Harita - Şanghay (Shanghai Shi)

Şanghay (Hanyu Pinyin: Shànghǎi; Putonghua telaffuzu: ; Şanghayca telaffuzu: ), Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı doğrudan yönetilen şehirdir. Dünyaca ünlü bir liman kenti olan Şanghay, Çin'in nüfusu en yüksek olan şehri olmanın yanı sıra ayrıca ülkenin ekonomi, finans, ticaret ve nakliye merkezidir. Şanghay, ülkenin doğu sahilinde, Yangtze Nehri Deltası'nın en doğusunda bulunur. Doğusunda Doğu Çin Denizi, güneyinde Hangzhou Körfezi ve batısında Jiangsu ile Zhejiang eyaletleri tarafından çevrelenir. Şanghay'ın en kuzeyini teşkil eden ise Yangtze Nehri ağzının denize döküldüğü noktanın ortasındadır. Şanghay, komşu eyaletler Jiangsu, Zhejiang ve Anhui'ye bağlı birçok şehrin de oluşturduğu ""'nin önemli bir parçasıdır.

Tarihî olarak balıkçılık limanı, tuz üretim merkezi ve ticaret limanı işlevlerini gösteren Şanghay yerleşiminin nüfusu ilk olarak Jin Hanedanı döneminde çoğalmaya başladı. Şanghay, Tang ile Yuan Hanedanı dönemleri arasında ve yönetim birimlerine bağlıydı. Ming ile Çing hanedanlık dönemleri boyunca Şanghay, özellikle eğirme ve dokuma sanayileri gelişmiş olan müreffeh bir kasabaydı. 1843 yılında Nanking Antlaşması'nın imzalanmasıyla Şanghay, dış ticarete açılmış beş Çin limanından biri oldu ve şehirde kuruldu. Bu dönemden itibaren Şanghay, dünya çapında önemli rol oynayan bir şehir olmaya başladı. Bu şartlar altında Şanghay'da şehrin kendisine özgü siyasi bir ortam oluştu ve limanın açılmasından dolayı şehrin ekonomisi eşi görülmemiş bir hızla büyüdü. Bu dönem boyunca özellikle Jiangsu, Zhejiang, Guangdong, Anhui ve Şantung eyaletlerinin yanı sıra yurtdışından da göçmenler çekti ve Uzak Doğu'nun en kalabalık metropollerinden biri oldu. Özellikle komşu eyaletlerden çok sayıda göçmenin Şanghay'a yerleşmesiyle bu eyaletlere ait Şanghay kültürü üzerindeki etkisi pek büyük; bu Wuyue kültürünün diğer yerlerden Şanghay'a gelmiş insanların getirdiği kültürel unsurlarla kaynaşması da Şanghay'ın kozmopolitliği ve çok kültürlülüğüne yol verdi. Limanın açılmasından sonra çağdaş Batı kültürüne ait unsurların da şehrin hayatı üzerine damgasını bırakmasıyla Şanghay'a özgü ve "Doğu, Batı ile buluşuyor" ruhunu taşıyan kültürü de ortaya çıktı.

Çin Cumhuriyeti döneminde Şanghay, Asya'nın en büyük şehirlerinden biri ve Çin'in en önemli sanayi ve ticaret merkeziydi. Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşundan sonra Merkezî Hükûmet planlı bir ekonomi uyguladı ve özellikle Çin'in iç bölgelerindeki ağır sanayiyi geliştirdi. Bu süreç boyunca Şanghay, Çin ana karasının diğer yerlerinin gelişmesinde büyük oranda katkıda bulundu. 1990 yılında Pudong Yeni Bölgesi'nin ekonomisi, Merkezî Hükûmet'in ekonomik reform politikaları kapsamında özel olarak açtırıldı ve geliştirildi. Şanghay ekonomisinin büyümesi de bu politikaların sonucu olarak hızlandırıldı. Pudong Yeni Bölgesi ayrıca 2005 yılında Çin'in ilk olarak atandı ve 2013 yılında kuruldu. Bütün bu politikalar, Şanghay'ın daha fazla gelişmesine yol açtı. Şanghay da böylece Çin ana karasının günümüzdeki ekonomi, finans ve ticaret merkezi oldu. Dünya çapında finans, ticaret ve ulaşım alanlarında da önemli bir rol oynar. Şanghay Limanı, dünyanın en işlek konteyner limanıdır. Şanghay Menkul Kıymetler Borsası, Çin ana karasının iki menkul kıymetler borsasından biridir ve 2019 yılı itibarıyla market cap açısından.

Şanghay, Çin'deki ekonomik patlamanın bir modeli olmanın yanı sıra turistik açıdan Çin'in en önemli varış noktalarından biridir ve birçok cazibe odağı yer ve manzara barındırır. Örneğin; Yu Bahçesi,, Nankin Caddesi, Bund, ve Lujiazui'nin. Michelin şirketi, yayınladığı gezi rehberinde Şanghay şehrini üç yıldızlı (görülmesi "şiddetle tavsiye edilen") bir yer olarak nitelendirdi.

Çincede "Şanghay" ismi 上 (shàng/zan; "üstünde") ile 海 (hǎi/hae; "deniz") karakterlerinden oluşur. Bu iki karakter bir arada "denizin üstünde" anlamını oluşturur.

Şanghay'nın ismi Çincede resmî olarak "沪" (Hù/Vu2) şeklinde kısaltılır. Bu, Jin Hanedanı (4-5. yüzyıl) döneminde Suzhou Deresi ağzının denize doğru gitmek için kullanılan ana yol olduğu zamanlarda bu dere ağızına verilen "沪渎" (Hù Dú/Vu Doh, "Zıpkın Hendeği") isminin kaynaşık halidir. Bu kısaltma, günümüzde Şanghay Belediyesi'ne kayıtlı olan tüm motorlu araçlara dağıtılan araba plakalarında çıkar.

申 (Shēn) ya da 申城 (Shēnchéng, "Shen Şehri"), M.Ö. 3. yüzyılda günümüz Şanghay'ın yurtluk olarak dahil olduğu Chu devletinin bir asilzadesi ve devlet başkanı olan Chunshen Jun (春申君)'den kaynaklanan ve o dönemde Şanghay için kullanılan bir isimdir. Şanghay merkezli spor takımları ve gazeteler bunu kendi isimlerinde kullanırlar, ör. Şanghay Şenhua ZÇ ve Shen Bao.

İngilizcede Şanghay'a çeşitli takma isimleri verilmiştir, ör. "Pearl of the Orient" (Doğu'nun İncisi) ve "Paris of the East" (Doğu'nun Paris'i).