 แต่พื้นที่ของนครในปัจจุบัน มีเผ่าอิลลีเรียเข้ามาตั้งถิ่นฐานตั้งแต่ยุคเหล็ก ต่อมาได้ถูกชาวโรมันยึดครองและกลายเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิโรมันภายหลังจากสงครามอิลลีเรีย แหล่งมรดกสำคัญในยุคนั้นที่ยังปรากฏในปัจจุบันคือบ้านโมเสกแห่งติรานา ต่อมาในคริสต์ศตวรรษที่ 5–6 โบสถ์พาลีโอคริสเตียนได้ถูกสร้างขึ้นบริเวณแหล่งมรดกนั้น

หลังจากที่จักรวรรดิโรมันถูกแบ่งออกเป็นตะวันออกและตะวันตกในคริสต์ศตวรรษที่ 4 จักรวรรดิไบแซนไทน์ได้เข้ามาครอบครองพื้นที่นี้และสร้างปราสาทเปเตรเลในรัชสมัยจักรพรรดิยุสตินิอานุสที่ 1 นครถูกปล่อยปะละเลยอย่างไร้ความสำคัญเป็นระยะเวลานาน จนกระทั่งในคริสต์ศตวรรษที่ 20 รัฐสภาลุชเยได้ประกาศให้ติรานาเป็นเมืองหลวงของประเทศหลังจากที่แอลเบเนียประกาศอิสรภาพใน ค.ศ. 1912

ปัจจุบัน ติรานาเป็นศูนย์กลางด้านเศรษฐกิจ การเงิน การเมือง และการค้าที่สำคัญของประเทศ เนื่องจากนครตั้งอยู่ในภาคกลาง และมีการขนส่งรูปแบบต่าง ๆ ที่ทันสมัย ทั้งทางอากาศ ทางน้ำ ทางราง และทางถนน นครเป็นที่ตั้งของรัฐบาลแอลเบเนีย ซึ่งเป็นที่ทำการของประธานาธิบดี นายกรัฐมนตรี และรัฐสภาแอลเบเนีย นครได้รับรางวัลเมืองหลวงเยาวชนยุโรปประจำปี 2022