Harita - Sinanpaşa (Sinanpaşa İlçesi)

Sinanpaşa, eskiden Sincanlı, Afyonkarahisar ilinin bir ilçesidir. Afyonkarahisar - Uşak ve Afyonkarahisar - Antalya karayolları arasında, il merkezine 33 km uzaklıkta bulunmaktadır. 1953 yılında ilçe olmuştur.

Kendi adını taşıyan ovasında doğu-batı ve kuzey-güney uzantılı, günümüzde izleri görülen antik yolların kavşağında, Cidyessuz (Küçükhöyük) adıyla kurulmuş, Hitit dönemine kadar uzanan önemli bir merkezdir. İlçenin MÖ 4000 yıllarından günümüze kadar çeşitli uygarlıklara sahne olan yerleşim yeri olduğu, yapılan tarihsel araştırmalar sonucu ortaya çıkmıştır.

Sincanlı ovasının ortasında bulunan Küçükhöyük Kasabasında yapılan yüzey araştırmalarında, MÖ 3000 yıllarında buralarda insanların yerleşmiş olduğu anlaşılmaktadır. Zaman içerisinde Hititler, Romalılar, Bizanslılar egemenliği altında kalan yöremiz, XII. yüzyılda Türklerin eline geçmiştir.

Osmanlı döneminde, Fatih Sultan Mehmet, II. Beyazıt ve Yavuz Sultan Selim zamanlarında önemli bir devlet adamı olan Hersekzade Ahmed Paşa şimdi kendi adı ile anılan Ahmet Paşa Kasabasına 1517 yılında yerleşmiştir. Mezarı kasaba mezarlığı içerisindedir.

Sincanlı ilçe merkezine adını veren Sinan Paşa, Akkoyunlu Devleti'nin ileri gelen beylerinden Mehmet Bey'in küçük oğlu olup, 1473 yılında Fatih Sultan Mehmet ile, Akkoyunlu Hükümdarı Uzun Hasan arasında yapılan Otlukbeli Savaşından sonra, babasıyla Fatih Sultan Mehmet'e sığınmış, sarayda ve Enderun'da eğitim görmüştür. Pek çok sefere katılan ve sancaklarda görev yapan Sinan Paşa ihtiyarlığı yüzünden emekli olmuş, Rumeli'deki arpalık geliri köylerine karşılık, Sincanlı ovasında Çathöyük ve Küçükhöyük köyleri kendisine arpalık olarak verilmiştir. Çathöyük köyü, yani şimdiki Sinanpaşa Kırka ve Ahmetpaşa köyleri arasında olduğundan, bu köy arazisi içinde kurduğu çiftliğinde ve saraç içi mevkiinde cami, imaret, okul ve hamam yaptırmıştır. Çiftliğine 10 kadar hizmetkarını yerleştirmiştir. Çathöyük halkı, sonradan cami etrafında birer ikişer yerleşerek köyü terk etmiş ve (çiftliğin bulunduğu yerin ismi Sincanlı abat olarak Sinanpaşa Vakıfnamesinde belirtildiğinden) buraya yerleşmişlerdir. Sincanlı abat ismi Sultan Abdülhamit dönemine kadar kullanılmıştır. Daha sonra Sinan Paşa'nın adına ithafen Sinanpaşa Nahiyesi olarak 1894 yılında değiştirilmiştir.

1921 yılında Yunan orduları tarafından işgal edilmiş, Büyük Taarruz'un ilk günü olan 26 Ağustos 1922 günü düşman işgalinden kurtarılmıştır.

Kurtuluş savaşı esnasında da tekrar köy statüsüne geçmiş ve bu durum 1934 yılına kadar devam etmiştir. Bu tarihte tekrar nahiye merkezi olmuştur.1947 yılında da Belediyelik yapılmıştır. 6068 sayılı kanunla da 1953 yılında ilçe merkezi olmuş ve adını ilk ismi olan Sincanlı ile adlandırılmıştır. Bu durum posta hizmetlerinde çok kargaşa yaratmakta idi. Merkezin adı Sinanpaşa, ilçe ismi Sincanlı idi, 2004 yılında çıkarılan 5180 sayılı kanunla Sinanpaşa adını alarak tek isme sahip olmuştur.