แผนที่ - เมมฟิส (ประเทศอียิปต์) (Memphis)

เมมฟิส (مَنْف Manf คอปติก: ⲙⲉⲙϥⲓ; Μέμφις) เป็นเมืองหลวงเก่าแก่ของอียิปต์ล่าง ตั้งอยู่ใกล้กับเมืองมิต-ราฮินา ราว 20 กม. (12 ไมล์) ตอนใต้ของเมืองกิซา

ตามตำนานที่เกี่ยวข้องโดยมาเนโท นักประวัติศาสตร์และนักบวชในยุคราชอาณาจักรทอเลมีแห่งอียิปต์โบราณ เมืองก่อตั้งขึ้นโดยฟาโรห์เมเนส เป็นเมืองหลวงของอียิปต์ในสมัยราชอาณาจักรเก่า และเป็นเมืองสำคัญใกล้ทะเลเมดิเตอร์เรเนียนตลอดประวัติศาสตร์โบราณ มันครอบครองตำแหน่งยุทธศาสตร์ที่ปากแม่น้ำไนล์และเป็นที่ที่ตั้งของท่าเรือหลักของอียิปต์ล่างคือ เพรู - เนเฟอร์ มีโรงงานหีบห่อและคลังสินค้าขนาดใหญ่ที่กระจายอาหารและสินค้าทั่วราชอาณาจักรโบราณ ในช่วงยุคทองเมมฟิสเติบโตขึ้นมาในฐานะศูนย์กลางการค้าการค้าและศาสนาในระดับภูมิภาค

ชาวอียิปต์โบราณเชื่อว่าเมมฟิสอยู่ภายใต้การคุ้มครองของเทพพทาห์ เทพแห่งช่างฝีมือ และมีวิหารของเทพพทาห์ คือ ฮัต-กา-พทาห์ (หมายถึง "สวนแห่งวิญญาณของเทพพทาห์") เป็นโครงสร้างที่โดดเด่นที่สุดแห่งหนึ่งในเมือง ชื่อของวิหารนี้กลายเป็นภาษากรีกในฐานะ Aί-γυ-πτoς (Ai-gy-ptos) โดยนักประวัติศาสตร์ เชื่อกันว่าเป็นแหล่งกำเนิดของชื่อภาษาอังกฤษยุคใหม่ในภาษาเอธิโอเปีย

ประวัติความเป็นมาของเมมฟิสมีการเชื่อมโยงอย่างใกล้ชิดกับอียิปต์โบราณ เชื่อกันว่าความสำคัญของเมืองลดลงเพราะการสูญเสียความสำคัญทางเศรษฐกิจในช่วงยุคหลัง จากการเกิดเมืองชายฝั่งอะเล็กซานเดรีย และความสำคัญทางศาสนาที่ลดลงหลังจากการละทิ้งศาสนาโบราณตามคำสั่งของเทสซาโลนิกา (ค.ศ. 380) ซึ่งทำให้คริสต์ศาสนาเป็นศาสนาหลักของจักรวรรดิโรมัน

เมมฟิสขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกโดยองค์การยูเนสโกในปี 2522 ภายใต้ชื่อ เมมฟิสและสุสาน - กลุ่มพีระมิดตั้งแต่กีซาถึงดาห์ชูร์ ร่วมกับกลุ่มพีระมิดแห่งกีซา และสิ่งก่อสร้างต่าง ๆ ในบริเวณกีซา ซัคคารา และดาห์ชูร์ที่ส่วนมากสร้างในช่วงราชวงศ์ที่สามถึงหกของยุคราชอาณาจักรเก่า