Kozloduy Nükleer Enerji Santrali (Kozloduy Nuclear Power Plant)
Kozloduy Nükleer Enerji Santrali Romanya sınırına yakın, Tuna nehrinin bulunduğu bir şehir olan Kozloduy'un doğusunda, Sofya'nın kuzeyinde konumlanmış Bulgaristan'daki bir nükleer enerji santralidir. Bölgedeki en büyük ve ülkedeki tek nükleer enerji santralidir. İlk reaktörün inşası 6 Nisan 1970'te başladı.
Kozloduy NES şu sıralar toplam üretimi 2000 MW/MWe olan 2 tane basınçlı su reaktörünü işletmektedir. Ünite 5 ve 6, sırasıyla 1987 ve 1991'de inşa edilen, VVER-1000 reaktörleridir. 2014'e kadar her biri 1100 MW'lık kapasiteye ulaşan bir üst modele geçilecek. Son verilen Belene NES projesinden montajlı bir üniteyi kullanarak yedinci 1000'MW lık ünite kurulacaktır.
Kozloduy NES daha önceden VVER-440/230 tasarımının eski dört reaktörüyle çalıştı, ancak Avrupa Komisyonu ve Bulgar hükûmeti arasında 1993 yılındaki anlaşma gereğince, Ünite 1 ve 2 2004'ün başında devre dışı bırakıldı. İddialara göre Amerika Birleşik Devletleri Enerji Bakanlığı'nın yayınlanmayan 1995 raporu bu üniteleri dünyanın "on en tehlikeli reaktörleri" arasında listeye almıştır. 21 Ekim 2010'da, devreden çıkarma işleminin resmî başlangıç sinyaliyle, kapatılan reaktörlerin lisansları Bulgar devleti radyoaktif atık kurumu DP RAO'ya devredilmiştir.
1990'larda ve 2000'lerin başında sırasıyla 2011 ve 2013'e kadar kullanım için orijinalinde lisanslı olan Ünite 3 ve 4 önemli güvenlik iyileştirmeleri gördü ve özenli denetlemelerden sonra 2002'de IAEA 'dan ve ertesi yıl Dünya Nükleer İşletmeciler Birliği (WANO)'dan "ünite 3 ve 4'ün erken kapatılması için teknik sebep yok" ifadesini içeren olumlu eleştiriler aldı. Bu bulguların desteğiyle hükûmet kararlaştırılan katılım öncesi kapatmanın ertelenmesine izin vermesi için Avrupa Komisyonu'nu ikna etmeyi ummuştu, ancak durumun hukuki ve siyasi açıdan savunulamaz olduğu ispatlıydı. 2006'nın son saatlerinde, Bulgaristan'ın Avrupa Birliği'ne katılımı öncesi Ünite 3 ve 4 acilen operasyondan çıkarıldı.
2001 ve 2002 yılları boyunca harcanan yakıtın 82 tonu Zheleznogorsk, Krasnoyarsk Krai'de bir depoya gönderildi. 2008'de santral yetkilileri CONSTOR depolama varillerini bu amaçla kullanma niyetlerini açıkladılar.
Ünite 3 ve 4 kapanmadan önce, Kozloduy NES Bulgaristan'ın elektrik arzının %44'ünü üretti; Mart 2006 dan itibaren Bulgaristan elektrik üretiminin yaklaşık %14'ünü ihraç etti.
Kozloduy NES şu sıralar toplam üretimi 2000 MW/MWe olan 2 tane basınçlı su reaktörünü işletmektedir. Ünite 5 ve 6, sırasıyla 1987 ve 1991'de inşa edilen, VVER-1000 reaktörleridir. 2014'e kadar her biri 1100 MW'lık kapasiteye ulaşan bir üst modele geçilecek. Son verilen Belene NES projesinden montajlı bir üniteyi kullanarak yedinci 1000'MW lık ünite kurulacaktır.
Kozloduy NES daha önceden VVER-440/230 tasarımının eski dört reaktörüyle çalıştı, ancak Avrupa Komisyonu ve Bulgar hükûmeti arasında 1993 yılındaki anlaşma gereğince, Ünite 1 ve 2 2004'ün başında devre dışı bırakıldı. İddialara göre Amerika Birleşik Devletleri Enerji Bakanlığı'nın yayınlanmayan 1995 raporu bu üniteleri dünyanın "on en tehlikeli reaktörleri" arasında listeye almıştır. 21 Ekim 2010'da, devreden çıkarma işleminin resmî başlangıç sinyaliyle, kapatılan reaktörlerin lisansları Bulgar devleti radyoaktif atık kurumu DP RAO'ya devredilmiştir.
1990'larda ve 2000'lerin başında sırasıyla 2011 ve 2013'e kadar kullanım için orijinalinde lisanslı olan Ünite 3 ve 4 önemli güvenlik iyileştirmeleri gördü ve özenli denetlemelerden sonra 2002'de IAEA 'dan ve ertesi yıl Dünya Nükleer İşletmeciler Birliği (WANO)'dan "ünite 3 ve 4'ün erken kapatılması için teknik sebep yok" ifadesini içeren olumlu eleştiriler aldı. Bu bulguların desteğiyle hükûmet kararlaştırılan katılım öncesi kapatmanın ertelenmesine izin vermesi için Avrupa Komisyonu'nu ikna etmeyi ummuştu, ancak durumun hukuki ve siyasi açıdan savunulamaz olduğu ispatlıydı. 2006'nın son saatlerinde, Bulgaristan'ın Avrupa Birliği'ne katılımı öncesi Ünite 3 ve 4 acilen operasyondan çıkarıldı.
2001 ve 2002 yılları boyunca harcanan yakıtın 82 tonu Zheleznogorsk, Krasnoyarsk Krai'de bir depoya gönderildi. 2008'de santral yetkilileri CONSTOR depolama varillerini bu amaçla kullanma niyetlerini açıkladılar.
Ünite 3 ve 4 kapanmadan önce, Kozloduy NES Bulgaristan'ın elektrik arzının %44'ünü üretti; Mart 2006 dan itibaren Bulgaristan elektrik üretiminin yaklaşık %14'ünü ihraç etti.
