Bản đồ - Jeddah

Jeddah (đôi khi được viết là Jiddah hay Jedda; جدة Ğidda phát âm Hejaz: ) là một thành phố tại vùng Tihamah Hejaz trên bờ biển Đỏ và là một trung tâm đô thị lớn tại miền tây Ả Rập Xê Út. Đây là thành phố lớn nhất vùng Makkah (Mecca), có cảng biển lớn nhất trên biển Đỏ, và là thành phố lớn thứ nhì tại Ả Rập Xê Út sau thủ đô Riyadh. Jeddah là thủ phủ thương nghiệp của quốc gia này.

Jeddah là cửa ngõ chính dẫn đến thành phố linh thiêng nhất trong Hồi giáo là Mecca, là nơi những người Hồi giáo có điều kiện buộc phải đến ít nhất một lần trong đời. Thành phố cũng là cửa ngõ đến Medina, thành phố linh thiêng thứ nhì trong Hồi giáo.

Về mặt kinh tế, Jeddah đang tập trung phát triển đầu tư hơn nữa nhằm củng cố vị thế lãnh đạo về khoa học-kỹ thuật tại Ả Rập Xê Út và Trung Đông. Jeddah được xếp hạng thứ tư tại khu vực châu Phi-Trung Đông trong chỉ số thành phố sáng tạo năm 2009.

Jeddah là một trong các thành phố nghỉ dưỡng chủ yếu của Ả Rập Xê Út, và được GaWC xếp hạng là thành phố thế giới cấp gamma. Do nằm gần biển Đỏ, nên cá và hải sản chiếm ưu thế trong văn hoá ẩm thực tại Jeddah, điều này khác biệt so với những nơi khác trong nước. Thành phố được đa số người Ả Rập Xê Út cho là "khác biệt" nhằm nỗ lực xúc tiến du lịch tại thành phố, và nơi đây từng được cho là thành phố năng động nhất Ả Rập Xê Út.

Có ít nhất hai cách giải thích về từ nguyên của tên gọi Jeddah, theo lời Jeddah Ibn Al-Qudaa'iy, tù trưởng của thị tộc Quda'a. Cách giải thích phổ biến hơn là tên gọi này có nguồn gốc từ جدة Jaddah, theo tiếng Ả Rập có nghĩa là "bà". Theo các đức tin dân gian phía đông, mộ của Eva (người được cho là bà của nhân loại) nằm tại Jeddah. Nhà chức trách tôn giáo bịt mộ bằng bê tông vào năm 1975 do có một số người Hồi giáo cầu nguyện tại đó.

Lữ khách người Berber Ibn Battuta đến Jeddah trong chuyến hành trình quanh thế giới của ông vào khoảng năm 1330. Ông viết tên thành phố trong nhật ký của mình là "Jiddah".

Bộ Ngoại giao và Thịnh vượng chung Anh cùng các nhánh khác của chính phủ Anh từng sử dụng kiểu chính tả cũ "Jedda", song đến năm 2007 thì đổi chính tả thành "Jeddah".

T. E. Lawrence nhận thấy rằng bất kỳ chuyển tự tên gọi Ả Rập nào sang tiếng Anh đều tuỳ tiện. Trong sách Revolt in the Desert của ông, Jeddah được viết theo ba cách khác nhau chỉ trong trang đầu tiên.

Trên các bản đồ và tài liệu chính thức của Ả Rập Xê Út, tên của thành phố được chuyển tự thành "Jeddah", cách này hiện đang thịnh hành.